İş Hukuku Açısından İşçinin Bilgi Uçurması (Whistleblowing)
Bilgi uçurma (whistleblowing) son dönemde iş hukuku uygulama ve teorisinin ilgi alanına girmeye başlamıştır. Türkçe'de doğrudan bir karşılığı bulunmayan ve "işçinin işyerinde öğrendiği yanlışları açığa çıkarması" şeklinde ifade edilebilecek bilgi uçurmanın, işçinin kendisi, işyeri ve kamuoyu bakımından önemli etkileri bulunmaktadır. Bilgi uçurma ile iş hukukunun kesişme noktası işçinin sadakat borcudur. Bilgi uçurmanın işçinin sadakat borcuna etkisi, konuya ilişkin tartışmaların odak noktasını oluşturmaktadır. Genel olarak, hizmet akdi ile işverene karşı sadakat borcu altına giren işçinin bilgi uçurmasının, borcun ihlali anlamına gelmediği kabul edilmekte ve bilgi uçuran işçinin korunması yoluna gidilmektedir. Konuya ilişkin ulusal ve uluslararası hukuki düzenleme yok denecek kadar azdır. Sadece İngiltere'de bilgi uçurma konusu ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Türk hukukunda da bilgi uçurmaya ilişkin açık bir hüküm bulunmamakta; varolan hukuki düzenlemeler ise ortaya çıkabilecek sorunları çözecek nitelik taşımamaktadır
Whistleblowing of the Employee
Whistleblowing is a new issue gaining attention in the theory and application of labour law. Whistleblowing can be understood as "revealing faults in the workplace to the public" or "disclosure of malpractice by employees, as well as illegal acts or omissions at work". The intersection between whistleblowing and the labour law is the duty of fidelity of the employee. The debate is about the effect of whistleblowing on the duty. It is generally believed that whistleblowing is not a breach of the contract of service and the duty of fidelity; so the whistleblower is protected by law. Neither national nor international laws have specific regulations dealing with whistleblowing instead of England. England is the only country, having a special act on whistleblowing. Like many other countries, Turkey has no specific legislation on whistleblowing. Existing rules in Turkish Labour Law are not enough to solve the whistleblowing problems.
___
- Anderman Steve, Labour Law: Management Decisions and Workers' Rights, 4th. Ed., Buttervvorths Publ., London, 2000.
- Aydın Ufuk, İş Hukukunda İşçinin Kişilik Hakları, Eskişehir, 2002.
- Barak Elisheva, "The Principle of Good Faith in Labour Law", Labour Law, Human Rights and Social Justice, Liber Amicorum in Honour of Ruth Ben ISRAEL, Kluwer Publ., The Haque, 2001.
- Centel Tankut, İş Hukuku, Bireysel İş Hukuku, C.l, İstanbul, 1992.
- Colvin Geoffrey, "Value Driven: Wonder Women of Whistleblowing", FORTUNE, 21.07.2002.
- Çelik Nuri, İş Hukuku Dersleri, B.15, İstanbul, 2000.
- D'arby Timothy J., "Extraterritorial Application of US Laws", International Labor and Employment Laws, 2000, Supplement to Volume 1, Ed. William KELLER, American Bar Association Section of Labor and Employment Law, BNA Books, Washington, 2000.
- Deakin Simon, "The Utility of 'Rights Talk': Employees Personal Rights", Understanding Human Rights, Ed. Conor GEARTY-Adam TOMKINS, Pinter Publications, London, 1996.
- Demircioğlu Murat -CENTEL Tankut, İş Hukuku, B.8, İstanbul, 2002.
- Elbir Halit Kemal, İş Hukuku, B.9, İstanbul, 1987.
- Ertaş Kudret, Türk Hukukunda İşçinin Sadakat Borcu, Ankara, 1982.
- Ertürk Şükran, İş İlişkisinde Temel Haklar, Ankara, 2002.
- Esener Turhan, İş Hukuku, B.2, Ankara, 1975.
- Guanter Salvador Del Rey, "Employee Privacy In Spanish Labor Relations", Comparative Labor Law Journal, Fall 1995, Vol. 17, No: 1.
- Güven Ercan -AYDIN Ufuk, İş Hukuku, B.3, Eskişehir, 2002.
- Hainz Bernhard -RISAK Martin E., "Austria", Employment Law In Europe, Ed. Susan MAYNE-Susan MALYON, Butterworths Publ., London, 2001.
- Hardin Patrick, "United States", International Labor and Employment Laws, Vol.1, Ed.William L.KELLER, ABA Publ., Washington, 1999.
- ILO, Staff Union Committe Report, No: 1247, 31 Ağustos 2000.
- ILO, Staff Union HR Development Dept. Rep., No: 1251, 30 Ekim 2000.
- İzveren Adil-AKI Erol, İş Hukuku, Bireysel İş Hukuku, C.1, İzmir, 1999.
- Keunster Marion, UHL Ante-Kathrin, Wellhoner Astrid, "Germany", Employment Law In Europe, Ed. Susan Mayne-Susan Malyon, Butterworths Publ., London, 2001.
- Kılıçoğlu Ali, Gürol Ender, İş Dünyası Sözlüğü, Cem Yayınları, C.2, İstanbul, 1994.
- Lagasse Pascale -Flichy Hubert, "France", Employment Law In Europe, Ed. Susan Mayne-Susan Malyon, Butterworths Publ., London, 2001.
- Lewis David, Ellis Catherine Anne, Kyprianou Anne, Homewood Stephen, "Whistleb-lowing At Work: The Results of a Survey of Procedures in Further and Higher Education", Education and the Law, Vol.13, No: 3, 2001.
- Martin Lourdes, Gonzalez Marina Mengotti, Reyes Herreros Juan, "Spain", Employment Law In Europe, Ed. Susan Mayne-Susan Malyon, Butterworths Publ., London, 2001.
- Mayne Susan, Malyon Susan, COLE Julie Onslow, "England and Wales", Employment Law In Europe, Ed.Susan Mayne-Susan Malyon, Butterworths Publ., London, 2001.
- McColgan Aileen, "Article 10 and the Right To Freedom of Expression: Workers Ungag-ged", Human Rights At Work, Ed. Keith EWING, Institute of Employment Rights Publ., Kasım, 2000.
- Mess, Akıllı Kitap, Ankara, Aralık, 2002.
- Mr.Kinnock, "Answer Given On Behalf Of Commission", (Mr.Erik Meijer'in Yazılı Sorusu Üzerine AB Komisyonu Adına Verilen Yanıt), Official Journal Of The Euro-pean Communities, C.235, 21.8.2001, E/121, (Kinnock, 21.8.2001).
- Mr.Kinnock, "Answer Given On Behalf Of Commission", (Mr.Jeffrey Titford'un Yazılı Sorusu Üzerine AB Komisyonu Adına Verilen Yanıt), Official Journal Of The European Communities, C.89, 20.3.2001, E/89, (KINNOCK, 20.3.2001).
- Narmanlıoğlu Ünal, "Ferdi İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı", Yargıtay'ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi, 2000, Ankara, 2002.
- Narmanlıoğlu Ünal, İş Hukuku, Ferdi İş İlişkileri I, B.2, İzmir, 1994.
- Pitt Gwyneth, "Rights and Employee Rights, The Case of Free Speech", Understanding Human Rights, Ed. Conor GEARTY-Adam TOMKINS, Pinter Publ., London, 1996.
- Pitt Gwyneth, Employment Law, Cases and Materials, 2nd. Ed., Pitman Publ, Glasgow, 1998.
- Ray Jean Emmanuel -Rojot Jacques, "Worker Privacy in France", Comparative Labor Law Journal, Fall 1995, Vol.17, No: 1.
- Sargeant Malcolm, Employment Law, Longman Publ., England, 2001.
- Saymen Ferit H., Türk İş Hukuku, İstanbul, 1954.
- Shilling Dana, The Complete Guide To Human Resources and The Law, Prentice Hall Publ., USA, 1998.
- Sümer Haluk Hadi, İş Hukuku, Konya, 1991.
- Süzek Sarper, "Ferdi İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı", Yargılayın İş Hu-kukuna İlişkin 1998 Kararlarının Değerlendirilmesi, İstanbul, 2000.
- Süzek Sarper, İş Hukuku, İstanbul, 2002.
- Tanör Bülent - Yüzbaşıoğlu Necmi, 1982 Anayasasına göre Türk Anayasa Hukuku, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2001, s. 187.
- Taşkent Savaş, İşverenin Yönetim Hakkı, İstanbul, 1981.
- Time, "Persons Of The Year", Special Double Issue, 3.0.12.2002/06.01.2003
- Tuncay Can, "İşçinin Sadakat (Bağlılık) Yükümlülüğü", Prof.Dr.Hayri DOMANİÇ'e 80. Yaş Günü Armağanı, C.2, İstanbul, 2001.
- Tunçomağ Kenan - Centel Tankut, İş Hukukunun Esasları, B.2, İstanbul.
- Weiss Manfred - GECK Barbara, "Worker Privacy In Germany", Comp.Labor Law Journal, Fall, 1995, Vol.17, No: 1.
- Yarney Gavin, "Protecting Whistleblowers", British Medical Journal, Vol.320, 8.1.2000.
- "Fixing For a Fight", Economist, Vol.363, Issue 8269 (Sothebys'-Christies1), 20.4.2002.
- "Private Firms Need Whistleblower Policy", Professional Engineering, 8.11.1999, Vol.12, Issue 15.
- "Whistleblower Fired", Christianity Today, 22.10.2001, Vol.45, Issue 13.
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2001
- Yayıncı: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Birol TENEKECİOĞLU, Nuri ÇALIK, N. Figen ERSOY
Gelişim Yetersizliği Olan Çocuklara Renk Öğretiminde Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği
İş Hukuku Açısından İşçinin Bilgi Uçurması (Whistleblowing)
Özbakım Becerilerinin Öğretiminde İpucunun Giderek Azaltılmasıyla Öğretim Yönetiminin Etkililiği
Arzu ÖZEN, Çimen ACAR, Özlem TAVLAR, Özlem ÇETİN
Gerhart Hauptmann'ın Bahnwaerter Thiel Adlı Novelin Türkçe Çevirisi Üzerine Yorumsal Bir İnceleme