Veysel YILMAZ, Ceren YAĞIZER, H. Eray ÇELİK

Çevresel duyarlılık ve çevresel davranışın ekolojik ürün satın alma davranışına etkilerinin yapısal eşitlik modeliyle araştırılması

Tüketiciler, hem daha sağlıklı hem de çevreyi gelecek nesiller adına korumaya yardımcı olduğu için giderek artan bir şekilde ekolojik ürünleri tercih etmektedirler. Çalışmada üniversite öğrencilerinin ekolojik gıda ürünü satın alma davranışına çevresel duyarlılık ile çevresel tutum ve davranışların etkisi bir yapısal eşitlik modeliyle (YEM) araştırılmıştır. Analizler sonucunda çevresel duyarlılığın çevresel davranışı doğrudan etkilemediği, ancak çevresel tutum geliştirenlerin çevresel davranış sergileyerek ekolojik gıda ürünü satın alma davranışı gösterdiği belirlenmiştir.

Investigating the effects of environmental sensitivity and environmental behavior through structural equation modeling

Due to increasing health consciousness and motivation to preserve environment for the next generations, more and more consumers are choosing ecological products. This research investigated the effects of university students’ environmental sensitivity and environmental behavior on their ecological product buying behavior, through the use of structural equation modeling (SEM). Results of this study indicate that although the relationship between environmental behavior and ecological product buying behavior is not statistically significant yet it is found out that through environmental sensitivity, environmental behavior exert an indirect effect on ecological product buying behavior.

PDF

___

Akgüngör, S., Miran, B., Abay, C., Olhan, E., Nergis, K.N., (1999). İstanbul, Ankara, İzmir İllerindeki Tüketicilerin Çevre Dostu Tarım Ürünlerine Yönelik Potansiyel Talebin Tahminlemesi. Tarım Ekonomisi Araştırma Enstitüsü, Proje Raporu,15(2), 1-117.
Ay, C., Ecevit, Z., (2005). Çevre Bilinçli Tüketiciler. Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 10, 238-263.
Babekoğlu, Y.(2000). Tüketicilerin Demografik Özellikleri ve Bireysel Tutumlarının Sorumlu Tüketim Davranışları Üzerindeki Etkisi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ev Ekonomisi B.,Yayınlanmamış Doktora Tezi,Ankara.
Byrne MB (1998). Structural equation modeling with LISREL, PRELIS and SIMPLIS: Basic concepts, applications, and programming. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
Denis, H., Genç, H.,(2007). Çevre Dersini Alan ve Almayan Sınıf Öğretmenliğindeki Öğrencilerinin Çevreye İlişkin Tutumları ve Çevre Bilimi Dersindeki Başarılarının Karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 20-26.
Erten, S.(2005). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarında Çevre Dostu Davranışların Araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 91-100.
Fraj, E., Martinez, E.(2007). Ecological Consumer Bahavior:An Empirical Analysis. International Journal of Consumer Studies, 31, 26-33.
Jöreskog, K.G., Sörbom, D. (1996). LISREL 8: User’s Reference Guide. Scientific Software International, Chicago.
Jöreskog, K.G., Sörbom, D. (2001). LISREL 8: User’s Reference Guide. Scientific Software International Inc.
Kaiser, F., Ranney, M., Hartig, T.ve Bowler, P. A. (1999a). Ecological behavior, environmental attitude, and feelings of responsibility for the environment. European Psychologist, 4, 59–74.
Kaiser, F.,Wölfing, S. ve Fuhrer, U. (1999b). Environmental attitude and ecological behavior. Journal of Environmental Psychology, 19, 1–19.
Kline, R.B. (1998). Software Programs For Structural Equation Modeling: AMOS, EQS, and LISREL”, Journal Of Psycho Educational Assessment, 16, 302–323.
Özdemir, O., Yıldız,A., Ocaktan, E., Sarışen, Ö. (2004).Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Çevre Sorunları Konusundaki Farkındalık ve Duyarlılıkları. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 57(3), 117-127.
Özmen, D., Çetinkaya, A.Ç., Nehir, S.(2005). Üniversite Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni,4(6), 330-344.
Pooley, J.A. ve O’. Connor, M.,(2000). Enviranmental Education and Attitudes. Enviranment and Behavior, 32(5), 711-724.
Raykov, T., Marcoulides, G.A. (2006). A first course in structural equation modeling, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Reisinger, Y., Turner, L. (1999). Structural Equation Modeling With Lisrel: Application In Tourism. Tourism Management, 20, 71 -84.
Schermelleh-Engel, K. ve Moosbrugger, H., (2003). Evaluating The Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Schlossberg, H.(1991). Green Marketing Has Been Planted-Now Watch It Grow. Marketing News, 4, 26-30.
Straughan, R.D., Roberts, J.A. (1999). Environmental segmentation alternatives: a look at green consumer behavior in the new millennium, Journal of Consumer Marketing, 16(6), 558-575.
Şama, E.(2003). ÖğretmenAdaylarının Çevre SorunlarınaYönelik Tutumları. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 99-110.
Timm, H. N. (2002). Applied Multivariate Analysis. Springer – Verlag New York.
Tomer, A. (2003). A Short History Of Structural Equation Models, Structural Equation Modeling: Applications In Ecological And Evolutionary Biology. B. Pugesek (Ed.), Cambridge University Press, 85-12.
Torlak, Ö. (2001). Pazarlama Ahlâkı – Sosyal Sorumluluklar Ekseninde Pazarlama Kararları ve Tüketici Davranışlarının Analizi, Beta Yayınları, İstanbul.
Uzun, N., Sağlam, N.,(2006). Orta Öğretim Öğrencileri için Çevresel Tutum Ölçeği Geliştirme ve Geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 240-250.
Yılmaz, A., Morgil, İ., Aktuğ, P., Göbekli, İ. (2002). Ortaöğretim ve Üniversite Öğrencilerinin Çevre ve Çevre Kavramları ve Sorunları Konusundaki Bilgileri ve Öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 156-162.
Yılmaz, V., Çatalbaş, K.G., Çelik, H.E. (2008). Yapısal Eşitlik Modellemesi ile Algılara Değer, Memnuniyet ve Sadakat Arasındaki İlişkinin Araştırılması: Kredi Kartı Üzerine Bir Uygulama. Bankacılık Dergisi,19(64), 27-38.
Yılmaz, V., Çelik, H.E., Ekiz, E.H.,(2006). Kuruma Bağımlılığı Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modelleriyle Araştırılması: Özel ve Devlet Bankası Örneği.Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,6(2), 171-184.
Winski, J.M. (1991, October 28). Green marketing: Big prizes, but no easy answers.AdvertisingAge, 62, Green Marketing Special Report, GR 3.