İmanverdi EKBERLİ, Coşkun GÜLSER

Sulamada toprağın ıslanma derinliğinin belirlenmesi

Sulama suyu miktarının belirlenmesi için vejetasyon dönemindeki bitki kök sisteminin gelişimine bağlı olarak toprakta ıslanma derinliğinin bilinmesi önemli bir faktördür. Bu çalışmada, mısır yetiştirilen alandaki toprağın ıslanma derinliği, aktif topak katmanı, sulama suyu miktarı, topraktaki nem değişimi ve tarla kapasitesi değerlerine göre matematiksel yaklaşım kullanılarak hesaplanmıştır. Toprağın 40, 50, 60, 70 ve 80 cm’lik aktif toprak katmanlarında, 900 m3 ha-1 sulama suyu miktarı için sırasıyla “ıslanma katsayıları’’ 1.62, 1.43, 1.26, 1.13 ve 1.02, ıslanma derinlikleri ise 109, 116, 109, 95 ve 84 cm olarak hesaplanmıştır. Aynı toprak katmanlarında, 950 m3 ha-1 sulama suyu miktarında ise, sırasıyla “ıslanma katsayıları’’ 1.71, 1.51, 1.33, 1.19, 1.07, ıslanma derinlikleri () ise 119, 128, 122, 106 ve 94 cm olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, sulamada ıslanma derinliğine etki eden temel faktörlerin sulama suyu miktarı ve aktif kök bölgesi derinliğinin olduğu belirlenmiştir.

The Determination of wetting depth of soil in irrigation

Knowing wetting depth of soil is an important factor to determine the irrigation water amount depends on the development of plant root system in vegetation period. In this study, wetting depth of soil in corn grown area was estimated according to active soil layer, irrigation water amount, soil moisture change and field capacity using mathematical approach. In 40, 50, 60, 70, 80 and 90 cm soil layers, “wetting coefficients” and wetting depths for irrigation water amount of 900 m3 ha-1were determined as 1.62, 1.43, 1.26, 1.13, 1.02, and 109, 116, 109, 95, 84 cm, respectively. In the same soil layers, “wetting coefficients” and wetting depths for irrigation water amount of 950 m3 ha-1were determined as 1.71, 1.51, 1.33, 1.19, 1.07 and 119, 128, 122, 106, 94 cm, respectively. As a result, it was determined that basic factors effecting on wetting depth in irrigation were irrigation water amount and depth of active root zone.

Keywords:

Wetting depth, Wetting coefficient Irrigation, Soil moisture,

PDF

___

Abduyev, M.R., 1960. Azerbaycanın düzenlik hissesinin delüvial formada şorlaşmış torpagları. Azerbaycan SSR Elmler Akademiyası Neşriyyatı. Bakı, 100 s.
Abduyev, M.P., 1968. Pocvı s delyuvialnoy formoy zasoleniya i voprosı ix melioraçii. İzdatelstvo Akademii Nauk Azerbaydjanskoy SSR. Baku, 270 s.
Ali,S.,Ghosh, N.C., Mishra, P.K., Singh, R.K., 2015. A holistic water depth simulation model for small ponds. Journal of Hydrology, 529: 1464–1477.
Averianov, A.,P., 1968. K voprosu opredeleniya polivnoy normı. Pocvovedeniye, No: 9.
Averianov, A.,P., 1971. Qualiity and depth of soil moistening during grop irrigation. Pocvovedeniye, 2: 60-65.
Aydarov, İ., P., 1985. Regulirovaniye vodno-solevoy i pitatelnogo rejimov oroşayemıh zemel. Moskova, Press BO ’’Agropromizdat’’, 304s.
Chu, S.T., 1994. Green-Amptanalysis of wetting pattern for surface emitters. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 120. 414–421.
Cook, F.J., Fitch, P., Thorburn, P.J., Charlesworth, P.B., Bristow, K.L., 2006. Modelling trickle irrigation: Comparison of analytical and numerical models for estimation of wetting front position with time. Environmental Modelling & Software, 21: 1353-1359.
Dogan, E., Kirnak, H., Dogan, Z., 2008. Effect of varying the distance of collectors below a sprinkler head and travel speed on measurements of mean water depth and uniformity for a linear move irrigation sprinkler system. Biosystems Engineering, 99: 190-195.
Ekberli, İ., (Akperov, İ.A.), 1989. Optimizaçiya vodno- solevogo rejima oroşayemıh pocv Siazan-Sumgaitskogo massiva (Dissertaçiya na soiskaniye uçenoy stepeni kandidata selskohozyaystvennıh nauk). Akademiya Nauk Azerbaydyanskoy SSR, İnstitut Pocvovedeniya i Agrohimii, Baku, 173 s.
Ekberli, İ., 2008. Sistemli yaklaşımla ekosistemin analizinde matematiksel modelleme yöntemi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat fakültesinin Dergisi, 23(3):170-182.
Elmaloglou, S., Diamantopoulos, E., 2007. Wetting front advance atterns and water losses by deepper colation under the root zone as influenced by pulsed drip irrigation. Agricultural Water. Management, 90: 160- 163.
Elmaloglou, S., Diamantopoulos, E., 2009. Effects of hysteresis on redistribution of soil moisture and deep percolation at continuous and pulse drip irrigation. Agricultural Water Management, 96: 533-538.
Elmaloglou, S.T., Malamos, N., 2007. Estimation of width and depth of thewetted soil volüme under a surface emitter, considering root water-uptake and evaporation. Water Resour Manage., 21: 1325–1340.
Ertek, A., Kanber, R., 2000. Damla sisteminde farklı sulama programlarının pamuk bitkisinin değişik toprak katmanlardaki su tüketimine ve kök gelişimine etkilerinin belirlenmesi. Turkısh Journal of Agriculture and Forestry, 24: 283–291.
Jiang, Y., Zhang, L., Zhang, B., He, C., Jin,X., Bai, X., 2016. Modeling irrigation management for water conservation by DSSAT-maize model in arid North western China. Agricultural Water. Management, 177: 37–45.
Karahan, G., Erşahin, S., Öztürk, H.S., 2014. Toprak koşullarına bağlı olarak tarla kapasitesi dinamiği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30 (1): 1-11.
Kostyakov, A.N., 1960. Osnovı melioraçiy. Press ’’Selhozgiz’’, 662 s.
Kuklik, V., Hoang, T. D., 2014. Soil moisture regime sunder point irrigation. Agricultural Water Management, 134: 42–49.
Li, P., Li, T., Vanapalli, S., 2016. Influence of environmental factors on the wetting front depth: A case study in the Loess Plateau. Engineering Geology, 214: 1–10.
Li, X., Jin, M., Zhou, N., Huang, J., Jiang, S., Telesphore, H., 2016. Evaluation of evapotranspiration and deepper colation under mulched drip irrigation in an oasis of 148 Tarimbasin, China. Journal of Hydrology, 538: 677– 688.
Lubana, P.P.S., Narda, N.K., 1998. Soil water dynamics model for trickle irrigated tomatoes. Agricultural Water Management, 37: 145-161.
Schwartzman, M., Zur, B., 1986. Emitter spacing and geometry of wetted soil volume. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 112: 242–253.
Sepaskhah, A.R., Chitsaz, H., 2004. Validating the Green- Ampt Analysis of Wetted Radius and Depth in Trickle Irrigation. Biosystems Engineering, 89 (2): 231–236.
Singh, D.K., Rajput, T.B.S., Singh, D.K., Sikarwar, H.S., Sahoo, R.N., Ahmad, T., 2006. Simulation of soil wetting pattern with subsurface drip irrigation from line source. Agricultural Water Management, 83: 130-134.
Soulis, K.X., Elmaloglou, S., Dercas, N., 2015. Investigating the effects of soil moisture sensors positioning and accuracy on soil moisture based drip irrigation scheduling systems. Agricultural Water Management, 148: 258–268.
Stirzaker, R.J., Maeko, T.C., Annandale, J.G., Steyn, J.M., Adhanom, G.T., Mpuisang, T., 2017. Scheduling irrigation from wetting front depth. Agricultural Water Management, 179: 306–313.
Şimşek, M., Şilbir, Y., Gerçek, S., Boydak, E., Kasap, Y., 2005. Mısır-soya birlikte ekim sisteminde su-verim ve alan eşdeğer oranı ilişkisinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 11 (2): 147-153.
Şumakov, B.B., 1990. Meliorasiya i vodnoye hozyaystvo. 6. Oroşeniye: Spravoçnik. VO ’’Agropromizdat’’. Moskva, 415 s.
Zhang, R., Cheng, Z., Zhang, J., Ji, X., 2012. Sandy loam soil wetting patterns of drip irrigation: a comparison of point and line sources. Procedia Engineering, 28: 506 – 511.
Zhang, Y.Y., Zhao, X.N., Wu, P.T., 2015. Soil wetting patterns and water distribution as affected byi rrigation for uncropped ridges and furrows. Pedosphere, 25(3): 468–477.