Sonbahar ve ilkbaharda ekilen bakla (Vicia faba L.) genotiplerinin bazı bitkisel özellikler ve tane verimi bakımından karşılaştırılması

Bu çalışma sonbahar ve ilkbaharda ekilen bakla (Viciafaba L.) genotiplerini, bazı fenolojik ve morfolojik özellikler ile tane verimleri bakımından karşılaştırmak ve verim potansiyellerini tespit etmek amacıyla 2005-2006 yetiştirme döneminde Samsun koşullarında yürütülmüştür. Sonbahar ve ilkbahar ekimleri sırasıyla 18 Kasım 2005 ve 06 Mart 2006 tarihinde yapılmıştır. Denemede bazı yerel bakla populasyonları, hat ve çeşitlerinden oluşan 15 bakla genotipi kullanılmıştır. Çalışma sonuçları bakla genotipleri arasında %50 çiçeklenmeye ve bakla bağlamaya kadar geçen gün sayısı, hasat olgunluk süresi, bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkide dal sayısı, bitkide bakla sayısı, bakla uzunluğu, baklada tohum sayısı, 100 tane ağırlığı, tane verimi ve hasat indeksi bakımından farklılıklar olduğunu göstermiştir. Genotiplere göre bakla sayısının 10.70-18.38 bakla/bitki, 100 tane ağırlığının 95.94-153.57 g, tane veriminin 323.50-496.96 kg/da ve hasat indeksinin de %35.O3-51.38 arasmda değiştiği tespit edilmiştir. Ayrıca ekim zamanlarının ilk bakla yüksekliği hariç incelenen tüm özellikler bakımından farklıklar gösterdiği, sonbahar ekiminin bu özellikler bakımından ilkbahar ekimine göre üstün olduğu belirlenmiştir. Sonbahar ve ilkbahar ekimlerinde bakla sayısı sırasıyla 21.20 ve 8.94 bakla/bitki, 100 tane ağırlığı 134.86 ve 125.31 g, tane verimi 602.31 ve 208.26 kg/da ve hasat indeksi de %46.00 ve 40.28 olarak bulunmuştur.

Comparisoın of faba bean (Vicia faba L.) genotypes sown in autumn and spring for some plant characters and seed yield

This study was conducted to compare faba bean genotypes (Viciafaba L.) sown in autumn and spring regarding some phenological and morphological characters and seed yields, and to determine their yield potentials during 2005-2006 plant growth season under Samsun conditions. Autumn and spring sowing were performed on November 18,2005 and March 6, 2006, respectively. 15 faba bean genotypes including some local populations, lines and cultivars were used in the study. Study results showed that there were significant differences among faba bean genotypes for days to 50% flowering and 50% pod setting, days to seed harvest maturity, plant height, first pod height, the number of branches and pods per plant, pod length, seeds per pod, 100 seed weight, seed yield and harvest index. It was determined that the number of pods per plant, 100 seed weight, seed yield and harvest index were ranged from 10.70-18.38 pods/plant, 95.94-153.57 g, 3235.0-4969.6 kg/ha and 35.03-51.38%, respectively. In addition, sowing times differed for all investigated characters except for the first pod height, and autumn sowing was superior than spring sowing for those characters. The number of pods per plant, 100 seed weight, seed yield and harvest index found to be 21.20 and 8.94 pods/plant, 134.86 and 125.31 g, 6023.1 and 2082.6 kg/ha, and %46.00 and 40.28 for autumn and spring sowing respectively.

PDF

___

1. Ageeb, O.A.A., 1979. The effect of sowing date and watering interval on the grain yield of broadbean. Fabis Newsletter, 1:22-23.
2. Akçin, A., 1988. Yemeklik Tane Baklagiller. Selçuk Üniversitesi Yayınlan: 43, Ziraat Fakültesi Yayınları: 8, Konya.
3. Artık, C., Pekşen, E., 2005. Gama ışınlamasının Mİ generasyonunda bakla {Vicia faba L.)'nın bazı bitkisel özellikleri üzerine etkileri. O.MÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (3): 44-53.
4. Bozoğlu, H., 1989. Samsun Ekolojik Şartlarında Farklı Zamanlarda Ekilen Bakla Çeşitlerinin Gelişme Durumları ve Verimleri Üzerinde Bir Araştırma. O.M.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), 83, Samsun.
5. Gülümser, A., Bozoğlu, H., Pekşen, E., Kahraman, A., 1994. Samsun ekolojik şartlarında yetiştirilebilecek bazı bakla çeşitlerinin tespiti üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Kongresi (25-29 Nisan 1994), Cilt I Agronomi Bildirileri, 250-253, İzmir.
6. Gülümser, A., Bozoğlu, H., Pekşen, E., 2002. Araştırma ve Deneme, Metotları. OMÜ Ziraat Fakültesi Yayınları No: 48, 264 s., Samsun.
7. Karadavut, U., Geçit, H.H., Sermenli, T., Erdoğan, C, Sezer, N., 1998, Amik ovası koşullarında yetiştirilen bakla {Vicia faba L.) bitkisinin bitkisel özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. 2. Sebze Tarımı Sempozyumu (28-30 Eylül 1998), 216-221, Tokat.
8. Karadavut,U., Erdoğan, C, Sermenli, T., Mavi, K.,Gündüz, B., 2000. Ekim zamanının bakla (Viciafaba L.)bitkisinin verim ve verime etki eden karakterlere etkisi.III. Sebze Tarımı Sempozyumu, 434-437, Isparta.
9. Li-juan, L-, 1993. Research on breeding and germplasm resource of autumn-sown faba bean. Fabis Newsletter,32: 11-14.
10.Newton, S.D., 1979. Response of yield components to plant density and time of sowing in two cultivars of field beans (Vicia faba L.). Proceedings of the Agronomy Society of New Zealand, 9: 11-14.
11.Pandey, R.K., 1981. Time of sowing-a major factor for higher seed yields of faba bean in northern India.Fabis Newsletter, (3): 43-44.
12.Pekşen E., Artık, C, 2006. Bazı yöresel bakla {Viciafaba L.) populasyonlanmn bitkisel özellikleri ve tane verimlerinin belirlenmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 12 (2): 166-174.
13.Roupakias, D.G., Tsaftaris, A.S., Lazaridou, T.B., 1993.Breeding for low tannin content, small seeded Viciafaba L. cultivars. Fabis Newsletter, 32: 3-7.
14.Sıkça, N., 1994. Baklada {Viciafaba L.) ekim zamanı ve bitki sıklığının verim ile verim komponentlerine etkisi.Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 32s. Bursa.
15.Tosun, O., Eser, D., Geçit, H.H., Emeklier, H.Y., 1984.Bakla {Viciafaba L.)'da ekim zamanının verim üzerine etkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, 32.(Fasikül 1-2-3-4 den ayrı basım) 92-99, Ankara.
16.Vural, H., Eşiyok, D., Duman, İ., 2000. Kültür Sebzeleri(Sebze Yetiştirme). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, s. 440, Bornova, İzmir.