Bakla (Vicia faba L.)' da özellikler arasındaki ilişkiler ve tane verimi bakımından seleksiyon kriterlerinin belirlenmesi

Bu çalışma, yerel bakla populasyonlarmı, hatlarını ve çeşitlerini içeren 15 bakla (Viciafaba L.) genotipinde bazı fenolojik ve morfolojik özellikler ile tane verimi arasındaki ilişkileri incelemek ve tane verimi bakımından başarılı bir seleksiyon yapabilmek için hangi özelliklerin dikkate alınması gerektiğini tespit etmek amacıyla 2003-2004, 2004-2005 ve 2005-2006 yıllarında Samsun koşullarında yapılmıştır. Denemede Eresen-87, Filiz-99 ve Lara bakla çeşitleri, Samsun, Amasya, Sinop ve Tokat illerinin bazı ilçe ve köylerinden toplanan 10 bakla populasyonu ve 2 bakla hattı (FLIP86-116FB ve FLIP85-172FB) kullanılmıştır. En yüksek varyasyon katsayıları sırasıyla tane verimi, sap verimi, biyolojik verim, ilk bakla yüksekliği ve bitkide bakla sayısı özelliklerinde belirlenmiştir. Tane verimi ile hasat indeksi (r=0.861**), bakla uzunluğu (r=0.763**), baklada tane sayısı (r=0.700**) ve biyolojik verim (r=0.648**) arasında olumlu ve çok önemli ilişkiler bulunmuştur. Çiçeklenme süresi (r=-0.789**), hasat olgunluk süresi (r=-0.781**), ilk bakla bağlama süresi (r=-0.772**) ve bitki basma dal sayısı (r=-0.596*) ise tane verimi ile olumsuz ilişkiler göstermiştir. Baklada tane verimi ile olumlu ve önemli ilişkiler gösteren, aynı zamanda tane verimi üzerine olumlu yüksek doğrudan etkiye sahip olan hasat indeksi ve biyolojik verime ilave olarak bakla uzunluğu ve baklada tane sayısının tane verimi yüksek bakla genotiplerinin seçiminde öncelikli seleksiyon kriterleri olarak kullanılabileceği belirlenmiştir.

Relationships among characters and determination of selection criteria for seed yield in faba bean (Vicia faba L.)

This study was conducted to investigate the relationships among some phenological, morphological characters and seed yield and to determine for selection criteria for seed yield in 15 faba bean {Viciafaba L.) genotypes including local populations, lines and cultivars during 2003-2004, 2004-2005 ve 2005-2006 growth seasons under Samsun conditions. Vida faba L. cvs Eresen-87, Filiz-99 and Lara, 10 faba bean populations collected from some districts and villages of Samsun, Amasya, Sinop ve Tokat provinces and 2 lines (FLIP86-116FB and FLIP85-172FB) were used in the study. The highest coefficients of variation were determined in seed yield, straw yield, biological yield, first pod height and the number of pods per plant, respectively. Positive and significant relationships were found between seed yield and harvest index (r=0.861**), pod length (r=0.763**), the number of seeds per pod (r=0.700**) and biological yield (r=0.648**). Seed yield was negatively and significantly correlated with the length of flowering period (r=-0.789**), days to seed harvest maturity (r=-0.781 **), days to first pod set (r=-0.772**) and the number of branches per plant (r=-0,596*). It was determined that harvest index and biological yield, which are positively and strongly correlated with seed yield and also have positive high direct effects on seed yield, and pod length and the number of seeds per pod could be used as primary selection criteria for the selection of high yielding faba bean genotypes.

PDF

___

1. Abo-Elwafa, A.A. Bakheit, B.R., 1999. Performance, correlations and path-coefficient analysis in faba bean. Assiut J. of Agric. Sci., 30: 77-92.
2. Açıkgöz, N., Akkaş, M.E., Moghaddam, A., Özcan, K., 1994. PC'ler için veritabam Esaslı Türkçe İstatistik Paketi.TARİST. E.Ü.Ziraat Fakültesi, İzmir.
3. Berhe, A., Bejiga, G., Mekonnen, D., 1998. Associations of some characters with seed yield in local varieties of faba bean. African Crop Science Journal, 6: 197-204.
4. Board, J.E., Kang, M.S., Harville, B.G., 1997. Path analyses identify indirect selection criteria for yield of late planted soybean. Crop Science, 37: 879-884.
5. Bora, G.C., Gupta, S.N., Tomer, Y.S., Sultan-Singh, 1998. Genetic variability, correlation and path analysis in faba bean (Vicia faba). Indian Journal of Agricultural Science, 68: 212-214.
6. Gates, P., Smith, E.R., Boulter, D., 1983. Reproductive physiology of Vicia faba L. (In: Faba Bean (Vicia faba L., A Basis for Improvement, Ed: Hebblethwaite, P.D.), 133-142, Butterworths, London.
7. Ghoss, R.K., Chatterjee, B.N., 1988. Path analysis of important growth functions of Indian Mustard (Brassica juncea L. Czern and Coss.). J. Agronomy and Crop Sci., 160:116-121.
8. Gyanendra, S., Dhuman, K.R.V Major, S., 1993. Variability, correlation,and path analysis in broad bean. International journal öf Tropical Agriculture, 11: 36-39.
9. Katiyar, R.P., Singh, A.K., 1990. Path coefficient studies for , yield and yield components in faba bean (Vicia faba L.). Fabis Newsletter, 26: 3-5.
10.Kumari, R., 1996. Gamma rayş induced variability in yield components of faba bean (Vicia faba L.). Journal of Nuclear Agriculture and Biology, 25: 68-71.
11.Kuraczyk, A., Idzkowska, M., Golaszewski, J., Koczowska, I., 1989. Path coefficient studies for yield and yield components in faba bean (Vicia faba L.). Proceedings: Symposium of Biological Progress and the Effectiveness of Crop Plant Production, 10-12 January (pp. 1-7). Radzikow, Poland.
12.Lawes, D.A., Bond, D.A., Poulsen, M.H., 1983. Classification, origin, breeding methods and objectives. (In: Faba Bean (Vicia faba L., A Basis for Improvement, Ed: Hebblethwaite, P.D.), Butterworths, London.
13.Nachi, N., Guen, J.L., 1996. Dry matter accumulation and seed yield in faba bean (Vicia faba L.) genotypes. Agronomic 16(1): 47-59.
14.Neal, J.R., McVetty, P.B.E., 1984. Yield structure of faba beans (Vicia faba L.) grown in Manitoba. Field Crops Research, 8: 349-360/
15.Önder, M., Şentürk, D., 1996. Ekim zamanlarının bodur kuru fasulye çeşitlerinde dane ve protein verimi ile verim unsurlarına etkisi. S. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 10 (13): 7-18.
16.Önder, M., Babaoğlu, M., 2001. Interactions amongst grain variables in various dwarf dry bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars. Journal of Agronomy and Crop Science, 187: 19-23.
17.Pekşen, A., Pekşen, E., Artık, C, 2006. Bazı bakla (Vicia faba L.) populasyonlarının bitkisel özellikleri ve taze bakla verimlerinin belirlenmesi. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (2): 225-230.
18.Pilbeam, C.J., Hebblethwaite, P.D., Ricketts, H.E., Nyongesa, T.E., 1991. Effects of plant population density on determinate and indeterminate forms of winter field beans (Vicia faba). Part 1: yield and yield components. The Journal of Agricultural Science , 116: 375-383.
19.Reddy, S.R.R., Gupta, S.N., Verma, P.K., 2002a. Genetic variability, association and path analysis in Vicia faba L. under high fertility conditions. Forage Research, 28: 169-173.
20.Reddy, S.R.R., Gupta, S.N., Verma, P.K., Lajpat-Rai, 2002b. Genetic variation, correlation and path coefficient analysis under normal sown conditions in Vicia faba L. Forage Research, 28: 63-66.
21.Shabana, R., Shrief, S.A., Ibrahim, A.F., Geisler, G., 1990. Correlation and path coefficient analysis for some new released spring rapeseed cultivars under different competetive systems. J. Agronomy and Crop Science, 165: 138-143.
22.Sindhu, J.S., Singh, O.P., Singh, K.P., 1985. Component analysis of the factors determining grain yield in faba bean (Viciafaba L.). Fabis Newsletter, 13: 3-5.
23.Toker, C, 2004. Estimates of broad-sense heritability for seed yield and yield criteria in faba bean (Viciafaba L.). Hereditas, 140: 222-225.
24.Torun, M., Köycü, C, 1999. Mısır bitkisinde tane verimi ile bazı verim unsurları arasındaki ilişkilerin saptanması. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 23: 1021-1027.
25.Ulukan, H., Güler, M., Keskin, S., 2003. A path coefficient analysis some yield and yield components in faba bean (Vicia faba L.) genotypes. Pakistan Journal of Biological Science, 6: 1951-1955.
26.Vandana, Dubey, K.K., 1993. Path analysis in faba bean. Fabis Newsletter, 32: 23-24.