Kütlegin ÖGEL, Gülşah KARADAYI, Gülçin ŞENYUVA, Özdemir Ebru TOPSAKAL

Yasayla ihtilafa düşen ergenlerin risk ve gereksinmelerinin değerlendirilmesi: Araştırma ve değerlendirme formunun geliştirilmesi ve standardizasyonu

Amaç: Yasayla ihtilafa düşen çocuk ve ergenlerin yeniden suç işleme riski ve gereksinmelerinin değerlendirilmesi amacıyla geliştirilen ‘Yasalarla İhtilafa Düşen Çocuk ve Ergenler için Araştırma ve Değerlendirme Formu’nun (ARDEF) geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasının yapılması hedeflenmiştir. Yöntem: Türkiye’de, üç çocuk cezaevi ve bir çocuk eğitim evinde kalmakta olan 370 tutuklu/hükümlü ergenle görüşülmüştür. Görüşmeler ceza infaz kurumlarında çalışan İnfaz Koruma Memurları tarafından yapılmıştır. Bulgular: Ölçme ve değerlendirme aracının test-tekrar test ve görüşmeciler arası güvenilirrlik analizleri istatistiksel olarak anlamlı sonuç vermiştir. Ölçüt bağıntılı geçerliliği değerlendirmek üzere uygulanan 11-18 Yaş Gençler için Kendini Değerlendirme Ölçeği (Youth Self Report Scale) ile ölçülen agresyon ve yıkıcı davranışlar ile ARDEF arasında öfke ve kriminalite indeksi arasında anlamlı bağıntı olduğu görülmüştür. Bu bulgular, ARDEF’in ilgili davranışları ve suç işleme riskini doğru bir şekilde ölçebildiğini göstermektedir. Faktör analizi ile gerçekleştirilen yapı geçerliliği değerlendirmelerinde ölçeğin çocuk suçlarıyla ilgili ulusal ve uluslararası araştırmaların sonuçlarıyla uyumlu olarak ruhsal durum, yoksulluk ve kriminal tutumu ölçen üç faktörden oluştuğu gözlemlenmiştir. Tartışma: ARDEF’in bu haliyle bireyselleştirilmiş iyileştirme programları geliştirilmesi kapsamında, çocuk ceza infaz kurumlarında, İnfaz Koruma Memurları tarafından uygulanabileceği saptanmıştır. ARDEF’in daha geniş bir örneklem üzerinde denenerek, normlarının oluşturulması gerekmektedir. Ayrıca ARDEF’in yeniden suç işleme riskini değerlendirip değerlendiremediğinin sınanması için izleme çalışmalarına gereksinme vardır.

PDF

___

1. Çeliköz N, Seçer Z, Durak T. Suç işleyen ve işlemeyen çocukların düşünme becerileri ve ahlaki yargılarının incelenmesi. Selcuk Univ Egit Fak Derg 2008; 25:335- 350.

2. Howard P, Clark D, Garnham N. An evaluation of the Offenders Assessment System (OASys): in three pilots 1999-2001. London, Home Office, 2006.

3. Champion DJ. Measuring Offender Risk: A Criminal Justice Sourcebook. Westport, Greenwood Press, 1994. 4. Pereira M, Pietromartire S, Maurice L. Risk assessment and management. MD Beer, SM Pereira, C Paton (Eds.), Psychiatric Intensive Care, second ed., UK, Cambridge University Press, 2008, p.161-182.

5. Andrews DA, Bonta J, Hoge RD. Classification for effective rehabilitation: Rediscovering psychology. Crim Justice Behav 1990; 17:19-52.

6. Curtis S. Youth justice assessment procedures. Child Psychol Psychiatr Rev 2001; 6:21-23.

7. Hoge RD. Youth Level of Service/Case Management Inventory. T Grisso, G Vincent, D Seagrave (Eds.), Mental Health Screening and Assessment in Juvenile Justice. New York, Guilford Press, 2005, p.283-294.

8. Webster, CD, Nicholls TL, Martin M-L, Desmerais SL, Brink J. Short-Term Assessment of Risk and Treatability (START): the case for a new structured professional judgment scheme. Behav Sci Law 2006; 24:747-766.

9. Gönültaş MB. Adana İlinde Mala ve Şahsa Karşı Suç İşleyen Çocukların Sosyodemografik Özelliklerinin Ortaya Konulması. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2009.

10. Aras Ş, Günay T, Özan S, Orçın E. İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. Anadolu Psikiyatri Derg 2007; 8:186-196.

11. Hancı İH, Eşiyok B. Çocuk suçluluğu. Türkiye Klinikleri Pediatr Bilim Derg 2006; 2:109-112.

12. T.C. Adalet Bakanlığı, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü Web Sitesi, 2008 Yılı İstatistik Tabloları, http://www.adlisicil.adalet.gov.tr/istatistik_2008/ist_tab.ht m, (03.04.2010)

13. Achenbach TM. Manual for Child Behavior Checklist/4- 18 and 1991 Profile. Burlington, VT, University of Vermont, 1991.

14. Erol N, Şimsek Z. Mental health of Turkish children: behavioral and emotional problems reported by parents, teachers and adolescents. N Singh, JP Leung, AN Singh (Eds.), International Perspectives on Child and Adolescent Mental Health, Elsevier, 2008, p.223-247.

15. Shader M. Risk factors for delinquency: an overview. United States Department of Justice, Office of Juvenile Justice and Delinquency Prevention, 2003.

16. Sprague J, Walker HM, Stieber S, Simonsen B, Nishioka B, Wagner L. Exploring the relationship between school discipline referrals and delinquency. Psychol Schools 2001; 38:197-206

17. Loeber R. Developmental continuity, change and pathways in male juvenile problem behaviors and delinquency. JD Hawkins (Ed.), Delinquency and Crime, Current Theories, New York, Cambridge University Press, 1996, p.1-27.

18. Akalın N. Suça İtilmiş Çocukların Adli Tıp Açısından İncelenmesi ve Cezaevinde Bulunan Suça İtilmiş Çocukların Deskriptif Olarak İncelenmesi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999.

19. Elibol S. 11-15 Yaş Grubundaki Mala Karşı Suç İşlemiş Çocukların Sosyodemografik Özellikleri. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi, Adli Tıp Enstitüsü, 1998.

20. Gürler A. Çocuğun Suça Yönelmesinde Aile Faktörünün ve Akran Gruplarının Rollerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta, Süleyman Demirel Üniversitesi, 2005.

21. Ataseven C. Suça Etki Eden Sosyal Faktörler. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Isparta, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.

22. Farrington DP, Loeber R, Van Kammen WB. Long term criminal outcomes of hyperactivity-impulsivity-attention deficit and conduct problems in childhood. LN Robin, MR Rutter (Eds.), Straight and Devious Pathways to Adulthood, New York, Cambridge University Press, 1990, p.62-81.

23. Sampson RJ, Laub JH. Crime and deviance in the life course. Annu Rev Sociol 2006; 18:63-84.

24. George D, Mallery P. SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. 11.0 update (fourth ed.), Boston, Allyn and Bacon, 2003.

25. Ho R. Handbook of Univariate and Multivariate Data Analysis and Interpretation with SPSS. Florida, Taylor and Francis, 2006, p.239.