Tekrarlayıcı Düşünme Ölçeği ve Bilişsel Esneklik Envanterinin Türkçeye uyarlanması, geçerliliği ve güvenilirliği

Amaç: Bu araştırmada, bilişsel modele göre insanların duygu ve davranışlarını etkilediği düşünülen bilişsel süreçler- den tekrarlayıcı düşünceleri, ruhsal belirtilerden bağımsız bir şekilde ölçmek amacıyla geliştirilen Tekrarlayıcı Düşün- me Ölçeğinin (TDÖ) ve kişilerin bilişsel esnekliklerini ölçmek amacıyla geliştirilen Bilişsel Esneklik Envanterinin (BEE) Türkçe uyarlama, geçerlilik ve güvenilirlik çalışması yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın verileri Hacettepe Üniversite- sine devam eden 266 lisans öğrencisinden elde edilmiştir (187 kadın, %70.3; 79 erkek, %29.7). Katılımcılara bilgilen- dirilmiş onam formu, TDÖ, BEE, Bilişsel Esneklik Ölçeği, Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği ve Beck Anksiyete Ölçeği uygulanmıştır. Test-tekrar test güvenilirliği için 104 kişiye tekrar ulaşılmış ve veriler SPSS programında analiz edilmiştir. TDÖ ve BEE için faktör analizi yapılmış, iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. TDÖ için bir de kısa form oluşturulmuştur. Alt ölçekler ve kısa form ile diğer ölçeklerin ilişkisine bakılmıştır. Bulgular: Analizler sonucunda TDÖnün özgün formundan farklı olarak tek faktörlü bir yapının benimsenmesinin ve özgün çalışmada ikinci faktöre alınan maddelerin ters yönde puanlanmasının uygun olduğu ortaya çıkmıştır. TDÖnün iç tutarlılık katsa- yısı 0.94tür ve geçerlilik sınaması için kullanılan diğer ölçeklerle korelasyonları 0.12-0.35 arasındadır. TDÖnün kısa formunun iç tutarlık katsayısı 0.94 ve uzun formla olan korelasyonu da 0.85tir. BEEnin tümü ile alternatifler ve kontrol alt ölçeklerinin iç tutarlılık katsayıları sırasıyla 0.90, 0.89, 0.85tir ve geçerlilik sınaması için kullanılan diğer ölçeklerle korelasyonları -0.13 ve -0.48 arasındadır. TDÖ ve TDÖ-Kısa Formunun tekrar ölçümle korelasyonu 0.26-0.90 ara- sında değişirken, BEE ve alt ölçeklerinin tekrar ölçümle korelasyonu 0.22-0.81 arasında değişmektedir. Sonuç: TDÖ ve BEEnin kültürümüze uygun birer formlarının oluşturulduğu ve araştırmalarda kullanılmak üzere yüksek geçerlilik ve güvenilirlik değerlerine sahip oldukları görülmektedir. TDÖ-Kısa Formunun uzun formuyla yüksek bir korelasyon göstermesi, iç tutarlılığının, diğer ölçütlerle olan ilişkisinin uzun formla benzeşmesi daha sonra yapılacak çalışmalarda ölçeğin kısa formunun da kullanılabileceğine işaret etmektedir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2012; 13:216-223)

The Turkish adaptation, validity and reliability study of the Repetitive Thinking Questionnaire and the Cognitive Flexibility Inventory

Objective: The aim of the study was to investigate psychometric properties of the Repetitive Thinking Questionnaire (RTQ) and the Cognitive Flexibility Inventory (CFI). The RTQ is a trans-diagnostic tool, which aimed to measure repetitive thinking and the CFI is developed for measure the cognitive flexibility. Methods: Research data was col- ected from 266 undergraduate students of Hacettepe University (187 female, 70.3%; 79 male, 29.7%). Participants completed the informed consent, the RTQ, the CFI, the Cognitive Flexibility Scale, the Positive and Negative Affect Schedule, the Beck Depression Inventory, the Beck Anxiety Inventory. For the test-retest reliability it was reached to 104 people again. Analyses were conducted by using SPSS. Factor analyzes were run and internal validity coeffi- cients were estimated for the RTQ and CFI. Correlations for scales and subscales were evaluated. Results: It was found that the RTQ has a single factor and items which are in the second factor in the original study have to be reversed. The internal validity of RTQ was 0.94 and correlations with the other scales were between 0.12 and 0.35. RTQ-Short Forms internal validity was also 0.94 and correlation with the long form was 0.85. CFI, CFI-alternatives and CFI-control subscales internal validity were 0.90, 0.89, 0.85 respectively and correlations with the other scales were between -0.13 and 0.48. RTQ and RTQ-Short Forms correlations with the retest were between 0.26 and 0.90. CFI and CFI subscales correlations with the retest were between 0.22 and 0.81. Conclusion: We have adapted culturally appropriate forms of RTQ and CFI which have good psychometric values to use in future research. Researchers could use the RTQ-Short Form in future research because the short form has very high correlation with the long form and, excellent internal reliability and very similar correlations with the long form to the other criterion variables. (Anatolian Journal of Psychiatry 2012; 13:216-223)

PDF

___

Beck JS. Cognitive Therapy: Basics and Beyond. N Hisli Şahin (Çev.), Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1995.
Nolen-Hoeksema S. Responses to depression and their effects on the duration of depressive episodes. J Abnorm Psychol 1991; 100:569-582.
Davison GC, Neale JM. Abnormal Psychology. İ Dağ (Çev. Ed.), seventh ed., Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 2004.
Veale D. Treatment of social phobia. Adv Psychiatr Treat 2003; 9:258-264.
Clark DA, Beck AT. Cognitive therapy of anxiety disorders: Science and practice. New York, The Guilford Press, 2010.
Moulds ML, Kandris E, Starr S, Wong ACM. The relationship between rumination, avoidance and depression in a non-clinical sample. Behav Res Ther 2007; 45:251-261.
Thompson RJ, Mata J, Jaeggi SM, Buschkuehl M, Jonides J. Maladaptive coping, adaptive coping, and depression symptoms: Variations acress age and depressive state. Behav Res Ther 2010; 48:459-466.
Yook K, Keun Hyang K, Suh SY, Lee KS. Intolerance of uncertainty, worry, and rumination in major depressive disorder and generalized anxiety disorder. J Anxiety Disord 2010; 24:623-628.
Nolen-Hoeksema S. The role of rumination in depressive disorders and mixed anxiety/depressive symptoms. J Abnorm Psychol 2000; 109:504-511.
Dennis JP, Vander Wal JS. The cognitive flexibility inven- tory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Cogn Ther Res 2010; 34:241-253.
Teasdale JD, Scott J, Moore RG, Hayhurst H, Pope M, Paykel ES. How does cognitive therapy prevent relapse in residual depression evidence from a controlled trial. J Consult Clin Psychol 2001; 69:347-357.
Deveney CM, Deldin PJ. A preliminary investigation of cognitive flexibility for emotional information in major depressive disorder and non-psychiatric controls. Emotion 2006; 6:429-437.
McEvoy PM, Mahoney AEJ, Moulds ML. Are worry, rumination, and post-event processing one and the same? Development of the repetitive thinking questionnaire. J Anxiety Disord 2010; 24:509-519.
Neziroğlu G. Ruminasyon, Yaşantısal Kaçınma ve Problem Çözme Becerileri ile Depresyon Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 2010.
Davis RN, Nolen-Hoeksema S. Cognitive inflexibilty among ruminators and nonruminators. Cogn Ther Res 2000; 24:699-711.
Altunkol F. Üniversite Öğrencilerinin Bilişsel Esneklikleri ile Algılanan Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana, Çukurova Üniversitesi, 2011.
Watson D, Clark LA, Tellegen A. Development and valida- tion of brief measures of positive and negative affect: The PANAS scales. J Pers Soc Psychol 1988; 54:1063-1070.
Gençöz T. Pozitif ve negatif duygu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi 2000; 15:19-26.
Hisli N. Beck depresyon envanterinin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi 1988; 6:118-126.
Hisli, N. Beck depresyon envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi 1989; 7:3-13.
Arkar H, Şafak C. Klinik bir örneklemde Beck depresyon envanterinin boyutlarının araştırılması. Türk Psikoloji Dergisi 2004; 19:117-123.
Beck AT, Epstein N, Brown G. Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. J Consult Clin Psychol 1988; 56:893-897.
Ulusoy M, Şahin N, Erkman H. Turkish version of the beck anxiety inventory: psychometric properties. J Cogn Psychother: An Int Quarterly 1998; 12:28-35.
Martin MM, Rubin RB. A new measurebility. Psychol Rep 1995; 76:623-626. of cognitiveflexiSoheila Khaleghi YG, Liaghat R, Shahriary M, Ganjdanesh Y. The repetitive thinking questionnaire: psychometric properties in Iraninan students, and relationship with depression, anxiety and social anxiety. O Braissant, H Wakamatsu, KK Liu, K Allegaert, Y Lenbury, A Wachholtz (Eds.), Recent Researches in Modern Medicine, Cam- bridge, WSEAS Press, 2011, p.132-136.
Bilgin M. Developing a cognitive flexibilty scale: validity and reliability studies. Social Behavior & Personality: An International Journal 2009; 37:343-353.