Sokakta yaşayan ergenler ve sağlık durumları

Amaç: Bu çalışmanın amacı sokakta yaşayan ergenlerde fiziksel ve ruhsal rahatsızlıkları ve bunları etkileyen etkenleri araştırmaktır. Yöntem: Araştırmaya İstanbul'da koruma ve tedavi merkezlerinde kalan 21 yaşından küçük ergenler alınmıştır. Toplam 194 ergene anket uygulanmıştır. Sonuçlar: Sokakta yaşayan ergenlerin %26.1'i bedensel bir rahatsızlığı olduğunu bildirmiştir. Bedensel rahatsızlık görülme riski kızlarda, sokakta 4 yıl ve daha uzun süredir yaşayanlarda ve ailesinde ruhsal bir rahatsızlığı olanlarda daha çok bulunmuştur. Sokakta yaşayan ergenlerin %16.8'i ruhsal bir rahatsızlığı olduğunu bildirmiştir. Ruhsal rahatsızlık görülme riski kızlarda erkeklere göre daha yüksek bulunmuş; madde kullanımı, sokakta yaşama süresi, para karşılığı ve rasgele cinsel ilişkide bulunma açısından farklılık saptanmamıştır. Ruhsal rahatsızlık görülme riski ihmal yaşantısı bulunanlarda, aile üyelerinden biri ve aile dışından biri tarafından cinsel istismara uğrayanlarda daha yüksektir. Ruhsal rahatsızlık görülme riski geçmişinde intihar öyküsü bulunan ergenlerde de bulunmayanlara göre daha yüksek bulunmuştur. Tartışma: Sokakta yaşayan ergenlere yönelik sağlık hizmetleri götürmenin çok gerekli ve önemli olduğu görülmektedir. Bu hizmetler kapsamında sokakta yaşayan ergenlerin sağlık taramalarının düzenli olarak yapılması, ergenlere genel sağlık eğitimleri verilmesi, üreme sağlığı, beslenme ve hijyen konularında bilgilendirme çalışmaları yapılması oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Evsiz gençler, Evsiz kişiler, Erişkin, Zihinsel bozukluklar, Sağlık durumu, Akıl sağlığı

Adolescents who live on the streets and their health status

Objective: The objective of this study is to investigate the medical and psychological illnesses prevalent among the adolescents who live on the streets and the factors related to those illnesses. Methods: The sample used in this research consists of the adolescents under the 'age of 21 who were being accommodated in the protection and rehabilitation centers in Istanbul. A total of 194 adolescents were given a questionnaire. Results: 26.1% of adolescents who live on the streets have reported a physical illness. The probability of-physical illness has been found to be higher among girls, those of the participants who have been living on the streets for 4 or more years and those at least one member of whose family has a mental illness. 16.8% of adolescents who live on the streets have reported a mental illness. The probability of mental illness has been found to be higher among girls compared to boys. No difference was found with regard to substance abuse, the length of the period the participant has been living on the streets, prostitution and engagement in casual sex. The probability of mental illness among those participants who have experienced abuse was higher for the participants who had been sexually abused by a family member or by a stranger. The probability of mental illness has been found to be higher among those adolescents who had tried to commit suicide compared to those who had not. discussion: It is seen that providing health Services to the adolescents who live on the streets is very necessary and important. It is also very important that regular health investigations of the adolescents who live on the streets, general health education of the adolescents, and acquainting the adolescents with the concepts of reproductive health, nutrition and hygiene be included in the scope of those services.

Keywords:

Homeless Youth, Homeless Persons, Adult, Mental Disorders, Health Status, Mental Health,

PDF

___

1. Ayaya SO, Esamai FO. Health problems of street children in Eldoret, Kenya. East Afr Med J 2001; 78:624-629.
2. Council on Scientific Affairs Council Report. Health care needs of homeless and runaway youths. JAMA 1989; 262:1358-1361.
3. Feldmann J, Middleman AB. Homeless adolescents: common clinical concerns. Semin Pediatr Infect Dis 2003; 14:6-11.
4. Power R. Participatory Research Amongst Marginal Groups: drug users, homeless people and gay men. Drugs: education, prevention and policy 2002; 9:125-131.
5. Rew L. Characteristic and health care needs of homeless adolescents. Nurs Clin North Am 2002; 37:423-431.
6. Rotheram-Barus MJ, Mahler KA, Koopman CK, Langabeer K. Sexual abuse history and associated multiple risk behavior in adolescent runaways. Am J Orthopsychiatry 1996; 66:390-400.
7. Rotheram-Borus MJ, Song J, Gwadz M, Lee M, Rossem RV, Koopman C. Reductions in HIV risk among runaway youth. Prevent Sci 2003; 4:173-187.
8. Ögel K. İnsan, Yaşam ve Bağımlılık Tartışmalar ve Gerçekler. İstanbul, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2001.
9. Ögel K. Madde Bağımlılarına Yaklaşım ve Tedavi. İstanbul, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2001.
10. Altıntaş B. Mendile, Simite, Boyaya, Çöpe... Ankara Sokaklarında Çalışan Çocuklar. İstanbul, İletişim Yayınları, 2003.
11. Adlaf EM, Zdanowicz YM A. Cluster-analytic study of substance problems and mental health among street youths. Am J Drug Alcohol Abuse 1999; 25:639- 660.
12. Sleegers J, Spijker J, van Limbeek J, van Engeland H. Mental health problems among homeless adolescents. Acta Psychiatr Scand 1998; 97:253- 259.
13. Çöpür M. Uçucu Madde Kullanan Çocukların Psikososyokültürel Özellikleri. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, 1996.
14. Oral G, Tanman Ç, Bayar R, İlkay E, Ziyalar A. Sokakta yaşayan evden kaçmış çocuklar ve uçucu madde bağımlılığı: Beş vaka dolayısıyla. Yeni Symposium 1995; 33:73-79.
15. Csorba J, Rozsa S, Gadoros J, Vetro A, Kaczvinszky E, Sarungi E ve ark. Suicidal depressed vs. nonsuicidal depressed adolescents: differences in recent psychopathology. J Affect Disord 2003; 74:229-236.
16. Groholt B, Ekeberg O. Suicide in young people under 15 years: problems of classification. Nord J Psychiatry 2003; 57:411-417.
17. Koplin B, Agathen J. Suicidality in children and adolescents: a review. Curr Opin Pediatr 2002; 14:713-717.
18. McQuillan, CT, Rodriguez J. Adolescent suicide: a review of the literature. Bol Assoc Med P R 2000; 92:30-38.
19. Booth RE, Zhang Y. Severe aggression and related conduct problems among runaway and homeless adolescents. Psychiatr Serv 1996; 47:75-80.
20. Arlı M, Şanler N, Demirel H. Sokakta ve evde yaşayan çocukların kaygı durumu. II. Ulusal Çocuk ve Suç Sempozyumu “Yargı Öncesi ve Yargılama Süreci” (10-13 Nisan 2002, Ankara) Bildiriler Kitabı, 2003, s.389-398, Ankara. 15
21. Ayerst SL. Depression and stress in street youth. Adolescence 1999; 34:567-575.
22. Meade MA, Slesnick N. Ethical considerations for research and treatment with runaway and homeless adolescents. J Psychol 2002; 136:449-463.
23. Rew L, Taylor-Seehafer M, Thomas N. Without parental consent: conducting research with homeless adolescents. J Soc Pediatr Nurs 2000; 5:131- 138.
24. Sanci LA, Sawyer SM, Weller PJ, Bond LM, Patton GC. Youth health research ethics: time for a mature-minor clause? Med J Aust 2004; 180:336-338.
25. Ögel K, Aksoy A, Liman O, Yücel H, Sorgun E, Polat Z. Sokakta yaşayan çocuklara yönelik oluşturulan değerlendirme formunun güvenirliği. 39. Ulusal Psikiyatri Kongresi (14-19 Ekim 2003, Antalya) Poster bildiri, 2003, Antalya.
26. Messing K, Dumais L, Romito P. Prostitutes and chimney sweeps both have problems: towards full integration of both sexes in the study of occupational health. Soc Sci Med 1993; 36:47-55.
27. Uluğtekin S. Sokak Çocukları Eğiticinin Eğitimi Programı. Ankara, 55. Bizim Büro Basımevi, 1997.
28. Küntay E, Erginsoy G. Ticari seks işçisi olarak sömürülen çocukların görüşleri ve gereksinimleri. 1. İstanbul Çocuk Kurultayı Bildiriler Kitabı, İstanbul, İstanbul Çocukları Vakfı Yayınları, 1999.
29. Finkelhor D. A Sourcebook on Child Sexual Abuse, Beverly Hills, CA: Sage, 1986.
30. James, RK, Gilliland BE. Crisis Intervention Strategies. Belmont CA, Wadsworth, 2001.
31. Leinonen JA, Solantaus TS, Punamaki RLJ. Parental mental health and children's adjustment: the quality of marital interaction and parenting as mediating factors. J Child Psychol Psychiatry 2003; 44:227-241