RESUL YILMAZ, Haluk ESMERAY, ÜNAL ERKORKMAZ

Çocuklarda yeme davranışı anketinin Türkçe uyarlama çalışması

Amaç: Çocuklarda yeme davranışını belirlemek için kullanılan, anne-babanın yanıtladığı, Çocuklarda Yeme Dav-ranışı Anketinin (ÇYDA) Türk çocuklarında geçerlik ve güvenirliğinin gösterilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışmada ÇYDA Türkçeye uyarlandı. Anaokulu ve anasınıfı öğrencileri ile çocuk polikliniğine başvuran hastaların anne-babalarının yanıtladığı 650 anketin 468’i değerlendirmeye alındı. ÇYDA faktör analizi ve güvenirlik analizi ile değerlendirildi. Bulgular: Açıklayıcı faktör analizine göre elde edilen sekiz alt boyut toplam varyansın %58.2’sini açıklamıştır. Cronbach alfa katsayıları 0.61-0.84 arasında değişmiştir. Doğrulayıcı faktör analizine göre RMSEA uygunluk indeksi 0.049 olarak hesaplanmış ve buna göre ölçeğin Türk toplumuna uygunluğu gösterilmiştir. Alt boyutlar arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Yapı geçerliliği, iç tutarlığı ve alt grup ilişkileri açı-sından özgün anket ile çok yakın sonuçlar elde edilmiştir. Sonuç: Elde edilen sonuçlar ÇYDA’nin Türk çocuk-larının yeme davranışını belirlemede güvenilir bir psikometrik araç olduğunu göstermiştir. Anketin, faktörlerin çok yönlü olması, çocuklardaki obezite veya iştahsızlık eğilimini saptama, hastaların davranışlarını izleme ve gerekli önemleri almaya yardımcı olacağı düşünülmektedir.

Adaptation study of the Turkish children’s eating behavior questionnaire

Objective: We aimed to confirm the validity and internal reliability of Turkish Children’s Eating Behavior Ques-tionnaire (CEBQ) which was a parent-report measure and was designed to assess variations in children’s eating styles. Methods: For this methodological study, CEBQ was translated to Turkish and conducted among parents of both preschool students and patients who were admitted pediatric outpatient clinic. 468 of 650 responded ques-tionnaire was examined for factor structure. Results: According to exploratory factor analysis, eight subscales explain 58.2% of variance. Reliability coefficients (Cronbach Alphas) ranged from 0.61 to 0.84. Confirmatory factor analysis was calculated as 0,049 according to the RMSEA index of fitness and this analysis revealed suitability of the scale for Turkish population. Factor structure, internal reliability and subscale correlations were similar to original CEBQ. Conclusion: These results point out the CEBQ is useful to assess children’s eating behavior in Turkish children as a psychometrical tool. Sophisticated factors used in questionnaire make easy to detect the tendency of obesity or low appetite in children, to observe children’s behavior and to take precautions before emerging pathological situations.

PDF

___

1. Rydell AM, Dahl M, Sundelin C. Characteristics of school children who are choosy eaters. J Genet Psychol 1995; 156:217-229.
2. Wright CM, Parkinson KN, Shipton D, Drewett RF. How do toddler eating problems relate to their eating be-havior, food preferences, and growth? Pediatrics 2007; 120:e1069-1075.
3. Reau NR, Senturia YD, Lebailly SA, Christoffel KK. Infant and toddler feeding patterns and problems: normative data and a new direction. Pediatric Practice Research Group. J Dev Behav Pediatr 1996; 17:149-153.
4. Carruth BR, Skinner J, Houck K, Moran J, Coletta F, Ott D. The phenomenon of "picky eater": a behavioral marker in eating patterns of toddlers. J Am Coll Nutr 1998; 17:180-186.
5. Bruch H. Eating Disorders: Obesity, Anorexia Nervosa and the Person within. New York, Taylor & Francis; 1974, p.44-65.
6. Meyer JE, Pudel V. Experimental studies on food-intake in obese and normal weight subjects. J Psychosom Res 1972; 16:305-308.
7. Saudino KJ, Dale PS, Oliver B, Petrill SA, Richardson V, Rutter M, et al. The validity of parent-based assessment of the cognitive abilities of 2-year-olds. Br J Devel Psychol 1998; 16: 349-363.
8. Archer LA, Rosenbaum PL, Streiner DL. The children's eating behavior inventory: reliability and validity results. J Pediatr Psychol 1991; 16:629-642.
9. Wardle J, Guthrie CA, Sanderson S, Rapoport L. Devel-opment of the Children's Eating Behaviour Question-naire. J Child Psychol Psychiatry 2001; 42:963-970.
10. Caccialanza R, Nicholls D, Cena H, Maccarini L, Rez-zani C, Antonioli L, et al. Validation of the Dutch Eating Behaviour Questionnaire parent version (DEBQ-P) in the Italian population: a screening tool to detect differences in eating behaviour among obese, overweight and normal-weight preadolescents. Eur J Clin Nutr 2004; 58:1217-1222.
11. Viana V, Sinde S, Saxton JC. Children's Eating Behav-iour Questionnaire: associations with BMI in Portuguese children. Br J Nutr 2008; 100:445-450.
12. Özdamar K, Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi II. Eskişehir, Kaan Kitabevi, 2004.
13. Gözüm S, Aksayan S, Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: Psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003; 1:3-14.
14. Tenko Raykov A. First Course in Structural Equation Modeling. Mahwah, New Jersey, 2000.
15. Byrne BM. Structural Equation Modeling with AMOS. New York, Routledge, 2010.
16. Donna, Harrington, Confirmatory Factor Analysis. Oxford University Press, 2009.
17. George A.Marcoulides, Randall E.Schumacker, New Developments and Techniques in Structural Equation Modeling. New Jersey, Mahwah, 2001.
18. Brown TA. Confirmatory Factor Analysis for Applied Research. New York London, the Guilford Press, 2006.
19. Tezbaşaran A. Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. İkinci baskı, Ankara, Türk Psikologlar Derneği, 1997.
20. Sleddens EF, Kremers SP, Thijs C. The Children's Eating Behaviour Questionnaire: factorial validity and associa-tion with Body Mass Index in Dutch children aged 6-7. Int J Behav Nutr Phys Act 2008; 5:49.
21. Powers SW, Chamberlin LA, van Schaick KB, Sherman SN, Whitaker RC. Maternal feeding strategies, child eating behaviors, and child BMI in low-income African-American preschoolers. Obesity (Silver Spring) 2006; 14:2026-2033.
22. Wudy SA, Hagemann S, Dempfle A, Ringler G, Blum WF, Berthold LD, et al. Children with idiopathic short stature are poor eaters and have decreased body mass index. Pediatrics 2005; 116:e52-57.
23. Ashcroft J, Semmler C, Carnell S, van Jaarsveld CHM, Wardle J. Continuity and stability of eating behaviour traits in children. Eur J Clin Nutr 2008; 62:985-990.
24. van Strien T, Herman CP, Verheijden MW. Eating style, overeating, and overweight in a representative Dutch sample. Does external eating play a role? Appetite 2009; 52:380-387.