IŞIK KİRLİLİĞİ: ÖĞRETMENLERİMİZLE TÜRKİYE’DE YAPTIĞIMIZ ÇALIŞMALAR

Bu çalışmada ışık kirliliği hakkında kısa bilgi verildi, Fen Bilgisi ve Fizik öğretmenlerimizle Türkiye genelinde yapılan gece gök parlaklığı -ışık kirliliği- ölçümleri anlatıldı. Sonra da okullar için yeni yayınlanan bir ışık kirliliği deneysel etkinlik önerisinin bilimsel ve teknik kusurları yorumlandı.

LIGHT POLLUTION: WORK CARRIED OUT IN TURKEY WITH TEACHERS

In this work, light pollution is briefly discussed. Measurements of night sky brightness all over Turkey made with school teachers are explained. Then a newly proposed experimental activity for school pupils for teaching light pollution is scientifically and technically criticized.

___

  • Aslan, B. (2018), Işığın Kirli Yüzü: Işık Kirliliği, Ankara: Dayanışma Akademisi.
  • Aslan, Z. 1993 Işık kirlenmesi ve ışıklandırmada enerji tasarrufu Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji Tasarrufu Semineri Tebliğleri, 21-22 Ocak 1993, s. 281-284.
  • Aslan Z.(1998), Yerleşim yerlerinde ışıklandırma ve yıldızlı gökyüzü, Işık Kirliliği, TÜBİTAK Bilim Teknik Dergisi, (362), 66 – 69.
  • Aslan, Z. (2000) Işık Kirliliği ve Elektrik Enerjisi Tasarrufu, Türkiye 8. Enerji Kongresi: “21. Yüzyılda Sürdürülebilir Kalkınma için Enerji ve Teknoloji”, 8-12 Mayıs 2000, Ankara, Cilt I, s. 209 – 215.
  • Aslan, Z. (2007) Work for Light Pollution Code in Turkey, Light Pollution and Urban Lighting, Eylül 6-8 2007, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul, s. 96-100.
  • Aslan, Z. (2009), Dış Aydınlatma ve Yıldız Işığı Hakkı, Cumhuriyet Bilim Teknoloji Dergisi, 25 Aralık 2009, sayı 1188.
  • Aslan, Z., Isobe, S., (2000) Türkiye’den uzaya kaçan şehir ışıkları, 3.Ulusal Aydınlanma Kongresi, 23-24 Kasım 2000, İTÜ Taşkışla, İstanbul, bildiri kitabı, s. 106.
  • Aslan, Z. Onaygil, S., (1999), Işık kirliliği ve enerji tasarrufu, 18. Enerji Tasarrufu Haftası Ulusal Enerji Verimliliği Kongresi, 3-5 Şubat, Ankara, bildiri kitabı s. 54-60.
  • Aslan, Z., Gölbaşı, O., Koçer, D., Tunca, Z., Işık, E., Yelkenci, A., Bağdaş, D., Devlen, A., Özdemir, T., Yelkenci, K., Demirciler, T., İkizler, U., Karamahmutoğlu, A., Koçer, M., Mutlu, M., Özyar, Ü., ve İpek, H., (2011). Türkiye’de gece gökyüzü parlaklığının ölçülmesi, 8. Ulusal Aydınlatma Kongresi, 14-15 Nisan, bildiri kitabı, s . 69-74.
  • Cinzano, P., Falchi, F., Elvidge, C. D. (2001), The first World Atlas of the artificial night sky brightness, Mon. Not. R. Astron. Soc. 328, 689–707.
  • Dickerman, B. , Liu, J. (2012), Does Current Scientific Evidence Support a Link Between Light at Night and Breast Cancer Among Female Night-Shift Nurses? Health & Safety June 2012, Vol. 60, s. 273-281.
  • Eş, S. (2014), Çınarlar yanlış ışıktan öldü, Cumhuriyet Gazetesi, Ankara eki, 5 Temmuz 2014. Falchi, F., Cinzano, P., Duriscoe, D., Kyba, C. C. M., Elvidge, C. D., Baugh, K., Portnov, B. A. Rybnikova, N. A., Furgoni, R. (2016). The new world atlas of artificial night sky brightness, Science Advances 2, e1600377.
  • Fedun I, (1999) Fatal lights and birds. International Dark-Sky Association News Letter. No.40. IDA 2010. Visibility, environmental, and astronomical issues associated with blue-rich White outdoor lighting. https://www.darksky.org/wp-content/uploads/2016/12/IDA-Blue-Rich-Light-White-Paper.pdf Bunun yeni gelişmeleri içeren çevirisi: http://www.isikkirliligi.org/index.php/kaynaklar/73-dis-aydinlatmada-led-lambalari-ve-doga
  • IDA -1 https://www.darksky.org/light-pollution/energy-waste/
  • IDA -2 https://www.darksky.org/light-pollution/wildlife/
  • IDA -3 https://www.darksky.org/light-pollution/human-health/
  • IAU Symposium No.196, Preserving the Astronomical Sky, UNISPACE III , 12-16 Temmuz 1999, Viyana, Austurya. Ed. R.J.Cohen, W.T.Sullivan.III.
  • Li M-D, Li C-M, Wang Z, (2012) The Role of Circadian Clocks in Metabolic Disease. Yale Journal of Biology and Medicine 85: 387-401.
  • Loss S. R, Will T, Loss S. S, Marra P.P. vd. (2014), Bird-building collusions in the United States: Estimates of annual and species vulnerability, The Condor: Ornithological Applications 116: 8-23.
  • Klinkenborg, V.,(2008), Kirlenen Karanlık – Yeryüzünün ışıkları insanoğlunu gökyüzünden Koparıyor, National Geographic, 1 Kasım 2008, 164-167.
  • MÜ 2019 http://www.mersin.edu.tr/akademik/deniz-kaplumbagalari-uygulama-ve-arastirma-merkezi
  • SQM (Sky Quality Meter), http://www.unihedron.com/projects/darksky/
  • Taner, M. S. (2019). Işık kirliliği ölçümü için okullarda yapılabilecek deneysel bir etkinlik önerisi, Anadolu Öğretmen Dergisi, 3(1), 74-84.