Kemalettin KARA

Patatese uygulanan ahır ve kimyasal gübrelerin kalıcı tesirlerinin buğdayın verim ve verim unsurları üzerine etkisi

Bu çalışma, 1992/1993 yıllarında Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme sahasında yürütülmüştür. Buğday ekiminden bir yıl önce patates yetiştirilen parsellere ilkbahar ve sonbaharda ayrı ayrı 11 ahır gübresi seviyesi (dekara 0. 500, 1000, 1500, 2000, 2500, 3000, 3500, 4000, 4500 ve 5000 kg) ve kontrol amacıyla tek seviye olarak kimyasal gübre (dekara 10 kg N ve P?0s, 5 kg K;0) uygulanmıştır. Denemeden elde edilen bir yıllık sonuçlara göre: gerek ahır gübresi, gerekse kimyasal gübrenin sonbahar uygulamasının kalıcı tesiri ilkbahar uygulamasından daha fazla olmuştur. Her iki gübre uygulama zamanında da kimyasal gübrenin kalıcı tesiri ahır gübresi seviyelerine göre daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca ahır gübresi seviyeleri arasında ise en yüksek kalıcı tesirin 3500 kg'lık seviyede olduğu. tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

hayvan gübresi, uygulama zamanı, ticari gübreler, patates, doğal gübreler, verim, verim ögeleri, uygulama oranı, çiftlik gübresi

Permanent effect of farm-yard manure and chemical fertilizer applied to potato on the wheat yield and yield elements

This study was carried out in the experiment field belonging to Atatürk University Faculty of Agriculture during years 1992 and 1993. Eleven different amounts of farm-yard manures (0, 500, 1000, 1500, 2000, 2500, 3000, 3500, 4000, 4500 and 5000 kg per'decar) and for the purpose of control one amount of chemical fertilizer (10 kg N and P?OS, 5 kg K^O per decar) were applied standardly to the parcels in spring and autumn where potato were grown one year before the wheat planting. According to the results obtained from the experiment, in one year, the permanent effects of both farm-yard manure an'd chemical fertilizer applied in autumn were higher than those of spring. In both aplication periods of the fertilizers, the permanent effect of chemical fertilizer was higher amount than that of the farm-yard manure. Besides, the most permanent effect among farm-yard manure amount was determined to be in 3500 kg.

Keywords:

animal manures, application date, fertilizers, potatoes, manures, yields, yield components, application rates, farmyard manure,

___

Anonim, 1994. Meteroloji Bölge Müdürlüğü 1992 ve 1993 Yılı İklim Rasatları Erzurum.
Genç, İ., Y. Kurtok ve A. C. Ülger. 1980. Çukurova'da yetiştirilen ekmeklik buğday (Triticum aestivum L. em Thell) çeşitlerinin başlıca tarımsal karakterleri üzerinde araştırmalar. TÜBİTAK VII. Bilim Kongresi. Tarım ve Ormancılık Araştırma Grubu Tebliğleri. Tarla Bitkileri Seksiyonu 6-10 Ekim, Adana, 99-114.
Gill, M. S., T. Singh, and D. S. Kana. 1994. integrated nutrient management in rice {Oryza sativa)-Wheat (Triticum aestivum) cropping sequence in semiarid tropic. Indian Wournal of Agronomy. 39 (4) 606-608.
Güzel, N. 1982. Toprak verimliliği ve gübreler. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 168, Ders Kitapları No: 13, s. 900.
Jurgens, G., and H. Lang. 1976. Long-term fertilizer trials on phosphate rich loamy sand in the low raingall area of the palatinate (results from 1938 to 1975) Annales Agronomiques, 27 (5/6) 665-695.
Köycü, C. 1979. Çeşitli kaynaklardan temin edilen yerli ve yabancı bazı kışlık ekmeklik buğdaylarda (Triticum aestivum L.) verim, verim unsurları ve diğer morfolojik karakterleri ile ekmeklik kalitesi üzerinde araştırmalar. Doçentlik Tezi, Atatürk Üniv. Zir. Fak. Tarla Bitkileri Bölümü, Erzurum.
Kün, E. 1988. Serin iklim tahılları Ankara Ü. Yay. No: 1032, Ders Kit, 229, Ankara s. 115.
Lerant, S. 1992. Effete of Long-term mineral and organic fertilizer application on some soil properties and yield of plants in 3-and 4-field crop rotations. II. Plant yields. Serai A, Produkcja Raslinna 109 (3) 45-52.
Mukhtar Singh Grewal, J.S., A. K. Singh, R. C. Sharma, F. Singh, M. N. Akhade, B. N. Singh, S. Korl, and V. P. Malhotra. 1979. Direct residiual and cumulative effect of phosphorous, potassium and farmyard manure on different crop rotations. Field Crop Abst. September, 32, No: 9, 6480.
Nacitarhan, Z. 1992. Değişik zamanlarda ve seviyelerde ahır gübresi uygulamalarının patates bitkisinin (Solanum tuberosum L.) gelişmesi, verimi ve kalitesi üzerine etkileri. Atatürk Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Erzurum s. 8.
Sezen, Y. 1984. Gübreler ve gübreleme. Atatürk Ü. Yay. No: 679, Zir. Fak. Yay. No: 303, Ders Kitapları Serisi No: 55, Erzurum, s. 1 ve 44.
Ülgen, N. ve N. Yurtsever. 1984. Türkiye gübre ve gübreleme rehberi. Tarım Orman Köyişleri Bakanlığı Topraksu Genel Müd. Araş.Dairesi Bşk. Yayın No : 47, Rehber No: 8, Ankara.
Yıldız, N. 1986. Araştırma ve deneme metodları, Ders Notları Atatürk Ü. Zir. Fak. Zootekni Bölümü, Erzurum s. 111.