Gün-derece modellemeleri ve bitki korumada kullanım olanakları

Zararlılarla mücadelede en çok kullanılan yöntem olan kimyasal savaş, entegre mücadele kapsamında prensiplerine uygun bir şekilde kullanılmalıdır. Üreticiler genellikle kimyasal maddeleri kullanmakta sabırsız davranmakta ve yüksek verim ve kaliteye ulaşma amacıyla kullanılan kimyasal miktarının doğru orantılı olduğunu düşünmektedir.Bu nedenle de çoğunlukla takvimsel ilaçlamalara başvurulmaktadır. Zararlılarla ile mücadelede kimyasal savaşa başvurulacaksa, ilaçlama zamanının belirlenmesi, gereksiz ve etkisiz ilaç kullanımını engellenmesi, ilaçların olumsuz etkilerini en aza indirgenmesi açısından son derece önemlidir. Bu nedenle ilaçlama zamanının belirlenmesi amacıyla son yıllarda modelleme yöntemlerine başvurulmaktadır. Sıcaklık ile organizma gelişimi arasında sıkı bir ilişki olması nedeniyle modelleme yöntemlerinin en çok üzerinde durulanlarından bir tanesi de gün-derece modellemeleri olmuştur. Gün-derece modellemeleri, modellemeler arasında görülen farklılıklar ve kullanım olanakları bu çalışmada ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

bitki koruma, iklim faktörleri, savaşım yöntemleri, toplam ısı, zararlı savaşımı

Degree-days models and possibilities of usage in plant protection

Chemical control, the most commonly used method in pest management, should be used according to its principles. Farmers are usually tending to use pesticides impatiently, and they think that there is a positive correlation between high yield and amount of applied pesticides. Therefore, they mostly use pesticides according to calendar. Determination of chemical application timing for pesticides is extremely important in order to avoid unnecessary and inefficient chemical use, and to minimize negative effect of pesticides. Due to a strong relation between temperature and organism growth, “degree-days” is one of the most important modelings to determine spray timing. In this article, “degreedays modeling methods”, comparison of methods and possibilities of their usages are emphasized.

Keywords:

plant protection, climatic factors, control methods, heat sums, pest control,

PDF

___

Allen, J. C. 1976. A modified sine wave method for calculating degree days. Environ. Entomol. 5: 338-396.
Çevik, T. ve N. Kılınçer. 1997. Orta Anadolu Bölgesinde Elma içkurdu (Cydia pomonella L., Lep., Tortricidae)'nun Yumurta Açılımının Tahmininde Kaliforniya Tahmin Modeli Bugoff 2'nin Kullanılması ve Bölgeye Uyarlanması Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi. 221 sayfa.
FAO. 1966. Proc. FAO Symp. Integrated Pest Control. Rome, Oct. 11-15, 1965. Rome, Italy: FAO-UN. Part 1, 91 pp.; Part 2, 186 pp.; Part 3, 129 pp.
Geldiay, R. ve A. Kocatas. 1975. Genel ekoloji. Ege üniversitesi fen fakültesi kitaplar serisi No: 65.
Grassberger, M. and C. Reiter. 2002. Effect of temperature on development of the forensically important holarctic blow fly Protophormia terraenovae (Robineau-Desvoidy) (Diptera: Calliphoridae). Forensic Sci Int 128:177–182.
Karsavuran, Y. 1986. Bornova (Đzmir) koşullarında çeşitli kültür bitkilerinde zarar yapan Dolycoris baccarum (L.) (Heteroptera: Pentatomidae)’un biyolojisi ve ekolojisi üzerinde araştırmalar. Türk. bitki kor. derg., 10 (4): 213-230.
Kamenkova, K. V. 1958. Biology and ecology of Dolicorus baccarum L.. Zool. Rev. d’Ent.de 1’URSS, 37 (3): 563-579.
Kıvan, M. and N. Kılıç. 2006. A Comparison of the Development Times of Trissolcus rufiventris (Mayr) and Trissolcus simoni Mayr (Hym.: Scelionidae) at Three Constant Temperatures. Turk. J. Agric. For., 30, (2006), 383-386.
Knight, A. L. and D. M. Light. 2005. Timing of egg hatch by early-season codling moth (Lepidoptera: Tortricidae) predicted by moth catch in pear ester and codlemone-baited traps. Can. Entomol. 137 (6):728-738.
Kontodimas, D. C., P. A. Eliopoulos, G. J. Stathas, and L. P. Economou. 2004. Comparative temperature-dependent development of Nephus includens (Kirsch) and Nephus bisignatus (Boheman) (Coleoptera: Coccinellidae) preying on Planococcus citri (Risso) (Homoptera: Pseudococcidae): evaluation of a linear and various nonlinear models using specific criteria. Environ. Entomol. 33 (1): 1-11.
Kovancı, O. B. and B. Kovancı. 2006. Reduced-risk management of Rhagoletis cerasi flies (host race Prunus) in combination with a preliminary phenological model. Journal of Insect Science 6:34.
Kumral, N. A., B. Kovancı and B. Akbudak. 2005. Pheromone trap catches of the olive moth, Prays oleae (Bern.) (Lep., Plutellidae) in relation to olive phenology and degree-day models. J Appl Entomol 129 (7):375–381.
Kumral, N. A., B. Kovancı and B. Akbudak. 2008. Using degree-day accumulations and host phenology for predicting larval emergence patterns of the olive psyllid, Euphyllura phillyreae. J Pest Sci, 81: DOI: 10.1007/s10340-007-0185-6.
Miller, P., W. Lanier and S. Brandt. 2001. Using Growing Degree Days to predict plant stages. Field Crops E-5 (Cropping Practices). Mountana University publications.
Nabity, P. D., L. G. Higley and T. M. Heng-Moss. 2006. Effects of Temperature on Development of Phormia regina (Diptera: Calliphoridae) and Use of Developmental Data in Determining Time Intervals in Forensic Entomology. Journal of Medical Entomology, 43 (6):1276-1286.
Nietschke, B. S., R. D. Magarey, D. M. Borchert, D. D. Calvin, E. Jones. 2007. A developmental database to support insect phenology models. Crop Protection 26: 1444–1448.
Öncüer, C. 2004. Tarımsal Zararlılarla Savaş Yöntemleri ve İlaçlar. Adnan Menderes Üniversitesi Yayınları No. 19, 5. baskı, 424 s.
Önder, F. ve Y. Karsavuran. 1985. Böcek Ekolojisi Dersi Uygulama Kılavuzu. Ege Ü.Z. F. Yay. No. 482, 89 s.
Önder, F. 2004. Bitki Zararlılarının Ekolojisi ve Epidemiyolojisi. META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova, Đzmir, s. 81.
Satar, S., U. Kersting and M. R. Ulusoy. 2005. Temperature Dependent Life History Traits of Brevicoryne brassicae (L.) (Hom., Aphididae) on White Cabbage. Turk. J. Agric. For. 29: 341-346.
Sharov, A. A. 1995. Analysis of Meyen's typological concept of time. in: A. P. Levich (ed.) On the way to understanding the time phenomenon: The constructions of time in natural sciences. Part 1. Interdisciplinary time studies. World Scientific, Singapore, pp. 57-67.
Sharov, A. 2008. Development of poikilothermous organisms, degree-days. Course: Quantitative Population Ecology (www.ento.vt.edu/~sharov/PopEcol/).
Sisli, M. N. 1996. Çevre Bilim, Ekoloji. Yeni Fersa Matbaacılık, Ankara, 492 s.
Vasquez, D. P. and D. Simberloff. 2001. Taxonomic selectivity in surviving introduced insect pests. In: Lockwood, J., McKinney, M. (Eds.), Biotic Homogenization. Kluwer Academic, NY, USA, pp. 103–124.
Zırhlıoğlu, G., A. Durmus ve M. Taskesen. 2004. Leslie Matris Modeli Kullanılarak Populasyon Büyüklüğünün Tahmin Edilmesi. 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 01-03 Eylül 2004 sf 647-650. Isparta.