Türkçe Eğitimi Açısından Ses-Harf Sıklığı Üzerine Bir Değerlendirme

Bir dil üzerine yapılan sıklık çalışmaları o dilin eğitimi açısından önemli bilgileri ortaya çıkartmaktadır. Yaygın olarak yapılan sıklık çalışmaları, bir dilde en sık kullanılan kelimeleri belirlemeye yöneliktir. Bu çalışmaların çıkış mantığı, hemen her dilde bazı kelimelerin diğerlerine oranla çok daha sık kullanılmasıdır. Dildeki sık kullanılan kelimelerin belirlenerek eğitim öğretim sürecinin planlanmasında bu kelimelerin öğretimine öncelik verilmesi dilin işlevsel olarak öğretimini kolaylaştırmaktadır. Türkçede sıklık üzerine yapılan çalışmaların çok büyük bölümü kelime, sınırlı olarak da deyim ve atasözü sıklıklarını belirlemeye yöneliktir, ses-harf sıklığı üzerine yapılmış kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada Türkçenin ses-harf sıklığı iki temel bakış açısıyla belirlenmiştir. İlk olarak Türkçe Sözlük’te yer alan madde başları ses-harf sıklığı açısından analiz edilmiştir. İkinci olarak derlem çalışmaları için oluşturulan bir havuzdan örnek alınarak dilin genel yazılı kullanımındaki ses-harf sıklığı belirlenmiştir. Elde edilen ses-harf sıklığına ilişkin veriler karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın tartışma ve sonuç bölümünde sesharf sıklığına dair elde edilen verilerle ilk okuma yazma öğretiminde kullanılan ses kümeleri değerlendirilmiş, ilk okuma yazma ses kümelerinin Türkçenin ses özellikleriyle ne oranda örtüştüğü tartışılmıştır. Son olarak ses-harf sıklığına ilişkin verilerin yabancılara Türkçe öğretiminde nasıl kullanılabileceği değerlendirilmiştir.

An Evaluation of Phoneme-Letter Frequency Regarding to Turkish Education

Frequency studies on a language reveal important information for the education of that language. Common frequency studies are aimed at identifying the most commonly used words in a language. The mainspring of these studies is that in almost every language, some words are used more frequently than others. Determining the frequently used words in the language and giving priority to teaching these words in the planning of the educational process facilitates the functional teaching of the language. The majority of the studies on frequency in Turkish are aimed at determining the frequency of words and limited idioms and proverbs. There is no comprehensive study on phoneme-letter frequency. In this study, the phonetic frequency of Turkish was determined from two basic perspectives. Firstly, the headings in the Turkish Dictionary were analyzed in terms of phoneme-letter frequency. Secondly, the phoneme-letter frequency in general written use of the language was determined by taking a sample from a pool created for corpus studies. The obtained data related to the phoneme-letter frequency were evaluated by comparing. In the discussion and conclusion part of the study, the data obtained from the phoneme-letter frequency were evaluated and the clusters used in the first literacy teaching were evaluated, and the extent to which the first literacy phoneme sets overlap with the Turkish phonetic features was discussed. Finally, it was evaluated how the data related to the phonemeletter frequency can be used in teaching Turkish to foreigners.

___

  • Baş, B. ve Karadağ, Ö. (2012). Söz varlığı üzerine yurt dışında ve Türkiye’de yapılan temel araştırmalar. Millî Eğitim, 193, 81-105.
  • Çimen, C., Akleylek, S. ve Akyıldız, E. (2007). Şifrelerin matematiği: Kriptografi. Ankara: ODTU Yayıncılık.
  • Dolunay, S.K. (2009). İlköğretim ikinci kademede zaman ekleri ve fonksiyonlarının öğretimi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
  • Ferah, A. (2011). 2005 Türkçe öğretim programı ve ses temelli cümle yönteminin ses sıklığı ve hece oluşturma açısından incelenmesi. Çağdaş Eğitim, 36 (383), 34-41.
  • Komisyon. (2005). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
  • Komisyon. (2015). Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları.
  • Korkmaz, Z.(1992). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: TDK.
  • Sezgin, F. (1993). Dil ve edebiyatta istatistik ve bilgisayar uygulamaları. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Özmen, M. (2012). Türkiye Türkçesinde ses sıklığı. Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu (20-22 Ekim 2001) Bildiri Kitabı, 729-739.
  • TDK. (1998). Türkçe sözlük. Ankara: TDK.
  • TDK. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: TDK.
  • Vardar, B. (1998). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul: ABC Kitabevi.
  • TS Corpus (2019). http://tscorpus.com, Erişim Tarihi: 20.10.2019
  • TS Corpus V2 (2019). http://tscorpus.com/corpora/ts-corpus-v2/ Erişim Tarihi: 20.10.2019.