Nuray E. KESKİN

7225

Türkiye'de Yönetim Biliminin Gelişimi:1870-1910

Türkiye’de yönetim bilimi alanı, incelemeler ve yayınlar bakımından “yoklar dünyası” değildir. Tersine, hacimli, ama yok sayılıp görülmez kılınmış ve dolayısıyla sınıflandırılmamış önemli bir gövde bulunmaktadır. Bu makale, yönetim bilimi incelemeleri bakımından günümüze kadar ihmal edilmiş Osmanlı geçmişine odaklanmaktadır. Yazının ilk bölümünde 19. yüzyılın son çeyreğinde yayımlanan usul-i idare kitaplarının içerik analizi yapılmakta, ikinci bölümde ise 1909-1911 yılları arasında Mülkiye Mecmuası’nda yayımlanan yönetim yazıları ele alınmaktadır. Osmanlı geçmişi, Amerikan kamu yönetimi disiplini kurulmadan önce, Türkiye’de yönetim olgusunun hukuksal olmayan yönleriyle de inceleme konusu olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler:

Türkiye

The Evolution of Administrative Science in Turkey:1870-1910

This article examines 'administrative science' studies in the Ottoman period, which has been neglected until today. The first section of the study focuses on the content analysis of administrative science books published during the last quarter of 19th century. The second part analyzes articles on administration published in Mülkiye, a journal, which was issued between 1909 and 1911. Ottoman history shows that the phenomenon of administration had already featured among significant topics of scientific studies in Turkey even prior to the establishment of the discipline of public administration.
Keywords:

Turkey,

___

  • Abdülgani Seni (1909a), “Taşrada İdare Memurlarının Hal ve Mevkii”, Mülkiye, Sayı 1, Şubat, s. 56-61.
  • Abdülgani Seni (1909b), “Siyaset-i İdareden Bir Numune: Rıfk mı Şiddet mi?”, Mülkiye, Sayı 5, Haziran, s. 55-60.
  • Abdülgani Seni (1909c), “İdare-i Vilayat ve Taksimat-ı Mülkiye”, Mülkiye, Sayı 7, Ağustos, s. 15-30.
  • Abdülgani Seni (1909d), “Muvaffakiyat-ı İdareden: Kararda Teenni, İcrada Ciddiyet ve Sebat”, Mülkiye, Sayı 7, Ağustos, s. 42-47.
  • Abdülgani Seni (1909e), “Felsefe-i İdareden Bir Nebze”, Mülkiye, Sayı 10, Kasım, s. 21-30.
  • Abdülgani Seni (1910a), “Her Valinin Derece-i Salahiyeti Bir mi Olmalıdır?”, Mülkiye, Sayı 12, Ocak, s. 34.
  • Abdülgani Seni (1910b), “İdarede Şahıs, Meslek”, Mülkiye, Sayı 18, Temmuz, s. 42-48.
  • Ahmet Mithat (1890), Hallül Ukad, Tercümanı Hakikat Matbaası, İstanbul.
  • Ahmet Naci (1893), Usul-i İdare yahud İdareye Dair Numune, Kasbar Matbaası, İstanbul.
  • Baş, Eyüp (2005), “Tarihi Osmani Encümeni Kurucularından Efdaleddin (Tekiner) Bey’in Hayatı, Eserleri ve Tarihçiliği Üzerine”, AÜİFD, XLVI, Sayı II, s. 167-204.
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (1902), İ.TAL/1318-C057/227, 14.C.1318.
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (1918a), İ.HB/1334-M058/177, 13.M.1334. Basra Kumandanı Ferid ve Müntefik Mutasarrıfı Bedii Nuri Beyleri adamları vasıtası ile katlettirdiği sabit olan Basra Mebusu Nakibzade Seyyid Talib'in idamı ve olaya karışan Basra Mebusu Abdullah Saib Efendi'nin küreğe konulması.
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (1918b), MV/24/201, 21.Ca.1334. Merhum Müntefik Mutasarrıfı Bedii Nuri Bey’in üstün hizmetleri ve ailesinin mağduriyeti nedeni ile varislerine yardım yapılması.
  • Bedii Nuri (1909a), “Vazifelerimiz”, Mülkiye, Sayı 4, Mayıs, s. 46-62.
  • Bedii Nuri (1909b), “Belediyelerimiz”, Mülkiye, Sayı 5, Haziran, s. 21-26.
  • Bedii Nuri (1909c), “İdarei Vilayat”, Mülkiye, Sayı 6, Temmuz.
  • Bedii Nuri (1909d), “Hükümet-i Kırtasiye”, Mülkiye, Sayı 8, Eylül, s. 19-25.
  • Bedii Nuri (1909e), “İdare-i Vilayat ve İzah”, Mülkiye, Sayı 9, Ekim, s. 41-45.
  • Bedii Nuri (1909f), “Ulum-u İçtimaiye ve Fenn-i İdare”, Mülkiye, Sayı 11, Aralık, s. 29-33.
  • Bedii Nuri (1913), Hakkı İntihab, Matbaai Hayriye ve Şürekası, İstanbul (208 sayfa).
  • Çankaya, Ali (1968-1969), Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler (1859-1968), II. Cilt, Mars Matbaası, Ankara.
  • Develioğlu, Ferit (2003), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitabevi, Ankara.
  • Findley, Carter V., (1996), Kalemiyeden Mülkiyeye: Osmanlı Memurlarının Toplumsal Tarihi, (Çev. Gül Çağalı Güven), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • Hasan Hamid (1909), “İdare-i Vilayat”, Mülkiye Mecmuası, Sayı 3, Nisan, s. 1-10.
  • http://yunus.hacettepe.edu.tr/~mehmets/liberalizmindogusu.htm (15.05.2008).
  • Keskin, Nuray E. (2006), “Türkiye’de Kamu Yönetimi Disiplinin Köken Sorunu”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 39, Sayı 2, Haziran, s. 1-28.
  • Koloğlu, Orhan (1985), “Osmanlı Basını, İçeriği ve Rejimi”, Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, Cilt I, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Kudret, Cevdet (1962), Ahmet Mithat, TDK, Ankara.
  • Kurdakul, Necdet (1997), Tanzimat Dönemi Basınında Sosyo-Ekonomik Fikir Hareketleri, Kültür Bakanlığı, Ankara.
  • Langrod, Georges (1970), “Yönetim Hukuku ve Yönetim Bilimi: Karşıtlık veya Uyuşum”, (Çev. Visalettin Pekiner), Amme İdaresi Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, Haziran, s. 156-172.
  • Sakızlı Ohannes (1897a), Usul-i İdare, Mektebi Mülkiye Litoğrafya Destgahı, İstanbul, 216 sayfa (Mektebi Mülkiye-i Şahane Beşinci Sene Talebelerine Mahsustur).
  • Sakızlı Ohannes (1897b), Usul-i İdare, Mektebi Mülkiye Litoğrafya Destgahı, İstanbul, 78 sayfa (Mektebi Mülkiye-i Şahane Yedinci Sene Talebelerine Mahsustur).
  • Sakızlı Ohannes (1898-1899), Usul-i İdare-i Mülkiye, Mektebi Mülkiye Litoğrafya Destgahı, İstanbul, 138 sayfa.
  • Seyitdanlıoğlu, Mehmet (1996), “Türkiye’de Liberal Düşüncenin Doğuşu ve Gelişimi”, Liberal Düşünce, Sayı 2, İlkbahar.
  • Soyyer, Yılmaz (1996), Türk Sosyolojisinin Başlangıcında Bedii Nuri, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul.
  • Sturm, Albert L. - Cemal Mıhçıoğlu (1959), Türk Amme İdaresi Bibliyografyası 1928-1957 (Seçme ve Notlu), SBF Yayınları, İdari İlimler Enstitüsü Yayın No 5, Ankara.
  • Tunaya, Tarık Zafer (1984), Türkiye’de Siyasi Partiler I: İkinci Meşrutiyet Dönemi, Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Usul-i İdare ve Islahat (1902), (yazarı belirsiz).
  • Uyanık, Nemci (2003), Siyasi Düşünce Tarihimizde Batıcı Bir Aydın Olarak Celal Nuri İleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya.
  • Ülken, Hilmi Ziya (2005), Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, Ülken Yayınları, Sekizinci Baskı, İstanbul.
Amme İdaresi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-1795
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1968
  • Yayıncı: -
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Ekolojik Sorunlara Karşı Benimsenen Yaklaşımlarda Yönetim Düşüncesi

AHMET MUTLU

Kent Hakkı Üzerine Düşünceler

Kıvılcım ERTAN AKKOYUNLU

Örgütsel Vatandaşlık Davranışında Adalet Algısının Öncüllük Rolü

Neşe SONGÜR, H. Nejat BASIM, Harun ŞEŞEN

Kamu Politikası Analizinde Görünmez Üniversite: Altı Bilim Adamı Arasındaki Bilişsel ve Sosyal Ağbağ

Sıtkı ÇORBACIOĞLU

Türkiye'de Yönetim Biliminin Gelişimi:1870-1910

Nuray E. KESKİN

İş Tatmini ve Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi

Sait GÜRBÜZ