Türkiye'de Düzenleyici Kurulları Kimler, Nasıl Yönetiyor?

Türkiye’deki düzenleyici kurulların kimler tarafından, nasıl yönetildikleri sorusuna betimsel düzeyde yanıtlar arayan bu çalışma iki ana amaca yönelmiştir: Birincisi; düzenleyici kurulların karar organlarının kimlerden, hangi nitelikteki kişilerden oluştuğunu; ikincisi ise bu kişilerin nasıl karar ürettiklerini görmektir. Kurul üyelerinin kimlerden oluştuğuna, üyelerin kişisel ve mesleki kimi niteliklerine bakmak, üyeler düzeyinde uzmanlaşmanın ipuçlarını verebilir. Kurulların nasıl karar aldığı, çoklu karar alma sürecinin nasıl işlediği, etkili, hızlı, isabetli kararlar üretebilmesi açısından önemlidir. Bu işleyişe bakmak, aynı zamanda çoklu iradenin fiili olarak işleyip işlemediğini, bir başka ifadeyle kurullarda demokratik yönetimin ne ölçüde gerçekleştiğini de gösterecektir. Bu amaçla, çalışmada, önce, kurul üyelerinin özgeçmişleri belli ölçütler çerçevesinde incelenerek bir üye profili elde edilmeye çalışılmıştır. Özgeçmişler kurumların web sitelerinden elde edilmiş, eksik görülen kimi bilgiler kurumlardan sorularak tamamlanmıştır. Kurulların karar alma sürecinin nasıl işlediğini görmek amacıyla, hazırlanan bir soru kılavuzuna dayalı olarak, kurulların başkan veya ikinci başkanları ve üyelerle yüzyüze, yarı yönlendirici görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca, kurulların karar süreçlerinin kurum çalışanları açısından nasıl göründüğünü saptamak için yönetici ya da uzman kişilerle de görüşülmüştür.
Anahtar Kelimeler:

Türkiye

By Whom and How the Regulatory Boards are Administered? A Turkish Case Study

The aim of this article is to explore by whom and how the regulatory boards are administered in Turkey. To reach a descriptive view of the actual situation, it follows two main targets: firstly to survey the main individual characteristics of the members of these boards and secondly, to try to find out how the decisions are taken. By searching certain personal and professional characteristics of board members, one can reach some indications concerning their expertness. On the other hand, an efficient, rapid and adequate decision making process rely mainly on the way by which the deliberations are conducted and on the way of progress of the multiple negotiations. The analysis of this process will show if the shared will is really effective and let to see to what extent a democratic decision-making process exists. For this purpose it is tried to establish a profile of board members by studying their curricula vitae, according to certain criteria. The curricula vitae have been obtained from the web sites of regulatory agencies and missing information completed via specific investigation. In order to find out the peculiarities of decision taking practices, the chairpersons, the deputy chairs and some members were interviewed in a semi-directive way. Besides some semi-directive interviews were also conducted with some of the administrative staff of these boards in order to determine how the decisions process is evaluated by them.
Keywords:

Turkey,

___

  • Bayramoğlu, Sonay (2005), Yönetişim Zihniyeti, İletişim Yayınevi, İstanbul.
  • BDDK (2003), 2003 Yılı Faaliyet Raporu, www.bddk.org.tr/turkce/yayinlarveraporlar/rapor/bddk/kurul/kurul_2003_yili_faaliy et rapom.doc. (16.05.2005).
  • Dünya, 17.01.2005.
  • Dünya, 17.05.2005.
  • Ergun, Turgay (1994-1995), "Public Enterprises and Their Boards: The Turkish Experience", Turkish Public Administration Annual, Vol. 20-21, p. 67-80.
  • Hürriyet, 30.10.2005.
  • KİK, 2004 Yılı Faaliyet Raporu, http://www.kik.gov.tr/arge/faaliyet raporu2004.pdf. (2 Kasım 2005).
  • Majone, Giandomenico, "The Regulatory State and its Legitimacy Problems", West European Politics, Vol. 22, January 1999, Number 1, p. 1-24.
  • Sezen, Seriye (2003), Türk Kamu Yönetiminde Kurullar: Geleneksel Yapılanmadan Kopuş, TODAİE, Ankara.
  • SPK, Faaliyet Raporu-2004, www, spk. gov.tr/yayinlar/yayinlar.htm?tur=:faaliyetraporu. (2 Kasım 2005).
  • Telekomünikasyon Kurulu, Faaliyet Raporu-2004, www.tk.gov.tr/Yavin/Raporlar/pdf/faaliyet-20Q4.pdf. (2 Kasım 2005).
  • Thatcher, Mark, "Delegation to Independent Regulatory Agencies: Pressures, Functions and Contextual Mediation, West European Politics, Vol. 25, No: 1, January 2002, p. 125-147.
  • TÜSİAD (2002), Bağımsız Düzenleyici Kurumlar ve Türkiye Uygulaması, İstanbul.
  • www.rtuk.gov.tr/faalivet05.HTM, (2 Kasım 2005) (Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na Sunulan 2005 Yılı Tahmini Bütçesi ve 2003 Yılı Kesinhesabı ve 2004 Yılı Faaliyetleri Hakkında Rapor).