Tarım Kesiminin Kalkınmasında Bir Çözüm Olarak Arazi Toplulaştırması

Türkiye 'de tarım kesiminin göreli önemi azalmış olsa da, temel gıda gereksinim maddelerini üretme ve işlendirme (istihdam) olanakları gibi nedenlerden dolayı günümüzde gözardı edilemeyecek durumdadır. Tarımsal üretimin artırılmasını sağlayacak olan toprak miktarının üst sınırına yaklaşılmış, artırılma bir yana, kentleşme, turizm vb. nedenlerle azalma sürdüğünden, tarım kesiminin kalkınması için verimliliğin artırılması tek çözüm yolu olarak görülmektedir. Tarımsal işletmelerin çok parçalı, dağınık ve farklı şekillerde oluşu, işlenemeyen arazi miktarım artırmakta; bu durum tarımsal üretimi doğrudan etkilemektedir.Tarımsal işletmelerin parçalılık durumunun olabildiğince azaltılıp, düzgün şekiller haline getirilerek yol ve sulama ağına bağlanması, arazi toplulaştırmasının uygulanması ile olasıdır. Arazi toplulaştırması sonucu kimi gelişmiş ülkelerde % 20-40 arasında üretim artışı sağlanabilmektedir. Bu çalışmada, arazi ve arsa düzenlemesinin kırsal topraklarda uygulaması olan arazi toplulaştırması tanımlanarak, tüzel ve kurumsal boyutları incelenmiştir. Uygulamaların yeterli ölçüde yaygınlaşamamasmın nedenleri araştırılmış; uygulama alanının bir ya da birkaç köy ile havza boyutunda olabileceği değerlendirilerek, halk katılımını sağlama olanağı nedeniyle yetki ve sorumluluğun yerel yönetimlere aktarılması gerektiği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

kırsal kalkınma

Land Consolidation as a Solution for the Development of Agricultural Sector

Though the importance of agricultural sector has decreased relatively, it is still in a position that cannot be overlooked due to the reasons such as meeting the basic food requirements and offering job opportunities. The area of the soil that can increase the agricultural harvest has reached to its top level, and has been becoming smaller because of urbanization, tourism, etc. Increase in productivity may be the only solution for the development of agricultural sector. The fact that the agricultural holding are not scattered evenly, that they are diverse and in different types increase the area of uncultivated soil, effecting in turn the agricultural production directly. The decrease in the status of unevenly spaced agricultural establishment as much as possible and connection to road and water systems by shaping them regularly is possible only with the application of land consolidation. As a result of land consolidation, a %20-40 increase in production is seen in some developed countries. In this study, land consolidation which is the application of land and buildingland readjustment in countryside is described and its judicial and organizational aspects are evaluated. The reasons why the applications are not so widespread at desired level are investigated. Considering the application area covers a village or more, it has been stressed that the authority and responsibility should be given to local governments as there is the possibility of receiving the support of the local people.

Keywords:

rural development,

___

DİE (1994), 1991 Genel Tarım Sayımı Sonuçları, Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.
Dieterich, Hartmut (1996), Baulandumlegung, 3. Auflage, C.H. Beck'sche Verlags-buchhandlung, München.
DPT (2000), Tanınsal Politikalar ve Yapısal Düzenlemeler ÖİKR, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.
Gözübüyük, Şeref (1996), Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, 10.B., Turhan Kitabevi, Ankara.
Gürsoy, Kemal T.- Eren, Fikret-Cansel, Erol (1984), Türk Eşya Hukuku, AÜ Hukuk Fakültesi Yayım, Ankara.
(http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/TARIM/290502/290502v.html. 15.07.2002.
Keleş, Ruşen (2000), Yerinden Yönetim ve Siyaset, 4. B., Cem Yayınevi, İstanbul.
Kıral, Ömer (1980), "6785/1605 Sayılı İmar Yasasının 42. Maddesine Eleştirel Bir Yaklaşım", (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), ODTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir Planlama Bölümü.
Köktürk, Erol ve Köktürk, Erdal (1998), "Kentsel Toprak Düzenlemeleri Yansısında İyelik (Mülkiyet) Kurumu", Harita ve Kadastro Mühendisliği Dergisi, S.84 (Temmuz ), s.52-56, S.85 (Aralık), s.9-29 (yazı uzunluğu nedeniyle iki ayrı sayıda yayınlanmıştır.)
HKMO (2000), Türkiye'de Arazi Toplulaştırması, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Ankara.
KHGM (1997), Arazi Toplulaştırması (Kanunlar, Tüzük, Yönetmelik ve Talimatlar), Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (Derleyen: Ahmet Yaşar), Ankara.
Marx, Karl (1977), "Toprağın Ulusallaştırılmasr, Seçme Yapıtlar-2,1.B, Sol Yayınları, Ankara.
Örücü, Esin (1976), Taşınmaz Mülkiyetine Bir Kamu Hukuku Yaklaşımı Mülkiyet Hakkının Sınırlanması, İÜ Hukuk Fakültesi Yayını, İstanbul.
Yıldız, Nazmı (1983), Arazi Toplulaştırması, Yıldız Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Tekeli, İlhan (1991), "Kentsel Topraklarda Mülkiyet Kurumunun Varlığının Toplumsal Sonuçları ve Yeniden Düzenleme Olanakları Üzerine", Kent Kooperatifçiliği Altıncı Teknik Semineri, 30 Ekim-3 Kasım 1991 Sarıgerme, Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birliği, s.128-146.
Türkoğlu, Kamutay (1988), Kentsel Toprak Mülkiyetini Üç Boyutlu Olarak Benimseyen Planlama Uygulama Sürecinin Sorunların Çözümüne Getirebileceği Olanaklar, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü, Ankara.
Zubritski, Mitropolski, Kerov (1976), İlkel Topluluk, Köleci Toplum, Feodal Toplum, (Çeviren: Sevim Belli), 4.B., Sol Yayınları, Ankara.