Kamu Hastanelerinde İş Yüküne Dayalı Uzman Hekim Planlaması: Kocaeli Örneği

Öz: Sağlık hizmetlerinin kaliteli, verimli ve etkin sunulabilmesi için temel girdi olan insan faktörü etkili planlanmalıdır. İnsan kaynakları planlamasının ilk ve en önemli aşaması gerekli insan gücü sayısının tespit edilmesidir. Hekim sayısının kurumsal düzeyde belirlenmesinde Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından geliştirilmiş İş Yüküne Dayalı İnsan Kaynakları İhtiyacı Belirleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın amacı Kocaeli ili kamu hastanelerinde ihtiyaç duyulan uzman hekim sayısının iş yükü esas alınarak belirlenmesidir. Kamu hastaneleri için uzman hekim ihtiyacını tespit etmek, kurum içi, il içi ve ulusal düzeyde dengeli dağılımını sağlamak amacıyla kamu sağlık sektöründeki sağlık yöneticilerine ve planlamacılarına, etkili planlama yapma ve yönetme konusunda destek sağlayacak model oluşturulmaya çalışılmıştır.

Workload-Based Medical Specialist Planning in Public Hospitals: The Case of Kocaeli

Abstract: The human factor, which is the primary input for the provision of high quality health service, should be planned effectively. The first and most important stage of human resource planning is to identify the number of work force required. In this study, Workload Indicators of Staffing Need (WISN) developed by the World Health Organization (WHO) has been used. The aim of the study is to determine the number of medical specialists needed in public hospitals in Kocaeli. based on workload To this end, it has been attempted to build a model in order to determine the actual number of medical specialists required, to provide balanced distribution on internal, local and provincial level in public hospitals, and to provide support health managers and planners with tools for effective human resources planning in public health sector.

___

  • Aitken, R. K. (1993), Human Resources Planning: Issues and Methods, Data for Decision Making Project, Harvard School of Public Health Boston, Massachusetts.
  • Bettes, B., Chalas, E., Coleman, V. ve Schulkin, J. (2004), “Heavier Workload, Less Personal Control: Impact of Delivery on Obstetrician/ Gynecologists' Career Satisfaction”, American Journal of Obstetrics Gynecology, 190(3):851-857.
  • Can, H.,Kavuncubaşı, Ş. ve Yıldırım, S. (2009), Kamu ve Özel Kesimde İnsan Kaynakları Yönetimi, Siyasal Kitabevi, 6. Baskı. Ankara.
  • Cankul, H. İ. ve Erigüç, G. (2000), “Hemşirelik Faaliyetlerinin Türlerine ve Zamana Göre İncelenmesi”, I. Ulusal Sağlık İdaresi Kongre Kitabı, Ankara.
  • Cankul, H. İ., Şahin, B. ve Demir, C. (2006), “Hastanelerde İnsan Gücü Planlaması: İş Yükü Analizine Dayalı Bir Çalışma”, Amme İdaresi Dergisi, 39 (4): 245-266.
  • Cartmıll, L., Comans, T. A., Clark, M. J., Ash, S.ve Sheppard, L. (2012), “Using Staffing Ratios for Workforce Planning: Evidence on Nine Allied Health Professions”, Human Resources for Health, 10: 2.
  • Çelik, Y. (2011), Sağlık Ekonomisi, Siyasal Kitapevi, Ankara. Dikmetaş, E.ve İnan, N. (2000), “Sağlık İnsangücü Planlaması”, 1. Ulusal Sağlık İdaresi Kongresi 2000’li Yıllarda Sağlık Hizmetleri ve Kurumları Yönetimi Kitabı, Ankara.
  • Donen, N. ve Hardy, J. F. (2005),“Anesthesia Physician Resources- Time to Change the Focus”, Canadian Journal of Anesthesia, 2005,(52)1.
  • Erigüç, G. (2012), Sağlik Kurumlari Yönetimi-1, (Ed. M. Tatar) T.C. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, Ünite 8, Eskişehir.
  • Hayran, O. ve Sur, H. (1998), Sağlık Hizmetleri El Kitabı, Yüce Yayım, Ankara.
  • Higginson, L. (2005), “Profile of the Cardiovascular Specialist Physician Workforce in Canada”, The Canadian Journal of Cardiology, 21(13):1157-1162.
  • Homedes, N.ve Ugalde, A. (2005), “Human Resources: The Cinderella of Health Sector Reform in Latin America”, Human Resources for Health, 3:1 http://www.humanresources-health.com/content/3/1/1
  • Hongoro, C.ve McPake, B. (2004), “How to Bridge the Gap in Human Resources for Health” Lancet, Volume: 364, p. 1451–1456
  • Hornby, P., Ozcan, S. ve Ghimire, R. (2003), Strategic Plan For Human Sesources For Health 2003 to 2017, Ministry Of Health Kathmandu, Nepal.
  • Kavuncubaşı, Ş.ve Yıldırım, S. (2010), Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, 2. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
  • Nazlıoğlu, S., Mollahaliloğlu, S., Kosdak, M.,Öncül, G. H., Erkoç, Y., Çinal, A., Aydın, S., Ünüvar, N. ve Tosun, N. (Ed.).(2011), Sağlıkta İnsan Kaynakları 2023 Vizyonu, TC Sağlık Bakanlığı, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 851. Ankara
  • Pranjic, Nurka, Males-Bilic, L., Beganlic, A. ve Mustajbegovic, J. (2006); “Mobbing, Stress, and Work Ability Index Among Pysicians İn Bosnia And Herzeginova: Survey Study”. Croatian Medical Journal, Oct; 47(5):750-758.
  • Purkis, M. E., Herringer, B. , Stevenson, L., Styles, L. ve Kenny, J. V. N. (2009), “Conditions Underpinning Success in Joint Service-Education Workforce Planning”, Human Resources for Health, 7:17 http://www.human-resourceshealth.com/content/7/1/17
  • Rafeh, N., Mansour, S. ve El-Khoury, M. (2011),. User’s Manual for Developing a Workload-based Staffing Model in Egypt, Bethesda, MD: Health Systems 20/20 project, Abt Associates Inc.
  • Rukewe A., Fatiregun A., Oladunjoye, A. O.ve Oladunjoye, O.(2012), “Job Satisfaction Among Anesthesiologists at a Tertiary Hospital in Nigeria”. Saudi Journal of Anaesthesi, 6(4):341-343.
  • Schoo, A. M., Boyce, R. A., Ridoutt, L. ve Santos, T. (2008), “Workload Capacity Measures for Estimating Allied Health Staffing Requirements”, Australian Health Review, 32 (3): 548-558.
  • Shipp, P. J. (1998), Workload Indicators of Staffing Need (WISN): A Manual for Implementation, WHO, Geneva. 1998.
  • Şantaş, F., Özer, Ö.ve Çıraklı, Ü. (2012), “Türk Kalkınma Planlarında Sağlık İnsan Gücü Planlaması”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (2): 45-59.T.C. Resmi Gazete. Sağlık Bakanlığı Atama ve Nakil Yönetmeliği. 24 Haziran 2006. Sayı: 26208
  • T.C. Sağlık Bakanlığı (2006), Sağlık 2006, Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
  • T.C. Sağlık Bakanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü (2007a), Sağlıkta İnsan Kaynakları ve Politika Oluşturma Çalıştayı, Ankara.
  • T.C. Sağlık Bakanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, (2007b), Türkiye’de Sağlığa Bakış, Ankara.
  • T.C. Sağlık Bakanlığı (2011), Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı (2011-2023), Ankara, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 847.
  • T.C. Sağlık Bakanlığı, Dünya Bankası, Dünya Sağlık Örgütü (2012), Türkiye Sağlık Sistemi Performans Değerlendirmesi 2011. Ankara.
  • Tengilimoğlu, D., Işık, O. ve Akpolat, M. (2011), Sağlık İşletmeleri Yönetimi, Nobel Yayın, 3. Baskı, Ankara.
  • Terzi, C., Okman, U.ve Eryılmaz, M. (2009), Türkiye’de Genel Cerrahi İnsan Gücü Raporu, Türk Cerrahi Derneği, Ankara.
  • Urhan, B. ve Etiler, N. (2011), “Sağlık Sektöründe Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Açısından Analizi”, Çalışma ve Toplum, 2011/2.
  • World Health Organization- WHO (2006), Working Together for Health: The World Health Report. Geneva, Switzerland
  • World Health Organization-WHO (2010), Workload Indicators of Staffing Need User’s Manual. Geneva, Switzerland.
  • Yükseköğretim Kurulu, Sağlık Bakanlığı, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı (2010), Türkiye’de Sağlık Eğitimi ve Sağlık İnsangücü Durum Raporu. Yayın No: 2010 / 1, Ankara.