Erken Cumhuriyet Döneminde Oryantalizm ve Ulus İmajı: Lilo Linke Örneği (1937)

Akademik yazında ulusal imajın beş değişik şekilde oluşabileceği yönünde tespitleryapılmıştır: Emperyalist, Düşman, Barbar, Müttefik, Bağımlı. Bu imajların oluşumu ulusun kendi özelliklerinden kaynaklanabildiği gibi ulusun tamamen kontrolü dışındaki faktörlerin etkisiyle de ortaya çıkabilir. Örneğin, Oryantalist söylemler Doğulu milletlerinkendi kontrolleri dışında imajlarını doğrudan etkileyen faktörlerdendir. Türkler de yüzyıllar boyu Oryantalist söylemlerle anılan bir millettir. Cumhuriyet’in yeni kurulduğu dönemde, kurucu kadroların bu Oryantalist söylemler ve bu söylemlerin etkilediği olumsuzTürk imajından haberdar olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim kurucu kadrolar yeni Cumhuriyet’in imajına büyük önem vermiş ve bu olumsuz imajı değiştirebilmek için çeşitli çalışmalar yapmışlardır. Makale,“Erken Cumhuriyet döneminde Türklere yönelik Oryantalistsöylemler varlığını sürdürmüş müdür?” araştırma sorusuyla başlamaktadır. Bu sorununcevabı, bahsi geçen dönemde Türklerin imajının oluşumunda Oryantalist söylemlerin etkisi hakkında bilgi verebilir. Bu amaçla, Alman gazeteci Lilo Linke’nin Allah Dethroned(1937) adlı kitabı nitel içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Linke, kitabını 1935 yılında gerçekleştirdiği Türkiye gezisi sonucunda yazmıştır. İnceleme neticesinde, kitabınOryantalist bir bakış açısıyla olumsuz Türk imajı çizdiği tespit edilmiştir. Bu Oryantalistsöylemlerin Barbar ve Bağımlı bir ulus imajına destek olduğu ortaya konmuştur. Makalede ayrıca Cumhuriyet’in Oryantalist söylemlere karşı verdiği mücadele ve ulusal imajkaygısına da değinilmiştir

Orientalism and the Image of the Nation in the Early Republican Period: An Example Lilo Linke (1937)

Imperialist, Allied, Dependent, Barbarian and Enemy are defined as the primary images a nation can have. The formation of these images may originate from the nation’s own characteristics, as well as under the influence of many factors beyond its control. For example, Orientalist discourses directly affect the image of Eastern nations. It’s observed that the founding cadres of Turkish Republic attached importance to the image of the country. Because, Turks are a nation that was mentioned with Orientalist discourses such as barbarian, dirty, lethargic and fatalistic. The founding cadres of the Republic struggled with these discourses and tried to form a positive national image. The article starts with the question of “After the foundation of the Republic, did Orientalist discourses continue?”. Therefore the book, Allah Dethroned (1937), written by Lilo Linke as a result of a trip in Turkey, was evaluated in terms of the image work of Republic with the method of content anaylsis. It’s revealed that the book represented Barbarian and Dependent image for Turks using Orientalist point of view. The article also touches on the struggle of the Republic against these Orientalist discourses and the national image concern.

___

  • Akdemir, E. (2007). “Avrupa Aynasında Türk Kimliği”. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 1(7), 131-148.
  • Akman, Ş. T. (2011). “Türk Tarih Tezi Bağlamında Erken Cumhuriyet Dönemi Resmî Tarih Yazımının İdeolojik ve Politik Karakteri”. Hacettepe Hukuk Fak. Dergisi, 1(1), 80–109.
  • Alexander, M. G., Shana Levin ve P. J. Henry (2005). “Image Theory, Social Identity, and Social Dominance: Structural Characteristics and Individual Motives Underlying International Images”. International Society of Political Psychology, 26(1), 27-45.
  • Altan-Bensmaine, C. (2004). “Türk Resminde Köylü Teması”. Sanat Dünyamız, 93, 82- 92.
  • Arcan, E. (2012). “Reflections of the Turkey in the Mirror of Orientalism: Orientalist Discourse in the British Press Regarding Turkey’s EU Membership”. Sosyoloji Dergisi, 3(24), 119-153.
  • Asker, A. ve E. Yıldız (2011). “Ezberin İnşası: Millî Mücadele ve Erken Cumhuriyet Dönemi Basınında Kürt Meselesi”. Kebikeç, 32, 15-41.
  • Akyüz, Y. (1988). Türk Kurtuluş Savaşı ve Fransız Kamuoyu:1919-1922. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • Atatürk’ün Kültür ve Medeniyet Konusundaki Sözleri (1990). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
  • Bayraktar, A. (2016). “Başkent Ankara’da Cumhuriyet Sonrası Yaşanan Büyük Değişim: Modern Yaşam Kurgusu ve Modern Mekanlar”. Ankara Araştırmaları Dergisi, 1(4), 67-8.
  • Bezci, B. ve Y. Çiftçi (2012). “Self Oryantalizm: İçimizdeki Modernite ve/veya İçselleştirdiğimiz Modernleşme”. Akademik İncelemeler Dergisi, 1(7), 139-167.
  • Bilali, R. (2004). International Image Theory, Emotions and Social Identifications: Turk’s Images and Action Tendencies Towars The U.S. Master Tezi. Sabancı Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Bilici, İ. E. (2011), “Oryantalist Seyahatnamelerde Türk İmgesi Üzerine Bir İnceleme: Alexander William Kinglake’in Seyahatnamesi Eothen Örneği”. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(2), 1-21.
  • Boulding. K. (1958). “National Images and International Systems”. Journal of Conflict Resolution, 3(2), 120-131.
  • Bozdoğan, S. (2002). Modernizm ve Ulusun İnşası-Erken Cumhuriyet Türkiyesi’nde Mimari Kültür. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Bozkurt, C. (2019). “Türkiye Cumhuriyeti’nin Bir Propaganda ve Tanıtım Hamlesi: 1926 Seyyar Sergi ve Avrupa Seyahati”. Belleten, 83(289), 1097-1130.
  • Börekçi, Ü. A. (2012), “Bir Oryantalizm ürünü olarak İstanbul’un Hem Frenk ve Levanten Mahalleleri Seyahatnamesinde ‘Doğu’ ve ‘Batı’ İmgeleri”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(11), 1-26.
  • Capozza, D., E. Trifiletti, L. Vezzali, L. Andrighetto (2009). “Americans are Barbarians or Allies? Images of Americans in the Italian Social Context”. Basic and Applied Social Psychology , 31(1), 60-68.
  • Copeaux, E. (1998). Türk Tarih Tezinden Türk-İslam Sentezine. İstanbul: Türk Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Erken Cumhuriyet Döneminde Oryantalizm ve Ulus İmajı: Lilo Linke Örneği (1937) 45 Çelik, F. (2003). “Hint Yarımadası’ndaki ve Ortadoğu’daki Toplumların Uluslaşmaları Örnekleri ışığında, Sömürge Toplumlarının Uluslaşma Süreci”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 87-109.
  • Deringil, S. (2002). İktidarın Sembolleri ve İdeoloji. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Dokuyan, S. (2013). 1945-1950 Yılları Arasında Türkiye. İstanbul: IQ Yayıncılık.
  • Erdoğan, T. (2011). “Alexander W. Kinglake’in Eothen adlı Seyahatnamesinde DoğuBatı İmgesi ve İnsan Tasvirleri”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 117-125.
  • Grosrichard, A. (2004), Sultanın Sarayı: Avrupalıların Doğu Fantezileri. İstanbul: Aykırı Yayıncılık.
  • Gültekin, B. (2005). “Türkiye’nin Uluslararası İmajında Yükselen Değerler ve Eğilimler”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 4(1), 127.
  • Hailong, Z. (2019). “The Change and Construction of Chinese National Image in 1949- 2019”. English Language Teaching, 12(11), 35-42
  • Hentsch, T. (2008). Hayali Doğu. İstanbul: Metis Yayıncılık.
  • Herrmann, R.K ve M.P. Fischerkeller, (1995). “Beyond the Enemy Image and Spiral Model: Cognitive-Strategic Research After Cold War”. International Organizations, 49, 415-450.
  • Herrmann, R., J. Voss, T. Schooler, J. Ciarrochi (1997). “Images in International Relations: An Experimental Test of Cognitive Schemata”. International Studies Quarterly, 41, 403-433.
  • Herrmann, R. (2003). Image Theory and Strategic Interaction in International Relations. Oxford Handbook of Political Psychology. (Ed. David O. Sears, Leonie Huddy, and Robert Jervis). Oxford: Oxford University Press, 285-314.
  • İldem, A. E. (2000). Fransız Gezginlerin Gözüyle: Türkler ve Yunanlılar. İstanbul: Boyut Kitapları.
  • İşler, E. (2017). “Propagating Image of New Turkey to The West: Journal of la Turquıe Kemalıste (1934-1948)”. International Journal of Turcologia, 12(23), 56-79. J ervis, R. (1970). The Logic of Images in International Relations. Princeton University Press.
  • Karabulut, B. (2018). “Uluslararası İlişkilerde İmaj Yönetimi: Ulus Markalaşması Örneği”. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 2(2), 169-192
  • Karlsson, I. (2007). Avrupa ve Türkler. İstanbul: Yaylacık Matbaası.
  • Karaaslan, E., M. Güven ve C. Erol (2017). “Erken Cumhuriyet Dönemi Türk Resminde Ulusal Kimlik Anlayışı ve Bedri Rahmi Eyüpoğlu”. İdil, 6(31), 941- 952.
  • Kaya, E. (2015). “Erken Cumhuriyet Dönemi Ulus İnşa Sürecinde Irk ve Irkçılık (1923- 1938). Akademik Hassasiyetler Dergisi, 2(3), 21-65.
  • Köse, M. ve Meryem Küçük (2015). “Oryantalizm ve ‘Öteki’ Algısı”. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(1), 107-127
  • Kula, O. B. (1993). Alman Kültüründe Türk İmgesi. Ankara: Gündoğan Yayınları.
  • Kula, O. B. (2010). Batı Felsefesinde Oryantalizm ve Türk İmgesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Kumrular, Ö. (2011). Dünyada Türk İmgesi. İstanbul: Kitap Yayınevi.
  • Kunczik, M. (1997). Images of Nations and International Public Relations. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associate, Publishers.
  • Li, X. ve N. Chitty (2009). “Reframing national image: A methodological framework”. Conflict & Communication Online, 8(2), 1-11.
  • Linke, L. (2008). Mustafa Kemal Türkiyesi. (Çev. A. R. Tektaş). İstanbul: Karus Yayınları.
  • Maksudyan, N. (2005). Türklüğü Ölçmek. İstanbul: Metis Yayınları.
  • McCarthy, J. (2015). Amerika’daki Türk İmgesi. İstanbul: Tarih&Kuram.
  • Nimmo, D. ve R. L. Savage (1976). Candidates and their images: Concepts, methods and findings. California: Pacific Palisades.
  • Oktay, A. (2008). Toplumcu Gerçekçiliğin Kaynakları / Sosyalist Realizm Üstüne Eleştirel Bir Çalışma. İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Öktem, Ü. (2004). “David Hume ve Immanuel Kant’ın Kesin Bilgi Anlayışı”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 2(44), 29-55.
  • Öncü, A. S. (2014). “İki Savaş Arası Dönemde Türkiye-Çekoslovakya İlişkilerine Genel Bir Bakış”. Akademik İncelemeler Dergisi, 9(2), 159-183.
  • Özdemir, M. (2010). “Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,11(1), 323-343.
  • Özel, C. (2018). “Yumuşak Güce Bütünsel Bakış”. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-27.
  • Said, E. (2013). Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları. (Çev. B. Ülner). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Sandıklı, A. (2014). Atatürk’ün Dış Politika Stratejisi: Hedefler ve Prensipler. İstanbul: Bilgesam Yayınları.
  • Smith, D. D. (1973). “Mass Communications and International Image Change”. The Journal of Conflict Resolution, 17, 115-129.
  • Şahin, G. (2006). “Atatürk Döneminde Batıdaki Olumsuz Türk ve Türkiye İmajını Düzeltme Çabaları ve Türk Seyyahin Cemiyeti’nin Bu Konudaki Çalışmaları”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi / Doğumunun 125.yılında Atatürk Özel Sayısı, (8), 137-151.
  • Şahin, K. ve H. Türedi (2018). “Tanzimat Dönemi Siyasal Toplumsallaşma: ‘Damga Teorisi’ Bağlamında Bir Analiz”. Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 119(234), 191-217.
  • Tarih I (1933). Ortamektep için. İstanbul: Devlet Matbaası.
  • Türedi, H. (2018). Erken Cumhuriyet Dönemi Siyasal Kültürü: Damga Teorisi ve Eğitim Eksenli Bir İnceleme. Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Türedi, H. (2019). Osmanlı’nın Damgalı Çocukları. İstanbul: Cinius Yayınları.
  • Türer, Celal (2002). “Ralph Waldo Emerson’ın Oryantalizmi”. Oryantalizm-II/Doğu Batı Düşünce Dergisi, 4(20).
  • Uygur, E. (2017). “Fransız Seyyahların Gözüyle Kafkasya”. DTCF Dergisi, 57(2), 854- 884.
  • Yegül, F. K. (2015). “Akademik Dünyanın Ulvi Salonlarından Anadolu’nun Tozlu Tepelerine: Barış ve Savaş Döneminde Birinci Sardis Ekspedisyonu (1902- 1926)”. Cumhuriyet Döneminde Geçmişe Bakış Açıları: Klasik ve Bizans Dönemleri. (Ed. H. C. Butler, S. Redford ve N. Ergin). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 75-125.
  • Yerasimos, S. (2002). “Ne Mutlu Türküm Diyene!”. Türkler. (Ed. S. Yerasimos). İstanbul: Doruk Yayınları, 15-57.
  • Yerdelen, B. (2017). Uluslararası İlişkilerde İmaj Kavramı ve Batı Nostaljisindeki Bir Aksaklık Olarak Türk İmajı. Karadeniz, 35, 43-64.
  • Zarakol, A. (2012). Yenilgiden Sonra: Doğu Batı ile Yaşamayı Nasıl Öğrendi. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
  • Zürcher, E. J. (2005). Savaş, Devrim ve Uluslaşma. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.