Başkanlık ve yarıbaşkanlık sistemi, idealize edildiği kadar mükemmel ve her sorunu çözebilecek yapıda mıdır? Öncelikle bu soruya cevap bulunması gerekmektedir. Çalışmada, Türkiye 'de sistem değişikliği görüşünün olumlu olumsuz yönleri üzerinde durularak, başkanlık ve yarıbaşkanlık sisteminin ülke açısından geçerliliği irdelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, demokrasi ve demokrasilerde kurumlaşmanın önemi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Türkiye'de demokrasi geleneğinin nasıl oluşmaya başladığı ve gelinen noktanın ne derece başarılı olduğu da vurgulanmıştır. Başkanlık sistemini uygulayan Amerika Birleşik Devletleri yarıbaşkanlık sistemini uygulayan Fransa ile Türkiye 'nin demokrasi anlayışları karşılaştırılmalı olarak verilmeye çalışılmıştır. Başkanlık sisteminin veya yarıbaşkanlık sisteminin ülkede işlerlik kazanabilmesi için, ne gibi şartların oluşması gerektiği üzerinde de durulmuştur. Başkanlık sisteminin, Türkiye koşullarında geçerli olup olamayacağı örneklerle verilmiş ve çeşitli araştırmacıların başkanlık sistemi hakkındaki görüşleri aktarılmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konu ile ilgili anket çalışması yapılmıştır. Anket çalışması iki aşamalı olarak milletvekillerine uygulanmıştır. 1997 yılında yapılan ankete 240 milletvekili, 1999 yılında yapılan ankete ise 300 milletvekili katılmıştır. Her iki dönemde de alınan sonuçların değerlendirilmesi ve karşılaştırmalı sonuçları konu içerisinde verilmiştir. Bu çalışma, Türkiye 'deki başkanlık ve yarıbaşkanlık sistemine geçiş tartışmalarında, milletvekillerinin görüşlerini ortaya koyması bakımından önem taşımaktadır.

One of the most controversial matters in politics is undisputable change in political systems. Turkey also underwent such changes in the past, for instance, in the 1970s semi-presidential system and in the 1980s, particularly since 1987, presidentialism as an alternative to the established political system came to the agenda. Obviously, political regime of a country ought to consist with its pecularities. Hence, the prevailed approach in that country to the premises of democratic rule is inevitably important. One should take into account the fact that the systemic transformation requires deep acknowledge and strict deliberation about the 'democratic culture' of a given country, otherwise, it may produce some undesirable complications. Are semi-presidential and presidential systems so excellent and capable as to solve all the problems encountered? Answering this question takes the priority here. The study primarily dwells upon the pros and cons of a change in political system in Turkey and discusses the validity of a possible implementation of semi-presidential or presidential system. In addition, it allots a space to the debates on the vitality of consolidation of the democratic institutions as well. It underlines to what extent the tradition of democracy has been fleshed out in the Turkish politics and opens its current level of development to discussion. In this context, the approaches to the ideal of democracy by the French semi-presidential system and the presidential system characterized by the political system of the US are compared with that of Turkey. The study also dwells on what sort of conditions should be matured to render the implementation of the political systems thereof applicable to the Turkish case too. Many examples are presented due to find out whether the transition to the mentioned political systems would be promising in terms of establishing an effectively operating political system in Turkey and the debate among the specialists on the issue is reflected within the borders of the study. In line with the aim, a field study on the issue was carried out among the members of the Turkish Grand National Assembly. The study was comprised of two stages; in the first stage which was completed in 1997, 240 deputies and in the second stage, completed in 1999, 300 deputies responded to the questionnaire. The results are deliberated within the study as well. With this form, the study gains importance since it reflects the opinions of the Turkish parliamentarians on a possible transition to a semi-presidential or presidential system as well.