ANADOLU KÖKENLİ HEYKELTRAŞLIK ESERLERİ ÜZERİNDE GÖRÜLEN HIMATION VE TOGA GİYSİLERİ

Çalışmada günlük kullanımının dışında statünün bir göstergesi olarak giysilerin Yunan ve Roma Dönemi buluntu örnekleri üzerinden incelenerek ortaya konulması amaçlanmıştır. Buluntuları oluşturan temel materyaller arasında heykeller, kabartmalar, lahitler, mezar stelleri ve mozaikler yer almaktadır. Himation, bir Yunan elbisesidir. Toga ise sadece Roma vatandaşları tarafından giyilebilen bir elbisedir. Toganın Cumhuriyet Dönemindeki formu Yunanların himationu ile oldukça benzerdir. Romalıların bu tipteki togası araştırmacılar tarafından “Pallium/himation Tipinde Toga” olarak isimlendirilmiştir. Himation ve toga elbiseleri formları bakımından birbirinden ayrılmaktadır. Yunanların himationu dikdörtgen kesime sahipken Romalıların togası dairesel kesimlidir. Türkiye’de bu kapsamda onbir adet pallium tipinde togalı heykel kayıt altına alınmıştır. Kayıt altına alınan örnekler “Pallium A, B ve C” isimleri altında değerlendirilmiştir. Yapılan araştırmalarda Anadolu’da “Pallium A” tipinde bir örnek tespit edilememiştir. “Pallium B” tipinde üç, “Pallium C” tipinde ise beş örnek değerlendirilmiştir. Üç örnek ise gruplandırılamayan örnekler kapsamında ele alınmıştır. Himation ve toganın en erken formu birbirine oldukça yakındır. Bu nedenle tam olarak bir ayrıma varabilmek adına kayıt altına alınan eserlerden yola çıkılarak himation ve toga ayrımı irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Toga, himation, Yunan ve Roma Dönemi, Roma heykeltraşlığı, Roma giysileri

HIMATION AND TOGA CLOTHES SEEN ON ANATOLIAN ORIGIN SCULPTURAL WORKS

In this study, it is aimed to examine the garments by examining the Greek and Roman finds as an indicator of the status outside of daily use. Among the basic materials that the finds are statues, reliefs, sarcophagi, grave steles and mosaics. Himation is a Greek dress. Toga is a dress that can only be worn by Roman citizens. The form of toga is very similar to the Greek himation in the Republican Period. The toga of the Romans was called “Pallium/Himation Type of Toga” by the researchers. Himation and toga are distinguished by their form and cut. While the Greek himation had a rectangular cut, the toga of the Romans was circular. In this context, toga statues of pallium type were recorded eleven examples in Turkey. The recorded samples were evaluated as “Pallium A, B and C”. In the researches, “Pallium A” type sample could not be detected in Anatolia. Three examples were evaluated in “Pallium B” type. Five examples were evaluated in “Pallium C” type. Three sculptures were studied within the scope of non-grouped examples. The earliest form of himation and toga is quite close to each other. For this reason, between himation and toga has been examined based on the works recorded in order to give a complete distinction.

Keywords:

Toga, himation, Greek and Roman Period, Roman sculptures, Roman clothes,

PDF

___

Atalay, Erol (1988). Hellenistik Çağ’da Ephesos Mezar Stelleri Atölyeleri. İstanbul: Hitit Matbaası.
Aybek, Serdar (2009). Metropolis Ionia I Heykel: Metropolis’de Hellenistik ve Roma Dönemi Heykeltraşlığı. İstanbul: Homer Kitabevi.
Bammer, Anton (1971). Das Monument des C. Memmius, Forschungen in Ephesos 7. Wien: Verlag der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften.
Bieber, Margarete (1959). “Roman Men in Greek Himation (Roman Palliati) a Contribution to the History of Copying”. Transactions of the American Philosophical Society. C. 103 S. 3, s. 374-417.
Bieber, Margarete (1977). Ancient Copies: Contributions to the History of Greek and Roman Art. New York: New York University Press.
Croom, Alexandra (2000). Roman Clothing and Fashion. Stroud: Amberley.
Dohrn, Tobias (1968). Der Arringatore. Berlin: Gebruder Mann.
Durugönül, Serra-Münteha Dinç-Ulus Tepebaş (2017). “Kilikia Bölgesi Roma Dönemi Heykeltraşlığı”. Arkhe. S. 4, s. 88-97.
Ersun, Durmuş (2019a). Anadolu’da Togalı Heykellerin Gelişimi: Tipolojik ve Stilistik Değerlendirme. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ersun, Durmuş (2019b). “Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nden Toga Giyimli Bir Heykel”. Sobider. C. 6, S. 41, s. 167-176.
Fejfer, Jane (2008). Roman Portraits in Context. Berlin: De Gruyter.
Filges, Axel (2000). “Himationträger, Palliaten und Togaten. Der männliche Mantel-Normaltypus und seine regionalen Varianten in Rundplastik und Relief”. Munus Festschrift für Hans Wiegartz. (Ed. Torsten Mattern-Dieter Korol). Münster: Scriptorium. s. 95-110.
Frenz, Hans (1977). Untersuchungen zu den frühen römischen Grabreliefs. Frankfurt: The Author.
Gabelmann, Hanns (1985). “Römische Kinder in Toga Praetexta”. Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts. S. 100, s. 497-541.
Goethert, Friedrich Wilhelm (1931). Zur Kunst der römischen Republik. Berlin: Druck von Bark.
Goethert, Friedrich Wilhelm (1939). “Studien zur Kopienforschung I”. Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts Römische Abteilung. S. 54, s. 176-219.
Goette, Hans Rupprecht (1990). Studien zu römischen Togadarstellungen. Mainz: Verlag Philipp von Zabern.
Goette, Hans Rupprecht (2012). “Zur Darstellung von religiöser Tracht in Griechenland und Rom”. Kleidung und Identität in religiösen Kontexten der römischen Kaiserzeit (Ed. Harald Weigand-Alfred Wieczorek). Regensburg: Schnell & Steiner. s. 20-34.
Hanfmann, George-Ramage Hanfmann (1975). Sculpture from Sardis: The Finds through 1975. Cambridge: Harvard University Press.
Havé-Nikolaus, Felicitas (1998). Untersuchungen zu den kaiserzeitlichen Togastatuen griechischer Provenienz. Mainz: Verlag Philipp von Zabern.
Hula, Eduard (1895). “Die Toga der späteren Kaiserzeit”. Jahres-Bericht des k. k. zweiten deutschen Obergymnasiums in Brünn, S. 24, s. 1-17.
Humann, Carl-Julius Kohte-Carl Watzinger (1904). Magnesia am Maeander: Bericht über die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893.Berlin: G. Reimer.
Hurschmann, Rolf (2002). Toga. Der Neue Pauly. C. 12, S. 1, s. 654-655.
Hurschmann, Rolf (2003). Pallium. Der Neue Pauly. C. 9, S. 1, s. 202.
Karatağ, Murat (2013). Klasik Arkeoloji Sözlüğü. Ankara: Midas Kitap.
Kleiner, Diana – Fred Kleiner (1982). “Early Roman Togate Statuary”. Bullettino della Commissione archeologica comunale di Roma. S. 87, s. 125-133.
Kockel, Valentin (1993). Poträtreliefs stadrömischer Grabbauten: ein Beitrag zur Geschicte und zum Verständnis des spätrepublikanisch-frühkaiserzeitlichen Privatporträts. Mainz: Verlag Philipp von Zabern.
Korkut, Taner (2000). “Überlegungen zum Aufkommen der Halbfiguren auf kleinasiatischen Grabstelen vom Hellenismus bis zur römischen Kaiserzeit”. Adalya. S. 4, s. 181-194.
Kreikenbom, Detlev (1992). Griechische und römische Kolossalporträts bis zum späten ersten Jahrhundert nach Christus. Berlin: De Gruyter.
Linfert, Andreas (1976). Kunstzentren hellenistischer Zeit. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag.
Morey, Charles Rufus (1924). The sarcophagus of Claudia Antonia Sabina and the Asiatic Sarcophagi, Sardis 5. Princeton: Publications of the American Society.
Niemeyer, Hans Georg (1968). Studien zur statuarischen Darstellung der römische Kaiser. Berlin: Mann.
Özgan, Ramazan (1995). Die griechischen und römischen Skulpturen aus Tralleis. Asia Minor Studien 15. Bonn: Habelt Verlag.
Sezer, Sultan (2018). “Prusias ad Hypium Akhilleus Mozaiği”. Journal of Mosaic Research. S. 11, s. 207-224.
Smith, Roland Ralph Redfern (1999). “Late Antique Portraits in a Public Context: Honorific Statuary at Aphrodisias in Caria, A.D. 300-600”. Journal of Roman Studies. S. 89, s. 155-189.
Smith, Roland Ralph Redfern (2006). Roman Portrait Statuary from Aphrodisias: Aphrodisias II. Mainz: Verlag Philipp von Zabern.
Stone, Shelley (2001). “The Toga: From National to Ceremonial Costume”. The World of Roman Costume (Ed. Larissa Bonfante-Julius Bonfante). Madison: Wisconsin Üniversitesi Yayınları. s. 13-45.
Strzygowski, Josef (1901). Orient oder Rom Beiträge zur Geschichte der spätantiken und frühchristlichen Kunst. Leipzig.
Zankler, Paul (1990). Augustus und die Macht der Bilder. Münih: Beck.
Wrede, Henning (1995). “Rez. zu: Studien zu römischen Togadarstellungen”. Gnomon, S. 67, s. 541-550.
Wilson, Lillian May (1924). The Roman Toga. Baltimore: John Hopkins.