İbn Kayyim'in Tıbb-ı Nebevi İle İlgili Görüşlerinin Değerlendirmesi

İslam tarihinde yazdığı eserler ve ortaya attığı fikirlerle isminden söz ettiren âlimlerden biri de İbn Kayyim’el-Cevziyye (ö. 751/1350)’dir. Hicri sekizinci asrın ikinci yarısında yaşamış olan İbn Kayyim, hayatı boyunca Kur’an ve Sünnet perspektifinde toplumu bilgilendirmeyi bir görev bilmiştir. Onun çalışmalarından biri de tıp alanında olmuştur. Yaşadığı dönemde baş gösteren hastalıklara karşı toplumu uyarmak amacı ile Hz. Peygamber’in sünnetine istinaden hıfzıssıhha, tedavi yolları ve ilaçlarla ilgili önemli malumat kaydetmiştir. Biz bu makalemizde İbn Kayyim’in tıbbi konularla ilgili kaydettiği rivayetleri nasıl değerlendirdiği üzerinde duracağız.

Anahtar Kelimeler:

İbn Kayyim, tıp, hadis, sünnet, sağlık

The Assessment of the Opinion’s Ibn Qayyim on the Prophetic Medicine

One of those exceptional scholars of Islam who managed to make a name for himself through his works and ideas is Ibn Qayyim al Jawziyya (d. 751/1350). Ibn Qayyim, who lived during the first half of the eight century after the Hidjrah, devoted himself to a life of illuminating and instructing the society in the perspective of the Quran and Sunnah. One of the various fields he ventured into in his studies was medicine. For the sake of warning society against the diseases which had broken out during his times, he recorded information concerning methods for preserving public health and medical treatments according to Sunnah of the Prophet. In this article of ours we shall focus on Ibn Qayyims views about some traditions he narrated related to the subject of medicine.

Keywords:

İbn Qayyim, medicine, hadith, sunnah, health,

PDF

___

Ahmed b. Hanbel (ö. 241/855), el-Müsned, thk., Şuayb Arnavut, Müessesetü’r-Risâle, yy., 2001

Atmaca, Veli, Tıp ve Tıbb-ı Nebevi Hakkında Muâsır Çalışmalar, F. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Elazığ, 2011

Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâil (ö. 256/869), el-Câmi’u’s-Sahîh, thk., Züheyr b. Nâsır, Dâru Tavki’n-Necât Yay., 1. baskı, I-IX, yy., 1422

Denizkuşları, Mahmud, Kur’an’ı Kerim ve Hadislerde Tıp, Marifet Yay., İstanbul, 1982

Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as es-Sicistânî (ö. 275/ 888), es-Sünen, thk., Muhammed Muhyiyu’d-Din Abdulhamid, el-Mektebetü’l-Asriyye Yay., I-IV, Beyrut, ty.

Erul, Bünyamin, Sahabenin Sünnet Anlayışı, TDV Yay., Ankara, 2000

Hâkim, Ebû Abdullah en-Neysâbûrî (ö. 405/ 1014), el-Mustedrek alâ’s-Sahîhayn, Dâru’l-Kitâbi'l-'Arabî, I-IV, Beyrut, ty.

İbnü'l-Cevzi, Ebû’l-Ferec Abdurrahman (ö. 597/1200) el-Mevdû’ât, thk., Abdurrahman Muhammed Osman, el-Mektebetü’s-Selefiyye Yay., Medine, 1968

İbn Hıbban, Muhammed b. Ahmed (ö. 354/965), el-İhsân fî Takrîbi Sahîhi İbn Hıbban, thk., Şuayb el-Arnaût, Müessesetü’r-Risâle Yay., I-XVIII, Beyrut, 1988

İbn Hıbban, Kitâbu'l-Mecrûhîn Mine’l-Muhaddisîn ve’d-Du’afâi ve’l-Metrûkîn, thk., Mahmud İbrahim Zâyed, Dâru’l-Vâ’i Yay., 1. Baskı, Haleb, 1396

İbn Haldun, Abdurrahman (ö. 808/1405), el-MukaddimeDâru’l-Fikr Yay., Tahkik, Halil Şahhade, Beyrut, 1988

Ibn Hazm, Ebu Muhammed Ali b. Ahmed (ö. 456/1064), el-İhkâm fî Usûli’l-Ahkâm, el-Mektebetü’l-İslamî, Tahkik, Abdurrezzak el-Afîfî, I-IV, Beyrut, ty.

İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî (ö. 273/886), Sünen, thk., Muhammed Fuad Abdulbâki, Dâru İhyâi Kütübi’l-'arabiyyi, I-II, yy., ty.

İbn Kayyim el-Cevziyye, Şemsuddin Ebû Abdillah Muhammed b. Ebi Bekr b. Eyyub ez-Zura’ied-Dımeşkî (ö. 751/1350), Muhtasar es-Savâ'iku’l-Mursele ‘ale’l-Cehmiyyeve’l-Mu'attıla, thk., Seyyid İmran, Daru’l-Hadîs Yay., Kahire, 2004

İbn Kayyim el-Cevziyye, Zâdü'l-Me’âd fi Hedyi Hayri’l-‘İbâd, thk., Abdu’l- Kadir İrfanu’l-‘işa, Daru’l-fikr Yay., I-V, Beyrut, 2003.

İbn Kayyim el-Cevziyye, Tarîku’l-Hicreteyn ve Bâbu's-Sa'âdeteyn, thk. Muhammed b. Muhammed Tâmir-Abdul Aziz Mustafa, Dâru't-Takva, 1. Baskı., 2000

İbn Kayyim el-Cevziyye, et-Tıbbu’n-Nebevî, thk., eş-Şeyh Salah Muhammed, Dâru İbn Heysem Yay., Kahire, ty.

İbn Teymiyye, Ahmed b. Abdulhalim b. Abdusselam (ö. 728/ 1327), el-Fetâve’l-Kübra, Dâru’l-Kütübi’l-’ilmiyy, I-VI, 1987

Karacabey, Salih, ”Hadis Vahiy Münasebeti ve Tıpla İlgili Hadisler Hakkında Hattabi’nin Görüşleri”, U. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 4/4, Bursa, 1992.

Koçkuzu, Ali Osman, Hadiste Nasih Mensuh, MÜİFV. Yayınları, İstanbul, 1985

Müslim, Ebû’l-Huseyn Muslim b. Haccac el-Kuşeyri (ö. 261/874), Sahihu Müslim, thk., Muhammed Fuad Abdulbâki, Dâru İhyâi’t-Turasi’l-Arabî Yay., I-V, Beyrut, ty.

Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb (ö. 303/915), es-Sünenü’l-Kübra, Thk., Abdu’l-Fettah Ebû Gudde, Mektebetü’l-Matbû’ati’l-İslâmiyye Yay., I-VIII, Haleb, 1986

Nevevi, Ebu Zekeriyya Yahya b. Şeref (ö. 676/1277), el-Minhacu Şerhu Sahihi Müslim b. el-Haccac, Dâru İhyâi’t-Turasi’l-Arabî Yay., I-XVIII, Beyrut, 1392

Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa (ö. 279/892), Sünen, thk., Ahmed Muhammed Şakir, I-V, Mısır, 1975