TOPLUMSAL SESLERİN ÇOĞULLUĞU: ALTERNATİF-AKTİVİST YENİ MEDYA VE DEMOKRATİK “TARİH” ANLATISI

Churchill’e atfedilen “Tarih kazananlar tarafından yazılır.” sözünü neredeyse herkes duymuştur. Bu derin tartışma bir kenara bırakılarak en azından şu belirtilebilir ki “tarih kayıt altına almayı, seçmeyi ve yorumlamayı gerektiren bir süreçtir; tüm bu nedenlerle de tarih özünde siyasi bir girişimdir”. Neyin ele alındığı, nasıl ve kimler tarafından kaleme alındığı ise bu siyasi girişimin araçları arasındadır. Tarih anlatısı çoğu zaman profesyonellerce şekillendirilir. Oysa günümüzde yeni medyayla birlikte “tarihin” merkezi yapısında önemli bir kırılma yaşanmış ve tarih anlatısı profesyonel olmayanların anlatıları ve ötekilerin katkılarıyla farklı bir yönelim kazanmıştır. Bu durum anlatıyı çoğullaştırarak, kamusal alanda bilgiye dayalı yeni argümanlar üretmeyi kolaylaştırmakta, ötekilerin anlatılarına kapı aralamakta, birlikte bilgi üretmeyi mümkün kılmakta ve nihayetinde “tarih anlatısının daha demokratik” olmasının önünü açmaktadır. Bu temel argümandan hareketle çalışmanın amacı alternatif aktivist yeni medyanın daha demokratik bir anlatıyı kurmanın olanaklarını sağlayıp sağlamadığını ortaya koymaktır. Makale, alternatif aktivist yeni medyanın, tarih anlatısı üzerinde nasıl bir dönüşüm sağladığı ve bu dönüşümün daha demokratik bir anlatının1 önünü açıp açmadığı sorusuna yanıt aramaktadır. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle tarih anlatısı ve yaşanan dönüşüm ele alınmış ve tarih anlatısının kurgulanmasında yeni medyanın rolü tartışılmıştır. Sonrasında ise alternatif aktivist yeni medyanın dinamiklerinin neler olduğu ve bu dinamiklerin tarih anlatısının demokratikleşmesine ne tür katkılar sağladığı ve ne tür eksiklikler barındırdığı tartışmaya açılmıştır.

THE DIVERSITY OF SOCIAL VOICES: ALTERNATIVE-ACTIVIST NEW MEDIA AND DEMOCRATIC "HISTORY" NARRATIVE

Almost everyone has heard the saying, “History is written by the victors.” attributed to Churchill. Leaving aside this deep discussion, we can at least state that “history is a process that requires recording, selecting and interpreting”. For all these reasons, history is essentially a political initiative. What is addressed, how and by whom are among the tools of this political initiative. History narration is often shaped by professionals. However, today, with the new media, there has been a significant break in the central structure of the “history” narrative and this narrative has gained a different orientation with the narratives of non-professionals and the contributions of others. By diversifying the narrative, this makes it easier to produce new arguments based on information in the public sphere, opens the door to the narratives of others, makes it possible to produce information together, and ultimately paves the way for rendering “the narrative of history more democratic”. Departing from this basic argument, the purpose of this study is to reveal whether alternative activist new media provides opportunities to establish a more democratic narrative. This article is looking for an answer to the question “what kind of transformation does alternative activist new media bring for historical narrative and does this transformation pave the way for a more democratic narrative?”2 For this purpose, firstly, historical narrative, and the transformation that took place are reviewed and the role of the new media in the construction of the narrative of history is discussed. Afterward, the dynamics of alternative activists media and what kind of contributions and shortcomings these dynamics have on the democratization of historical narrative is analyzed.

PDF

___

Assmann, Jan (2018), Kültürel Bellek, Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev. A. Tekin).
Atkinson, Joshua (2015), Alternatif Medya ve Direniş Siyaseti: Bir İletişim Perspektifi (İstanbul: Kafka) (Çev. Gamze Önem ve Aslınur Akdeniz).
Bailey, Olga, Bart Cammaerts ve Nico Carpentier (2015), Alternatif Medyayı Anlamak (İstanbul: Kafka) (Çev. Çiğdem Öztürk).
Başaran İnce, Gökçen (2010), Toplumsal Hatırlama/Unutma Sürecinde Basın: Kolektif Siyasi Belleğimizdeki Cumhuriyet Tasavvuru, Yayınlanmamış Doktora Tezi (İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Başaran İnce, Gökçen (2010), “Medya ve Toplumsal Hafıza”, Kültür ve İletişim, 13 (1): 9-31.
Benjamin, Walter (1995), Pasajlar (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları) (Çev. Ahmet Cemal).
Berktay, Fatmagül (2012), “Tırabzansız düşünmek, minnet duymak”, https://m.bianet.org/biamag/kadin/140252-tirabzansiz-dusunmek-minnet-duymak (14.03.2018).
Betancourt, Michael (2016), The Critique of Digital Capitalism: An Analysis of the Political Economy of Digital Culture and Technology (Brooklyn, NY: Punctum Books).
Binark, Mutlu (2007), “Yeni Medya Çalışmalarında Yeni Sorular ve Yöntem Sorunu”, Binark, Mutlu (Der.), Yeni Medya Çalışmaları (Ankara: Dipnot Yayınları): 21-44.
Birkner, Thomas ve Andre Donk (2018), “Collective Memory and Social Media: Fostering a New Historcical Consciosness in the Digital Age?”, Memory Studies, Online First: 1-17.
Breisach, Ernst (2007), Historiography: Ancient, Medieval, and Modern (Third Edition) (Chicago & London: The University of Chicago Press).
Brockmeier, Jens (2002), “Remembering and Forgetting: Narrative as Cultural Memory”, Culture & Psychology, (8) 1: 15-43.
Carr, Edward Hallet (2002), Tarih Nedir? (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev. Misket Gizem Gürtürk).
Castells, Manuel (2018), İletişim Gücü (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları) (Çev. Ebru Kılıç).
Erden, Özgür Olgun (2010), “Kimlik Tartışmalarına Bir Katkı: Toplumsal Hafıza(lar), “Hesaplaşma Siyaseti” Üzerinden Kamusal Müzakere Alanı Olarak Tahayyül Edilebilir mi?”, Muhafazakar Düşünce Dergisi, 24: 1-22.
Fuchs, Christian (2008), Sosyal Medya: Eleştirel Bir Giriş (İstanbul: Nota Bene Yayınları) (Çev. Diyar Saraçoğlu, İlker Kalaycı).
Fuchs, Christian (2008b), Internet and Society: Social Theory in the Information Age (New York: Routledge).
Dorn, Sherman (2013), “Is (Digital) History More than an Argument about the Past?” Nawrotzki, Kristen ve Jack Dougherty (Der.), Writing History in the Digital Age (Michigan: The University of Michigan Press)
Garde-Hansen, Joanne (2011), Media and Memory (Edinburgh: Edinburgh University Press).
Gustafsson, Karl (2019), “Chinese Collective Memory on the Internet: Remembering the Great Famine in Online Encyclopaedias”, Memory Studies, 12 (2): 184-197.
Günay-Erkol, Çimen (2011), “Taş üstüne Taş Koymak: 12 Mart Romanlarında Görgü Tanığı Belleğinin Yazınsallaştırılması”, Neyzi, Leyla (Der.), Nasıl Hatırlıyoruz? Türkiye’de Bellek Çalışmaları (İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları).
Halbswachs, Maurice (2018), Kolektif Bellek (İstanbul: Pinhan Yayıncılık) (Çev. Zuhal Karagöz).
Hall, Katharina ve Kathryn Jones (2011), Constructions of Conflict Transmitting Memories of the Past in European Historiography, Culture and Media (Oxford: Peter Lang).
Hoskins, Andrew (2013), “The End of Decay Time”, Memory Studies, 6 (4): 387-389.
Hür, Ayşe (2008), “Unutma kültüründen hatırlama kültürüne”, https://www.haksozhaber.net/unutma-kulturunden-hatirlama-kulturune-7576yy.htm (11.04.2019).
Iggers, George (2003), Bilimsel Nesnellikten Postmodernizme Yirminci Yüzyılda Tarih Yazımı (İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları) (Çev. Gül Çağalı Güven).
Iggers, George (2017), “Reflections on the Historiography of the Twentieth Century From the Perspective of the Twenty-First Century”, Historein, 16 (1-2): 149-158.
Karataş, Arzum ve Serap Şahin (2018), “Sosyal Bot Algılama Teknikleri ve Araştırma Yönleri Üzerine Bir İnceleme”, Uluslararası Bilgi Güvenliği Mühendisliği Dergisi, 4 (1): 10-20.
Keniston, Kenneth (2003), “Introduction: The Four Digital Divides”, Keniston, Kenneth ve Deepak Kumar (Der.), The Four Digital Divides (Delhi: Sage Publishers): 1-34.
King, Peter (2008), “Memory and Exile: Time and Place in Tarkovsky’s Mirror”, Housing, Theory and Society, 25 (1): 66-78.
Lee, John (2010), “Digital History and the Emergence of Digital Historical Literacies”, https://researchgate.net/publication/262960435_Digital_history_and_the_emergence_of_digital_historical_literacies (26.01.2020).
Liakos, Antonis (2017), “Historising Twentieth-Century Historiography”, Historein, 16 (1-2): 139-148.
Lievrouw, Leah A. (2016), Alternatif ve Aktivist Yeni Medya (İstanbul: Kafka) (Çev. İlkay Sevgi Temizalp).
Logan, K. Robert (2010), Understanding New Media, Extending Marshall McLuhan (Peter Lang: New York).
Myers, Cayce ve James F. Hamilton (2015), “Open Genre, New Possibilities: Democratizing History via Social Media”, Rethinking History: The Journal of Theory and Practice, 19 (2): 222-234.
Nawrotzki, Kristen ve Dougherty, Jack (2013), Writing History in the Digital Age (Michigan: The University of Michigan Press).
Neyzi, Leyla (2011), Nasıl hatırlıyoruz? Türkiye’de Bellek Çalışmaları (İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları).
Nora, Pierre (1989), “Between Memory and History: Les Lieux de Memoire”, Representations, 26: 7-24.
Pariser, Eli (2011), The Filter Bubble, What the Internet is Hiding From You (UK: The Penguin Press).
Reading, Anna (2009), “Memobilia: The Mobile Phone and the Emergence of Wearable Memories”, Garde-Hansen, Joanne, Andrew Hoskins ve Anna Reading (Der.), Save As... Digital Memories (New York: Palgrave MacMillan): 81-95.
Sancar, Mithat (2014), Geçmişle Hesaplaşma, Unutma Kültüründen Hatırlama Kültürüne (İstanbul: İletişim Yayınları).
Schiller, Dan (2000), Digital Capitalism: Networking the Global Market System (The MIT Press; Reprint edition).
Seefeldt, Douglas ve William Thomas (2009), “What is Digital History? A Look at Some Exemplar Projects”, Intersections: History and New Media, https://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1097&context=historyfacpub (26.01.2020).
Sikarskie, Amanda Grace (2013), “Citizen Scholars: Facebook and the Co-creation of Knowledge”, Nawrotzki, Kristen ve Jack Dougherty (Der.), Writing History in the Digital Age (Michigan: The University of Michigan Press): 216-221.
Simon, Zoltan B. (2019), History in Times of Unprecedented Change: A Theory for the 21st Century (London: Bloomsbury Academic).
Smit, Rick ve Marcel Broersma ve Ansgard Heinrich (2015), “Witnessing in the New Memory Ecology: Memory Construction of the Syrian Conflict on YouTube”, New Media & Society, 19 (2): 289-307.
Srinuan, Chalita ve Erik Bohlin (2011), “Understanding the digital divide: A literature survey and ways forward”, Paper presented at the 22nd European Regional Conference of the International Telecommunications Society (ITS2011), Budapest.
Staley, David J. (2013), Computers, Visualization, and History (New York: Routledge).
Staley, David J. (2010), History and Future: Using Historical Thinking to Imagine the Future (Lanham, MD: Lexington Books).
Van Dijk, Jan A. G. M. (2006), “Digital Divide Research, Achievements and Shortcomings”, Poetics, 34 (4-5): 221-235.
Vandika, Arnes ve Ade Kurniawan ve Ari Kurniawan (2014), “E-Archive: Digital storage Media”, Paper presented at the 3rd International Conference on Engineering & Technology Development, Faculty of Engineering and Faculty of Computer Science, Bandar Lampung University.
White, Hayden (2013), “Tarihsel Olay”, Cogito, 73: 61-86.
Wolff, Robert S. (2013), “The Historian’s Craft, Popular Memory, and Wikipedia”, Nawrotzki, Kristen ve Jack Dougherty (Der.), Writing History in the Digital Age (Michigan: The University of Michigan Press): 64-74.
Zaagsma, Gerben (2013), “On Digital History”, BMGN - Low Countries Historical Review, 128 (4): 3-29.