Türkiye' nin iri karpuzu sürme çeşidinin meyve verim ve kalitesi üzerine azotlu gübrelemenin etkileri

Sürme çeşidi karpuz Ülkemizin ve Dünyanın en iri karpuzu olup, simgesel özelliğiyle Diyarbakır'a kültürel, folklorik ve ekonomik katkılarda bulunmaktadır. Amonyum nitratın artan dozlarının (0, 75, 150, 225 ve 300 kg $ha^{-1}$) Sürme çeşidinin verimi, meyve iriliği ve suda çözünebilir kuru madde içeriği üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülen bu çalışmada, gübre dozlarının pazarlanabilir verim üzerine etkileri önemli bulunmuş ve amonyum nitratın 225 kg $ha^{-1}$ dozundan elde edilen pazarlanabilir verimin (70,4 kg $ocak^{-1}$ ); 75 kg $ha^{-1}$ dozunun veriminden %34 (46,6 kg $ocak^{-1}$), 150 kg $ha^{-1}$ dozundan %21 (55,8 kg $ocak^{-1}$ ) ve 300 kg $ha^{-1}$ dozundan %7 (65,6 kg $ocak^{-1}$ ) oranında daha fazla olduğu belirlenmiştir. Bu arada amonyum nitrat dozlarının meyve iriliği üzerine etkileri de önemli bulunmuş ve 300 kg A.N. $ha^{-1}$ dozunda en iri karpuz elde edilmiştir (34 kg).

Anahtar Kelimeler:

azotlu gübreler, meyve kalitesi, karpuz, Citrullus lanatus, kültür çeşitleri, Diyarbakır, meyve verimi, meyve iriliği

The effects of nitrogen fertilization on fruit yield and quality of sürme, the biggest watermelon cultivar of the Turkey

Sürme is the biggest watermelon cultivar of Turkey and the World, having a symbolic importance on folkloric and cultural life of Diyarbakır province. This research was conducted to determine the effects of increasing fertilizer doses (0, 75, 150, 225 and 300 kg $ha^{-1}$ ) of ammonium nitrate (AN) on yield, fruit weight and soluble solids of Sürme cultivar. The effect of fertilizer doses on marketable yield was found to be significant. The marketable yield obtained from 225 kg AN $ha^{-1}$ dose (70.4 kg pit'1) was found higher in comparison with the doses of 75 kg AN $ha^{-1}$ (46.6 kg $pit^{-1}$ ), 150 kg AN ha1 (55.8 kg $pit^{-1}$ ) and 300 kg AN $ha^{-1}$ (65.6 kg $pit^{-1}$ ) at rates of 34%, 21% and %7, respectively. The effect of ammonium nitrate doses on fruit weight was found to be significant and the biggest watermelon (34 kg) was obtained with the dose of 300 kg AN $ha^{-1}$.

Keywords:

nitrogen fertilizers, fruit quality, watermelons, Citrullus lanatus, cultivars, Diyarbakir, fruit yield, fruit size,

PDF

___

Aktaş, M., 1995. Bitki Besleme ve Toprak Verimliliği. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Yayın No: 1429, Ankara 344 s.
Ali, E.E., Badreldin, A., Mohamed, M. and Mirgani, K., 1998. Effect variety and some cultural practices on yield quality, Cracking and Blossom-end rot of Watermelons (Citrullus lanatus) University of Gezira, Wad Medani, Sudan.
Anonim, 1992. IFA World Fertilizer Use Manual. International Fertilizer Industry Association, Paris, pp.291-337.
Anonim, 2002. Diyarbakır Tarım İl Müdürlüğü Yıllık Raporu. Diyarbakır.
Anonim, 2001. Meteoroloji Bölge Müdürlüğü. Diyarbakır
Bayraktar, K., 1973. Sebze Yetiştirme. Ege Üniv.Zir. Fak. Yay. 169, İzmir,479 s.
Bouyoucous, G. J., 1955. A Recalibration of the hydrometer method for making mechanical analysis of the Soils. Agronomy Journal. 4(9) :434.
Chapman, H. D., Pratt, P. F. and Parker, F., 1961. Methods of Analysis for Soils, Plants and Waters. University of California, Division of Agricultural Sci. 309 p, USA.
Çağlar, K. Ö., 1949. Toprak Bilgisi. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yayın No:10, Ankara.
Dönmez, F., 1989. Değişik Azotlu Gübrelerin Marul ve Turfanda Karpuzlarda Verim ve Kaliteye Etkileri ve Bu Gübrelerin Topraktan Yıkama Durumları. Çukurova Üniv. Fen Bilimleri Enst. Doktora Tezi, Adana.
El Beheidi, MA., El Sherbeiny, AA. and El Sawah, MH., 1990. Watermelon Growth And Yield As Influenced By Nutrition And Irrigation Methods In New Reclaimed Sandy Soils. Faculty of Agriculture, Zagazig University, Zagazig, Egypt.
Günay, A., 1993. Özel Sebze Yetiştiriciliği. Ankara Üniv. Zir. Fak. Cilt V: 49-57, Ankara.
Güneş, A., Alpaslan, M. ve İnal, A., 2002. Bitki Besleme ve Gübreleme. Ankara Üniversitesi Zir. Fak. Yay. 1526, Ankara, 576 s.
Jackson, M.L., 1967. Soil Chemical Analysis. Prentice Hall. Inc. Englewood Cliffs, N.J., USA.
Karaçalı, İ., 2002. Bahçe Ürünlerinin Muhafaza ve Pazarlanması. Ege Üniv. Zir. Fak. Yayın No: 494, İzmir, 469 s.
Kaşka, N., Özdemir, E., Paydaş, S. ve Doran, İ., 1988. Çileklerde yavaş çözünen ve kimyasal gübrelerin eksibe kumlarında verim, kalite ve erkencilik üzerine etkileri. Atatürk Bahçe Kültürleri Araş. Enst. Bahçe Dergisi 17(1-2), 77-91, Yalova.
Olsen, S.R. and Dean, L.A., 1965. Phosphorus Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Society of Agricultural. Wisconsin/USA.
Onsinedaj, R., Çelikel, G. ve Abak, K., 1990. Bazı Karpuz Çeşitlerinin Sera Yetiştiriciliğine Elverişliliği. Türkiye 5. Seracılık Sempozyumu, 17-19.10.1990, 267-279, İzmir.
Pascale, S.D., Barbieri, G., Ruggiero, C. and Munoz, C., 1998. Consumptive water use and plant growth of Watermelon as affected by irrigation and N fertilization. Department of Agronomy and Plant Breeding, Universty of Noples, 80055 Portici, Naples, Italy.
Prasad, I.D. and Singh, R.K., 1988. Response of Watermelon (Citrullus lanatus) to nitrogen fertilization. Department of Horticulture, Vegetable and Floriculture, Bihar Agricultural College, Bihar, India.
Richards, I.A., 1954. Diagnosis and improvement of saline and alkali soils U.S. Dept. of Agric. Handbook 60. Washington D.C.
Sağlam, M.T., Bahtiyar, M., Cangir, C. ve Tok, H.H., 1993. Toprak Bilimi. Trakya Üniversitesi Tekirdağ Zir. Fak., Tekirdağ, 446 s.
Scott, W.D., Mc Craw, B.D., Motes, J.E. and Smith, M.W., 1993. Application of calcium to soil and cultivar affect elemental concentration of Watermelon leaf and rind tissue. Depart. of Horticulture and Landscape Architecture, Oklahoma State University, 74078-0481, USA.
Yadav, AC., Batra, B.R. and Pandita, M.L., 1989. Studies on small moisture regimes and nitrogen levels on growth, yield and quality of Watermelon var. Sugar Baby. Depart. of Vegetable Crops, Haryana Agric. University, Hisar 125 004, India.311