NURDAN TOPAKCI, CENGİZ İKTEN, Hüseyin GÖÇMEN

Inula viscosa (L.) ait. (Asteraceae) yaprak ekstraktının pamuk kırmızı örümceği Tetranychus Cinnabarinus (Boisd.) (Acari: Tetranychidae)' a karşı bazı etkileri üzerine bir araştırma

Bu çalışmada, I. viscosa (L.) yapraklarından elde edilen farklı konsantrasyondaki suda çözünür ekstraktların kültür bitkilerinin önemli bir zararlısı olan Tetranychus cinnabarinus (Boisd.)'un yumurtlama gücü, gelişme süresi üzerindeki etkisi ve uzaklaştırıcı olarak etkinliği araştırılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda I. viscosa 'nın kullanılan dört dozunun (1.25, 2.5, 5 ve lOg kuru madde/100 mi su) yumurtlama gücü ve gelişme süresi üzerine olan etkisi önemsiz bulunmuştur. Buna karşın, uzaklaştırıcı etki denemelerinde doz artışına bağlı olarak uygulamadan 24 saat sonra ergin dişiler için %69.9, %74.3, %92.1 ve %90.7 oranlarında artan uzaklaştırıcı etki görülmüştür. Aynı şekilde 48 saat sonunda uzaklaştırıcı etki kuru madde oranına bağlı olarak sırası ile %56.1, %54.3 , %69.3 ve %80.3 olarak bulunmuştur. Ergin uzaklaştırıcı etkiye benzer şekilde, akar yumurtaları ekstrakt uygulanan yaprak kısmına daha az sayıda bırakılmıştır. Artan uygulama dozuna bağlı olarak muameleli yaprak diskinde 25.8, 25.2, 13.3 ve 13.2 yumurta bulunurken, aynı disklerin kontrol kısımlarında ortalama olarak 91.9, 112.1, 12.9.9 ve 119.4 adet yumurta bulunmuştur. Çalışma sonucunda I. viscosa'nın T. cinnabarinus için etkili bir uzaklaştırıcı (repellent) olabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Acari, Asteraceae, böcek kovucular, bitki koruma, kovucular, Tetranychidae, iplik solucanı öldürücü bitkiler, Tetranychus cinnabarinus, Inula viscosa

A reseacrh on some effects of Inula viscosa (L.) (Asteraceae) leaf extract on carmine spider mite, Tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acari: Tetranychidae)

In this study, the effects of various concentrations of leaf extracts from /. viscosa were investigated on repellency, fecundity and development of Tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acari:Tetranychidae). The results suggested that there were not any significant effects of the doses tried (1.25, 2.5, 5, and 10 dried matter/100ml) on fecundity and developmental time. However, after 24 hours foltlowing application, all the treatments showed consistently increasing repellent effects of 69.9%, 74.3%, 92.1% and 90.1% with increasing doses on mature females. After 48 hours of incubation, the pattern of adult repellancy was similar to the results of 24 hours following application, but the magnitude of repellancy was slightly lower (56.1%, 54.3%, 69.3%, and 80.3% for increasig dried matter, respectively). Similar to adult repellency, the eggs were avoided to lay on treated leaf discs. While there were 25.8, 25.2, 13.3 ve 13.2 eggs present on leaf discs treated with increasing doses, the control side of the same leaf discs included 91.9, 112.1, 12.9.9 ve 119.4 eggs on average. The overall results suggested that leaf extracts of I. viscosa may be used as a strong repellent material for T. cinnabarinus.

Keywords:

Acari, Asteraceae, insect repellents, plant protection, repellents, Tetranychidae, nematicidal plants, Tetranychus cinnabarinus, Inula viscosa,

PDF

___

Cafarchia, C, De Laurentis, N., Müillo, M.A., Losacco, V and Puccini, V., 2002. Antifungal activity of essential oils from leaves and flowers of Inula viscosa by Apulian Region. Parassitologia Dec 44: 153-156.
Erler, F., Ünal, Ş., ve Vuruş, M., 2004, Bazı uçucu yağ bileşenlerinin Tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acarina:Tetranychidae)'a karşı beslenmeyi ve yumurta bırakmayı engelleyici etkileri. Türkiye 1. Bitki Koruma Kongresi Bildrileri, 8-10 Eylül Samsun, 98.
Feng, R.s and Isman, M. B., 1995. Selection for Resistance to Azadirachtin in the green peach aphid, Myzus persicae. Experiantia. 51: 831-833.
Karman,M., 1971. Bitki Koruma Araştırmalarında Genel Bilgiler-Denemelerin Kuruluşu ve Değerlendirme Esasları, Tarım Bak., Zir. ,Müc. ve Zir. Kor. Gn. Md.ğü Yayınları, Böl. Zir. Müc. Arş. Ens. İzmir- Bornova, 279s .
Lauro, L., and Rolih, C, 1990. Observations and research on an extract Inula viscosa Ait. Boll. Soc. Ital. Biol. Sper 66: 829-834.
Nikolakaki, A., and Christodoulakis, N. S., 2004. Investigation of secretory tissues in Inula viscosa. Botanical Journal of the Linnean Society, April 144: 437-448.
Mansour, F., Azaizeh, H., Saadf, B., Tadmor, Y., Abo-Moch, F., and Said, O., 2004. The Potential Of Middle Eastern Flora as a Source of New Safe Bio-Acaricides to Control Tetranychus cinnabarinus, the Carmine Spider Mite, Phytoparasitica. 32: 66-72.
Mansour, F., D. Ravid, et al. (1986). Studies of the effects of essential oils isolated from 14 species of Labiatae on the carmine spider mite, Tetranychus cinnabarinus. Phytoparasitica 14: 137-142
Momen, F. M., Reda, A. S., and Amer, A., 1997. Effect of Neem Azal-F on Tetranychus urticae and Three Predacious Mites of the Family Phytoseeidae. Acta Phytopathologica Et Entomologica Hungarica. 32: 355-362.
Müller-Riebau, F., Berger, B. M., Yeğen, O., and Çakır. C, 1997. Seasonal Variations In The Chemical Compositions of Essential Oils of Selected Aromatic Plants Growing Wild in Turkey. J. Agric. Chem. 45: 4821-4825.
Pimentel, D., Acquary, H., Biltonen, M., Rice, P., Silva, M., Nelson, J., Lipner, V., Giordano, S., Horowitz, A., and D'Amore, M., 1992. Environmental and economic costs of pesticide use. Bioscience. 42: 750-760.
S.A.S. Institute.2003. J.M.P. version 5.0.1. Software for Graphical Statistical analysis. Cary, NC:SAS Institute, Inc.
Topakcı, N., Göçmen, H., 2004. Pamuk beyazsineği Bemisia tabaci (Genn.) (Homoptera:Aleyrodidae) ve Pamuk kırmızı Örümceği Tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acarina:Tetranychidae)'a karşı azadirachtin'in etkinliği üzerine bir araştırma. Türkiye 1. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri,8-10 Eylül Samsun, 89.
Wewetzer, A., 1998. Callus Cultures of Azadirachta indica and their Potential for the Production of Azadirachtin. Phytoparasitica. 26 (1): 47-52.