HUKUKÎ İŞLEMLERDE GEÇERSİZLİK OLGUSUNA GENEL BİR BAKIŞ*

Hukuk kuralları, genellik, soyutluk, objektiflik ve süreklilik özelliklerinin yanı sıra zorlayıcı (cebrî) nitelik taşırlar. Ger- çekten tüm kişiler, sosyal alanda, özellikle emredici hukuk kurallarına uymakla yükümlüdürler. Aksi takdirde, devletin toplum adına göstereceği tepkiyle karşı karşıya kalmaları söz konusu olur ki, hukuk kurallarının ihlâline bağlanmış olan bu sonuç, müeyyide (yaptırım) olarak adlandırılmaktadır. Özel hukukta, kamu hukuku müeyyidelerinden farklı olarak, hukukî işlemler için öngörülmüş yokluk, butlan (kesin hükümsüzlük), iptal edilebilirlik, tek taraflı bağlamazlık (eksiklik) ve nisbî etkisizlik müeyyidelerine rastlanmaktadır ki tüm bu kavramlar, geçersizlik şeklinde adlandırılan bir üst kavram kapsamında incelenirler. Çalışmada, öncelikle geçersizlik kavramı üzerinde durulacak, akabinde, geçersizlik türleri ana hatlarıyla incelenirken, yer yer aile ve miras hukukunda özellik arz eden durumlara değinilecek ve ayrıca 6098 sayılı ve 11.01.2011 tarihli Türk Borçlar Kanununun konuya ilişkin genel düzenlemeleri nazara alınarak tahlilde bulunmaya gayret gösterilecektir.

A BRIEF OVERVIEW: NULLITY OF LEGAL PROCEEDINGS

All the legal rules are general, notional, objective, consistent and also with sanctions. Indeed, every individual person is required to comply with the rules of law, especially with the mandatory ones. Otherwise she/he (or the legal person) will be sanctioned by the related rules. In private law, contrary to public law enforcements, the sanctions which generally called nullity are nonexistence, absolute nullity, annulability, nonalignment and relative ineffectiveness for legal proceedings. In this study, the concept and types of nullity will be examined in general first. Afterwards, properties of nullity in Turkish Civil Code (concerning about family and inheritence law sections) and also in Turkish Code of Obligations (11.01.2011, Nmb.6098) will be discussed.

PDF

___

Akıntürk, Turgut, Borçlar Hukuku (Borçlar), Bası 13, İstanbul 2007.
Altunkaya, Mehmet, Edimin Başlangıçtaki İmkânsızlığı, Ankara 2005.
Antalya, O. Gökhan, Borçlar Hukuku - Genel Hükümler, C. I, İstanbul 2012.
Antalya, O. Gökhan, Miras Hukuku, Bası 2, İstanbul 2009 (Miras).
Ataay, Aytekin, Medenî Hukukun Genel Teorisi, Bası 3, İstanbul 1980.
Ayan, Mehmet / Ayan, Nurşen, Kişiler Hukuku, Bası 5, Konya 2014.
Ayan, Mehmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Bası 8, Konya 2013 (Borçlar).
Ayan, Mehmet, Eşya Hukuku Zilyetlik ve Tapu Sicili, C. I, Bası 6, Konya 2012 (Eşya).
Ayan, Mehmet, Medenî Hukuka Giriş, Bası 6, Konya 2011 (Giriş).
Ayan, Mehmet, Miras Hukuku, Bası 6, Konya 2014 (Miras).
Başpınar, Veysel / Ünal, Mehmet, Şeklî Eşya Hukuku, Bası 6, Ankara 2012.
Başpınar, Veysel, Borç Sözleşmelerinin Kısmî Butlanı, Ankara 1999.
Brox, Hans, Allgemenies Schuldrecht, 22. Auflage, München 1995.
Bulut, Erkul, Türk Hukukunda Kişilik Hakları, Legal Hukuk Dergisi, Y. 5, S. 54, Haziran 2007, s. 1833.
Çernis, Volf, Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesinde Şekil Noksanı, Muvazaa ile Bunların Müeyyidesi, İBD., C. 28, S. 2, Şubat 1954, s. 15 vd.
Dalamanlı, Lütfü, Akdin Feshi ve İptâli Dâvaları, Ankara 1971.
Dural, Mustafa / Sarı, Suat, Türk Özel Hukuku Temel Kavramlar ve Medenî Hukukun Başlangıç Hükümleri, C. I, Bası 5, İstanbul 2010.
Dural, Mustafa, Borçlunun Sorumlu Olmadığı Sonraki İmkânsızlık (BK.117), İstanbul 1976.
Edis, Seyfullah, Medenî Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, Bası 6, Ankara 1997.
Elbir, Halid K., Türk Pozitif Hukukunda Gabin, İstanbul 1957.
Erdoğan, İhsan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2006.
Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Bası 16, Ankara 2014.
Esener, Turhan, Türk Hususî Hukukunda Muvazaalı Muameleler, İstanbul 1956.
Giger, H., Rechtsfolgen norm-und sittenwldriger Vertraege, Zürich 1989.
Guhl / Merz / Kummer / Koller / Druey, Das Schweizerische Obligationenrecht, 8. Auflage, Zürich 1991.
Güral, Jale, Hükümsüzlük Nazariyeleri Karşısında Türk Medenî Kanununun Sistemi, Ankara 1953.
İmre, Zahit, Medeni Hukuka Giriş, Bası 3, İstanbul 1980.
Kaneti, Selim, Hukukî İşlemlerin Çevrilmesi, İstanbul 1972.
Karayalçın, Yaşar; Mirasbırakanın Muvazaası mı, Tasarruf Özgürlüğü ve Saklı Payın
Korunması mı? Bir Tartışma, Ankara 2000.
Kayhan, Fahrettin, Taşınmaz Mülkiyetinin Naklinde Muris Muvazaası, ABD., Y. 2000, S. 3, s. 177 vd.
Keller, H. E. / Schöbi, S., Das Schweizerische Schuldrecht, Bd. II Haftpflichtrecht, 2 A., Basel - Frankfurt 1988.
Kılıçoğlu, Ahmet, Borçlar Hukuku - Genel Hükümler, Bası 17, Ankara 2013.
Kılınç, Ayşe, Muris Muvazaası, Eskişehir Barosu Dergisi, Y. 2005, S. 8, s. 43 vd.
Kiper, Osman, Öğretide ve Uygulamada Taşınmaz Dâvaları, Bası2, Ankara 1998.
Kürşat, Zekeriya, Borçlar Hukuku Alanında Hile Kavramı, İstanbul 2003.
Larenz, Karl, Lehrbuch des Schuldrechts, Allgemeiner Teil, 15. Auflage, München 1987.
Oğuzman, M. Kemal / Barlas, Nâmi, Medenî Hukuk Giriş Kaynaklar Temel Kavramlar, Bası 15, İstanbul 2008.
Oğuzman, M. Kemal / Öz, M. Turgut, Borçlar Hukuku - Genel Hükümler, C. I, Bası 11, İstanbul 2013.
Oğuzman, M. Kemal / Seliçi, Özer / Oktay - Özdemir, Saibe, Eşya Hukuku, Bası 15, İstanbul 2012.
Oğuzman, M. Kemal, Miras Hukuku, Bası 5, İstanbul 1991. Oğuzman, M. Kemal, Şekil Noksanı Sebebiyle Butlan Dermeyanı Hakkının Suistimali, İBD., Y. 1955, C. 29 (Hakkın Suistimali), s. 258 vd.
Özkaya, Eraslan, İnançlı İşlem ve Muvazaa Dâvaları, Ankara 2005.
Özmen, İhsan / Özkaya, Eraslan, Muvazaa Dâvaları, Ankara 1993.
Özuğur, A. İhsan, Boşanma, Ayrılık ve Evlenmenin İptâli Dâvaları, Bası 3, Ankara 2008.
Reisoğlu, Safa, Borçlar Hukuku - Genel Hükümler, Bası 24, İstanbul 2013.
Schmidlin, Bruno, Berner Kommentar, Bd. VI, Allgemeine Bestimmungen, Art. 11-17 OR, Bern 1986.
Schonenberger / Gauch, Schweizerisches Obligationenrecht, 38. Auflage, Zürich 1990.
Schwarz, Andreas, Medenî Hukuka Giriş (Çeviren Velidedeoğlu, H. Veldet), İstanbul 1942.
Serozan, Rona, Medenî Hukuk Genel Bölüm, Bası 2, İstanbul 2008.
Sungurbey, A. Kutlu, Yetkisiz Temsil, İstanbul 1988 (Kutlu).
Sungurbey, İsmet, Mirasbırakanın Muvazaa Durumuna İlişkin 01.04.1974 gün, 1/2 sayılı Doğru İçtihadı Birleştirme Kararı Değiştirilemez, Yasa Dergisi, C. 12, Haziran 1989, s. 749 vd.
Tandoğan, Halûk, Kişiliğin Akit Dışı İhlâllere Karşı Korunmasının İşleyiş Tarzı ve Basın Yoluyla Olan İhlâllere Karşı Özel Hayatın Korunması, AÜHFD., C. 20, S. 1-4, 1963.
Tekinay / Akman / Burcuoğlu / Altop, Tekinay Borçlar Hukuku, C. I II, Bası 6, İstanbul 1988.
Tekinay, S. Sulhi, Medenî Hukuka Giriş Dersleri, Bası 5, İstanbul 1987 (Medenî).
Tuğ, Adnan, Türk Özel Hukukunda Şekil, Bası 2, Konya 1994.
Üçer, Mehmet, Sözleşmelerin Kısmî Butlanı, Ankara 2013.
Varol, İ. Doğan, Uygulamada Muvazaa Dâvaları ve Özellikle Muris Muvazaası, Bursa Barosu Dergisi, Y. 18, S. 45, Kasım 1993, s. 27 vd.
Velidedeoğlu, H. Veldet, Medenî Hukukun Umumi Esasları, Bası 3, İstanbul 1948 (Umumi). von Tuhr, Andreas, Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı (Çeviren, Edege, Cevat), C. I-II, Bası 2, Ankara 1983.
Yaşar, B. Sevgi, Türk Özel Hukukunda Şekil Kavramı ve Şekil Eksikliği Sebebiyle Hü- kümsüzlüğün TMK.m.2 / f.2 Gereğince Sınırlanması, Terazi Hukuk Dergisi, Y. 1, S. 4, Aralık 2006, s. 31vd.
Yıldırım, M. Fadıl, Borçlar Hukukuna Göre Sözleşmenin Kuruluşunda Hile, Ankara 2002.
Zevkliler, Aydın / Acabey, M. Beşir / Gökyayla, K. Emre, Medenî Hukuk Giriş Baş- langıç Kişiler Hukuku Aile Hukuku, Bası 6, Ankara 1999.