GÜNCEL HEYKEL SANATINDA BÜYÜ OLGUSU

İlkçağlardan beri sanat ve büyü kavramları değişik zamanlarda birbirine geçmiştir. Büyücü ve sanatçının iç içe geçtiği yabanıl inanışlarda, yaratılan kurguyla bu kurgunun niyetleri bakımından arkaik pek çok kültürde benzerlikler vardır. Paganizm ve animizm gibi yabanıl kökenli inanışlarda bu benzerlik oldukça etkileyicidir. Canlandırılan büyü ayinleri ve ritüeller, çağdaş heykel sanatında bazen biçimsel olarak, bazen de bir metafor olarak kullanılmıştır. Gerek malzeme kullanımı gerekse sanatçıların etkilendiği yerel kültürler burada etkilidir. Büyü olgusunun insanlık tarihiyle beraber gelişim süreci, inanışlar bağlamında şekillenmiştir. Bu inanışların pratiklerinde pek çok ritüel ve büyü uygulamaları mevcuttur. Arkaik atalardan itibaren oluşan kolektif bilinç havuzunda bu sürecin ve etkilerin izlerini görmek mümkündür. Çağdaş sanatta sanatçının kolektif bilinç havuzundan beslendiği düşünülür ise büyü olgusunun güncel sanattaki arayışlarını görmek mümkündür. Bu çalışmada bu etkilerin çağdaş heykel sanatındaki izleri incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Büyü, Güncel Heykel, Metafor, Yabanıl Sanat, Ritüelistik Sanat

CASE OF MAGIC IN CONTEMPORARY SCULPTURE

Since ancient times, the concepts of art and magic have intertwined at different times. There are similarities between the primitive beliefs in which the sorcerer and the artist are intertwined, and in many archaic cultures in terms of the intentions of this fiction. This similarity is striking in primitive-based beliefs such as paganism and animism. The enacted rituals and rituals of magic have been used in contemporary sculpture, sometimes formally and sometimes as a metaphor. Both the use of materials and the local cultures influenced by the artists are effective here. The development process of the phenomenon of magic along with the history of humanity has been shaped in the context of beliefs. There are many ritual and magic practices in the practices of these beliefs. It is possible to see the traces of this process and its effects in the collective pool of consciousness formed from the Archaic ancestors. Considering that the artist is fed from the collective consciousness pool in contemporary art, it is possible to see the quests of the phenomenon of magic in contemporary art. In this study, the traces of these effects in contemporary sculpture will be examined.

Keywords:

Magic, Contemporary Sculpture, Metaphor, Primitive Art, Ritualistic Art,

PDF

___

Altunay, E. (2018). Paganizm-1: Kadim Bilgeliğe Giriş, İstanbul: Destek Yayınları.
Aydın, B. İ. (2007). Kimlik Betimleyici Tasarımlar: Mühürler, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Resim-İş Eğitimi Bilim Dalı, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
Eliade, M. (2018). Şamanizm, Çev. İsmet Birkan, Ankara: İmge Kitabevi.
Erel, A. (1997). Çağdaş Plastik Sanatlarda Tinsel Öğe Sanatçı Olarak Şaman ve Simyager Arketipi, Yüksek lisans Tezi, M.S.G.S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Freud, S. (2018). Totem ve Tabu, Çev. Sercan Karahanlı, İzmir: Mavi’nin Not Defteri Yayınevi.
Gençtan, E. (2008). Psikanaliz ve Sonrası, İstanbul: Metis Yayınları.
Hall, C. S. ve Nordby, V. J. (2006). Jung Psikolojisinin Ana Çizgileri, Çev. Ender Gürol, İstanbul: Cem Yayınevi.
Levi-Strauss, C. (2013). Mit ve Anlam, Çev. Gökhan Yavuz Demir, İstanbul: İthaki Yayınları.
Levy-Bruhl, L. (2016). İlkel Toplumlarda Mistik Deneyim ve Simgeler, Çev. Oğuz Adanır, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Levy-Bruhl, L. (2018). İlkel İnsanda Ruh Anlayışı, Çev. Oğuz Adanır, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Malinowski, B. (1990). Büyü, Bilim ve Din, Çev. Saadet Özkal, Ankara: Kabalcı Yayınevi.
Sarıhan, S. (2015). Çağdaş Heykel Sanatında Primitif Yaklaşımlar, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Heykel Ana Sanat Dalı, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
Uzelli, G. (2017). Vladimir Panteon’unda Yer Alan Pagan Tanrılar, Art Sanat Dergisi, İstanbul Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Sayı:8
İNTERNET KAYNAKÇASI URL 1. Binyazar, A. (2011). Edebiyat Söyleşileri: Büyücünün yaptığı işi bugün sanatçı yapıyor, https://www.haberturk.com/kultur-sanat/haber/651454-buyucunun-yaptigi-isi-bugun-sanatci-yapiyor [Erişim Tarihi 3.06.2018].
URL 2. Mutlu, C. (t.y). Sanatta İnancın Etkileri, http://www.nexusartline.com/content/blogsection/0/111/9/18/lang,tr/ [Erişim Tarihi 02.03.2020].
URL 3. Ritzer, G. ve McGraw-Hill, (1992). Sociological Theory, Third Edition, çev: Ümit Tatlıcan, http://www.umittatlican.com/uploadsF/1/Emile-Durkheim-(Ritzer,-1992).pdf [Erişim Tarihi 02.03.2020].
URL 4. Ritzer, G. ve McGraw-Hill, (1992). Sociological Theory, Third Edition, çev: Ümit Tatlıcan, http://www.umittatlican.com/uploadsF/1/Emile-Durkheim-(Ritzer,-1992).pdf [Erişim Tarihi 02.03.2020].
URL 5. https://erikbergrin.com/news.html [Erişim Tarihi 08.03.2020].
URL 6. http://www.gazetemsi.com/dunyamiza-renk-katan-adam-ugo-rondinone-14662 [Erişim Tarihi 05.02.2020].
URL 7.https://tur.worldtourismgroup.com/everything-know-about-nevadas-seven-magic-mountains-671ssss71 [Erişim Tarihi 05.02.2020]
URL 8. http://damienpoulain.com/about/ [Erişim Tarihi 08.03.2020]
URL 9. https://dirimart.com/tr/artist/hermann-nitsch/ [Erişim Tarihi 10.03.2020]
URL 10. https://www.vice.com/en_us/article/mv9v88/hermann-nitsch-595-v17n11 [ErişimTarihi 10.03.2020].
URL 11. http://www.dilekkutzli.com/hermann_nitsch_t.html [Erişim Tarihi 10.03.2020].