COVID-19 Pandemi Sürecinin Toplumsal Cinsiyet Eşit(siz)liğine Etkileri

Kadına ve erkeğe cinsiyetleri ile ilişkili olarak yüklenen kişilik özellikleri, sosyal roller, davranış kalıpları ve görevler toplumsal cinsiyet olarak tanımlanmaktadır. Kültürün içerisinde sosyal olarak inşa edilen toplumsal cinsiyet ve toplumun bu bağlamdaki beklentileri, kadın aleyhinde eşitsiz bir durum oluşturmaktadır. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin hâlen tam olarak sağlanamamış olması, insanların ev ve iş yaşantıları başta olmak üzere birçok alanı olumsuz yönde etkilemektedir. Meslek gruplarında ve meslek statülerinde cinsiyet kaynaklı oluşan farklılıklar, kadının ve erkeğin günlük yaşam kalitesini önemli bir ölçüde farklılaştırmaktadır. Kadın aleyhinde oluşan bu farklılaşmalar, günlük yaşam pratiklerini bozan sıradışı durumlar söz konusu olduğunda daha da belirginleşmektedir. Salgın hastalıklar ve özellikle pandemiler, kadın ve erkek arasındaki eşitsizliği derinleştiren durumlara iyi bir örnek oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, öncelikle toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile ilişkili olan unsurları genel bir çerçevede derlemek ve ardından COVID-19 pandemisinin toplumsal cinsiyet eşitliği üzerindeki olumsuz etkilerini irdelemektir. Bu amaç doğrultusunda, kadınların erkeklere kıyasla günlük yaşamlarında ekonomik ve iş gücü olarak nasıl daha çok etkilendikleri, güvenilir veriler ve bilimsel araştırmalar ışığında sunulmaktadır.

The Effects of COVID-19 Pandemic on Gender (In)Equality

Gender refers to the personality traits, social roles, behavioral patterns, and commonly expected tasks assigned to women and men. The socially constructed gender and society’s expectations due to gender produce inequalities against women. Gender inequality affects many aspects of human life, with home and work environments being the most prominent of them all. Gender stratification in occupational groups and status cause significant differences in daily quality of life. This gap between men and women, which tends to put the latter in a disadvantaged position, becomes more apparent when extraordinary situations disrupt daily life practices. Epidemics, particularly pandemics, are an excellent example of situations that deepen the inequality between men and women. The purpose of the current study is first to review the elements related to gender inequality, then explore the effects of the COVID-19 pandemic on gender equality. In this regard, how women are affected in their daily lives economically and in terms of the labor force compared to men will be presented with reliable data and scientific research.

PDF

___

Adams-Prassl, A., Boneva, T., Golin, M. ve Rauh, C. (2020). Inequality in the impact of the coronavirus shock: Evidence from real time surveys. Journal of Public Economics, 189, 1-33.
Aicha Bah Diallo, H. E., Patrinos, H. A., Musunka, N. C. ve Rold, A. (2021). COVID-19: Bringing girls back to school. World Bank Blogs. https://blogs.worldbank.org/education/covid-19- bringing-girls-back-school. Erişim Tarihi: 8 Nisan 2021.
Allen, J. G. ve Hamsher, J. H. (1974). The development and validation of A Test of Emotional Styles. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42(5), 663-668.
Alon, T., Doepke, M., Olmstead-Rumsey, J. ve Tertilt, M. (2020). The impact of COVID-19 on gender equality. NBER Working Paper, 26947, 1-37.
Allport, G. W. (1954). The nature of prejudice. Addison-Wesley.
Anne Çocuk Eğitim Vakfı. (2017). Türkiye’de ilgili babalık ve belirleyicileri. İstanbul: Taymaz Matbaacılık.
Aygüneş, A. ve Ok, O. C. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde toplumsal cinsiyet çalışmaları izleme raporu. Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Mükemmeliyet Merkezi.
Ayvaz Kızılgöz, Ö. (2012). Kadınların işgücüne katılımının belirleyicileri: Ekonometrik bir analiz. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 1(13), 88-101.
Bayar, A. A., Günçavdı, Ö. ve Levent, H. (2020). Politika raporu: COVID-19 salgınının kadınların çalışma ve hane yaşamı üzerine etkileri. İstanbul: İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü.
Buss, D. M. (1989). Sex differences in human mating preferences: Evolutionary hypotheses tested in 37 cultures. Behavioral and Brain Sciences, 12, 1-49.
Butler, J. (1999). Cinsiyet belası (7. baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
Cohen, Y. A. (1974). Man in adaptation: The cultural present (2. baskı). Routledge.
Cowan, P. A. ve McHale, J. P. (1996). Coparenting in a family context: Emerging achievements, current dilemmas, and future directions. New Directions for Child and Adolescent Development, 1996(74), 93-106.
Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü. (2020). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 1101). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200416.pdf. Erişim Tarihi: 16 Nisan 2020.
Çakar Turhan, K. S. (2020). Dünya tarihinde pandemiler ve COVID-19. F. F. Ökten ve O. Özlü, (Der.), COVID-19 pandemisi ve anestezi içinde (ss. 1-5). Ankara: Türkiye Klinikleri.
Çarkoğlu, A. ve Kalaycıoğlu, E. (2013). Türkiye’de aile, iş ve toplumsal cinsiyet. İstanbul Politikalar Merkezi Yayınları, 1-74.
Çilli, A. S., Kaya, N., Bodur, S., Özkan, İ. ve Kucur, R. (2004). Ev kadınlarında ve çalışan evli kadınlarda psikolojik belirtilerin karşılaştırılması. Genel Tıp Dergisi, 14(1), 1-5.
Eagly, A. H. (1978). Sex differences in influenceability. Psychological Bulletin, 85(1), 86-116.
Eagly, A. H. (1987). Sex differences in social behavior: A social-role interpretation. Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum.
Eagly, A. H. (2009). The his and hers of prosocial behavior: An examination of the social psychology of gender. American Psychologist, 64(8), 644-658.
Eagly, A. H. ve Steffen, V. J. (1984). Gender stereotypes stem from the distribution of women and men into social roles. Journal of Personality and Social Psychology, 46, 735-754.
Eroğlu, D. ve Gençay, H. (2020). Salgında kadın olmak: Covid-19 salgınının ve kamusal alan kısıtlamalarının kadınlar üzerindeki etkilerinin haklar bağlamında değerlendirilmesi. Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği.
Fedigan, L. M. (1986). The changing role of women in models of human evolution. Annual Review of Anthropology, 15, 25-66.
Feinberg, M. E. (2003). The internal structure and ecological context of coparenting: A framework for research and intervention. Parenting, 3(2), 95-131.
Foucault, M. ve Galasso, V. (2020). Working during COVID-19: Cross-country evidence from real-time survey data. OECD Social, Employment and Migration Working Papers, 246, 1-40.
HeforShe. (2020). HeForShe erkekleri evdeki sorumlulukları ve görevleri eşit paylaşmaya çağırıyor! #EvdeHeForShe. Erişim 20 Ocak 2021, https://www.heforshe.org/tr/heforsheerkekleri-evdeki-sorumluluklari-ve-gorevleri-esit-paylasmaya-cagiriyor-evdeheforshe.
Hoffman, C. ve Hurst, N. (1990). Gender stereotypes: Perception or rationalization? Journal of Personality and Social Psychology, 58(2), 197-208.
Hochschild, A. (1989). The second shift: Working parents and the revolution at home. New York: Viking.
International Labour Organization. (2019a). World employment social outlook: Trends 2019. Geneva: ILO Publications.
International Labour Organization. (2019b). A quantum leap for gender equality: For a better future of work for all. Geneva: ILO Publications.
International Labour Organization (2020a). Contagion or starvation, the dilemma facing ınformal workers during the COVID-19 pandemic. https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/covid19/WCMS_744005/lang--en/index.htm. Erişim Tarihi: 15 Ocak 2021.
International Labour Organization. (2020b). Beyond contagion or starvation: Giving domestic workers another way forward. https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/covid19/WCMS_743542/lang--en/index.htm. Erişim Tarihi: 15 Ocak 2021.
International Labour Organization. (b.t.). Domestic workers. https://www.ilo.org/global/topics/care-economy/domestic-workers/lang--en/index.htm. Erişim Tarihi: 15 Ocak 2021.
İmamoğlu, E. O. (1993). Değişen dünyada değişen aile-içi roller. Kadın Araştırmaları Dergisi, 0(1), 58-68.
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu. (2021). Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2020 raporu. http://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/2947/kadincinayetlerini-durduracagiz-platformu-2020-raporu. Erişim Tarihi: 2 Ocak 2021.
Kara, E. (2020). COVID-19 pandemisi: İşgücü üzerindeki etkileri ve istihdam tedbirleri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 262-282.
Keskin, F. ve Ulusan, A. (2016). Kadının toplumsal inşasına yönelik kuramsal yaklaşımlara dair bir değerlendirme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 26, 47-68.
Kottak, C. P. (2010). Anthropology: Appreciating human diversity (14. baskı). McGraw-Hill.
Lande, R. (1980). Sexual dimorphism, sexual selection, and adaptation in polygenic characters. Evolution, 34(2), 292-305.
Larsen, C. S. (2003). Equality for the sexes in human evolution? Early hominid sexual dimorphism and implications for mating systems and social behavior. Proceedings of the National Academy of Sciences, 100(16), 9103-9104.
Linton, S. (1971). Women the gatherer: Male bias in anthropology. S. E. Jacobs, (Ed.), Women in perspective - A guide for cross-cultural studies içinde (s. 9-21). University of Illinois Press.
Mahaffy, K. A. ve Ward, S. K. (2002). The gendering of adolescents’ childbearing and educational plans: Reciprocal effects and the influence of social context. Sex Roles, 46(11-12), 403-417.
Malala Fund. (2020). Girls’ education and COVID-19: What past shocks can teach us about mitigating the impact of pandemics. https://malala.org/newsroom/archive/malala-fundreleases-report-girls-education-covid-19. Erişim Tarihi: 29 Nisan 2021.
Miller, J. ve Garrison, H. H. (1982). Sex roles: The division of labor at home and in the workplace. Annual Review of Sociology, 8(1), 237-262.
Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı. (2020). Erkek şiddeti yeni değil, tedbirsizlik normal değil! https://morcati.org.tr/basin-aciklamalari/erkek-siddeti-yeni-degil-tedbirsizlik-normal-degil/. Erişim Tarihi: 4 Mayıs 2021.
Morgan, C., Isaac, J. D. ve Sansone, C. (2001). The role of interest in understanding the career choices of female and male college students. Sex Roles, 44(5-6), 295-320. cs in girls and boys between ages 9½ and 15½ years. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 164(2), 166-173.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2015). Zaman kullanım araştırması mikro veri seti 2014-2015. TÜİK Yayınları No: 4426.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). İşgücü istatistikleri Eylül 2020. TÜİK Haber Bülteni, 33793, 1-5.
UN Women. (2020a). Policy brief: The impact of COVID-19 on women. United Nations.
UN Women. (2020b). From insight to action gender equality in the wake of COVID-19. United Nations.
UNESCO. (2020). COVID-19 school closures around the world will hit girls hardest. https://en.unesco.org/news/covid-19-school-closures-around-world-will-hit-girls-hardest. Erişim Tarihi: 4 Mayıs 2021.
United Nations Development Programme. (2020a). The economic impacts of COVID-19 and gender inequality recommendations for policymakers. United Nations.
United Nations Development Programme. (2020b). Gender gaps in the care economy during the COVID-19 pandemic in Turkey. United Nations Turkey.
United Nations Population Fund. (2020). Impact of the COVID-19 pandemic on family planning and ending gender-based violence, female genital mutilation and child marriage. UNFPA.
Urhan, B. ve Etiler, N. (2011). Sağlık sektöründe kadın emeğinin toplumsal cinsiyet açısından analizi. Çalışma ve Toplum, 2, 191-216.
Washburn, S. L. ve Lancaster, C. S. (1968). Evolution of hunting. R. B. Lee ve I. DeVore, (Ed.), Man the hunter içinde (s. 293-303). Chicago: Aldine.
West, C. ve Zimmerman, D. H. (1987). Doing gender. Gender and Society, 1(2), 125-151.
World Health Organization (2019). Gender equity in the health workforce. Switzerland: WHO Document Production Services.
Yeniçeri, Z. (2015). İş yaşamında cinsiyetçiliğin kökenleri: Lilith, Lucy ve Ardi. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 57, 13-18.
Zeybekoğlu Akbaş, Ö. ve Dursun, C. (2020). Koronavirüs (COVID-19) pandemisi sürecinde özel alanına kamusal alanı sığdıran çalışan anneler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 78-94.
Zihlman, A. L. (1978). Women in evolution, part ii: Subsistence and social organization among early hominids. Journal of Women in Culture and Society, 4(1), 4-20.