Sosyal Bilgiler Dersi Kazanımlarının Kültürel Yaşam Üzerindeki Etkilerine İlişkin ÖğretmenAlgıları

İlk insanın yaradılışına kadar uzun bir geçmişe sahip olan kültür, bireyin yaşadığı ortamda geçirdiğiyaşamsal evrelerle beraber sürekli bir değişim halindedir. Bu değişim kültürünü oluşturan maddi vemanevi unsurların farklılaşmasını beraberinde getirmektedir. Farklılaşan bu unsurlara ayak uydurmakgayreti içerisinde olan birey, bir takım yaşamsal tercihlerini yeniden gözden geçirmek zorunda kalmaktadır. Bireyin kültürel yaşamının belirleyiciliği üzerinde etkili olan birçok disiplin ve bu disiplinlere aitkazanımlar vardır. Bu çalışma alanlarından biri de sosyal bilgilerdir. Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgi- ler öğretmenlerinin görüşlerine göre, sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan kazanımlarınkültürel yaşam üzerindeki etkilerini belirlemektir. Araştırma grubunu Diyarbakır, Mardin, Muş ve Erzurum da ortaokullarda görev yapan 100 sosyal bilgiler öğretmenleri oluşturmaktadır. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri, açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış anket formu ile alınmıştır. Eldeedilen veriler, nitel veri analizi tekniğinden yararlanılara çözümlenmiştir. Araştırma bulguları, sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde yer alan kazanımların kültürel yaşam üzerindeki etkilerineilişkin farklı algılara sahip olduklarını, bu durumu birbirinden farklı şekilde gerekçelendirdiklerinigöstermektedir.

The Teachers Perceptions of the Gains of Social Studies Lessons upon Cultural Life

From the creation of the first man there has been a long history of culture, within anenvironment where individuals live together through the course of time in constant change. This processof cultural change brings material and spiritual differentiation. Any individual needing to cope with thesedifferences needs to re-examine the variety of life-style preferences. In cultural life there is influencefrom many disciplines which affect the individual s life related to individual gains. This area of study isone of the areas of research in social studies. The aim of this study, obtaining the opinions of social studiesteachers, was to determine the gains from social studies teaching upon cultural life. The research groupconsisted of 100 social studies secondary school teachers from Diyarbakir, Mardin, Muş and Erzurum.The opinions of these social studies teachers were obtained through open-ended questions and a semi- structured questionnaire. The results obtained were analysed through qualitative information analysistechniques. The results of this research indicate that the social studies teachers have different perceptionsof their impact on cultural life, these results also show their justifications vary, one from another.

PDF

___

Balcı, A. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkleler. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Becker, G. (2001). Unterricht Planen Handlungsorientierte Didaktik. Weinheimund Basel: Beltz Paedagogik.
Creswell, J. W. (1998). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Traditions. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Deveci, H., & Bayır, G. Ö. (2011). Hayallerdeki Sosyal Bilgiler: İlköğretim Üçüncü Sınıf Öğrencilerinin Algıları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 2/4, 9-28.
Doğanay, A. (2003). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Eds.: C. Öztürk, & D. Dilek. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Duplass, J. A. (2007). Elementary Social Studies: Trite, Disjointed, and in Need of Reform?. The Social Studies, 98/4, 137-144.
Engle, S., & Ochoa, A. (1988). Education f or Democratic Citizenship : Decision Making in the Social Studies. New York: Theachers Collage Press.
Ertürk, S. (1972). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Hogg, M. A., & Vaughan, G. M. (2007). Social Psychology. New York: Prentice Hall.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi-Kültürel Psikoloj i. Koç Üniversitesi Yayınları.
Kan, Ç. (2010). Sosyal Bilgiler Dersi ve Değerler Eğitimi . Milli Eğitim Dergisi, 187, 138-145.
Kottak, C. P. (2008). Antropoloji İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış. Çev.: S. N. Altuntek et alii. Ankara: Ütopya Yayınları.
Malinowski, B. (1945). The Dynamics of Culture Change. New Haven: Yale University Press. Çev.: M. Turhan (1987). Kültür değişmeleri, 49. İstanbul.
MEB. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4-5 Sınıf Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara
MEB. (2006). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6 Sınıf Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara.
Mentiş, T. A. (2004). Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Eğitimi Program Standartlarının Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37/1, 28-54.
Merriam, S. (1998). Qualitative Research and Case Study Applications in Education. San Francisco: Jossey-Bass.
Miles, M., & Huberman, A. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Source Book. Thousand Oakes: Sage Publications.
Mutlu, T. O. (2013). Investigating Organizational Culture Perception of Students Studying in School of Physical Educationand Sports in Turkey. Educational Research and Reviews, 8/12, 815-821.
National Council for the Social Studies (1994). Curriculum Standards f or Social Studies. Washington DC.
Öztürk, C., & Dilek, D. (2003). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretim Programları. Eds.: C. Öztürk, & D. Dilek. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Saban, A. (2008). Okula İlişkin Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
Safran, M. (2008). Sosyal Bilgiler Öğretimine Bakış . Eds.: B. Tay, & A. Öcal. Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Sözer, E. (1998). Sosyal Bilgiler Programının Amaçları, İlkeleri ve Temel Özellikleri. Ed.: Gürhan Can. Sosyal Bilgiler Öğretimi, 15-39. Anadolu Üniversitesi Yayınları/1064. Açıköğretim Fakültesi Yayınları/581. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Web- Ofset Tesisleri.
Talas, M. (2010). Sosyoloj i. Eds.: F. Merter, & M. Talas. İstanbul: Lisans Yayınları.
Tezcan, M. (1987). Kültür ve Kişilik (Psikolojik Antropoloji). Ankara: Bilim Yayınları.
Ulusoy, K. (2009). Yenilenen Sosyal Bilgiler Programında Tarih Öğretimi . Eds.: R. Turan et alii. Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar-1. 299-321, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Ulusoy, K. (2009). Sosyal Bilgiler Dersi Kültür ve Miras Öğrenme Alanının İşlenişinin 4. ve 5. Sınıf Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. Akademik Bakış Dergisi, 18, 153-178. ISSN:1694-528X.
Ültanır, G. (2003). Eğitim ve Kültür İlişkisi-Eğitimde Kültürün Hangi Boyutlarının Genç Kuşaklara Aktarılacağı Kaygısı. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3/23, 3291-309.
Varış, F. (1994). Eğitimde Program Geliştirme Teori ve Teknikleri. Ankara: Alkım Kitapçılık Yayıncılık.
Wade, R. C. (2007). Social Studies f or Social Justice. Amsterdam: Teachers College Press.
Yaşar, Ş., & Çengelci, T. (2012). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Değerler Eğitimine İlişkin Durum Çalışması. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilmler Dergisi, 3/9, 1-23.
Yıldırm, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yin, R. K. (1994). Evaluation: A Singular Craft. Eds.: C. Reichardt and S. Rallis. New Directions in Program Evaluation, 1994, 71-84.