Medyada Namus Adına İşlenen Cinayetler: Erkek Kurbanlar Üzerine Bir Çalışma

Bu çalışma, çeşitli kaynaklardan beslenen namus anlayışının medya aracılığıyla yeniden üretilip üretilmediğini namus cinayetlerinin erkek kurbanlarını konu alan gazete haberleri vasıtasıyla ortaya koymayı amaçlamaktadır. Makale ayrıca namus cinayetlerinin erkek kurbanlarının haberlerde nasıl yer aldıkları, bu haberlerin kadın kurbanlara ilişkin haberlerden farklı bir şekilde sunulup sunulmadığı, şiddeti normalleştirme ve meşrulaştırma biçimlerini de araştırmayı hedeflemektedir. Çalışma kapsamında öncelikle ulusal çapta günlük yayın yapan iki gazetede (Radikal ve Posta) 2012-2014 yıllarında yayınlanan namus cinayeti haberleri taranmıştır ve bu haberler içinde namus adına işlenen cinayetlerden kurbanın erkek olduğu haberler seçilmiştir. Seçilen haberler eleştirel söylem analizi yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Çözümleme sonucunda kurbanın erkek olduğu namus cinayeti haberlerinde de kurbanın kadın olduğu namus cinayeti haberlerine benzer olarak namus kavramının cinsellik ve kadın bedeni üzerinden tanımlandığı ve ona zarar veren erkeklerin ölümle cezalandırılarak namusun "temizlendiği" vurgulanmaktadır. Namus adına işlenen kadın cinayetlerinin faillerinin büyük çoğunluğunu erkekler oluştururken namus adına öldürülen erkeklerin failleri, namusu "kirletilen" kadınlar veya onların baba, erkek kardeş gibi erkek yakınları olabilmektedir. Araştırmanın çarpıcı verilerinden birisi de haber metinlerinde failin cinayeti namus gerekçesiyle işlediğini belirtilerek toplumdaki saygınlığını yeniden kazanma talebinin vurgulanmasıdır. Bu durum eril tahakküme dayalı cinsiyetçi şiddet söylemini pekiştirici bir rol oynamaktadır. Ayrıca bazı haber başlıklarında 'namus', 'töre' kavramlarının kullanıldığı da gözlenmiştir. Bu durumun da haber aracılığıyla namus bahaneli cinayetlere ilişkin cinsiyet rejiminin ve cinsiyetçi ideolojinin pekiştirilip yeniden üretilmesine katkı sunduğu iddia edilebilir

Depiction of Honour Killings in the Media: A Study of Male Victims

The aim of this study was to show if the understanding of honour reinforced from different resources was reproduced by the media in news concerning male victims. It also aims to explore how male victims are presented in the news and if this news is presented differently from news about the female victims and the ways of justifying and normalizing this violence. The data for this study concerning news of honour killings came from two national daily newspapers (“Radikal” and “Posta”) between 2012 and 2014. From these reports, those concerning the male victims of honour killing were chosen and these news reports were analysed by the critical discourse analysis method. As a result of this analysis, it was found that the notion of honour is described through sexuality and the woman’s body is similarly emphasized in news concerning both female and male victims. It further shows that honour is “cleansed” by the murder of those men who do not conform to this description. The murderers of men murdered in the name of honour can be those women whose honour is “blemished” or by the male relatives, fathers or brothers, while the murderers of those women killed in the name of honour are mostly men. One of the striking finds from this study is the news’ reports repeated emphasis on the murderer’s demand to regain his social respect by stating that he committed the crime on the basis of honour. This situation reproduces the sexist discourse about violence based on male hegemony. It was observed that words such as “honour” and “custom” are also employed in the headlines. It can therefore be said that this way of presenting these murders in news reports, itself contributes to the reflection of sexist ideology and sexual order stereotypes related to honour-based murders

PDF

___

Bağlı M. & Özensel E. (2011). Türkiye’de Töre ve Namus Cinayetleri. İstanbul 2011.
Bilgili N. & Vural G. (2011). “Kadına Yönelik Şiddetin En Ağır Biçimi: Namus Cinayetleri”. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences 14/1 (2011) 66-72.
Bulut M. (2008). “Bir Sosyal Temsil Araştırması: Medyada ve Üniversite Öğrencilerinde “Töre”nin Algılanışı”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 17/3 (2008) 63-78.
Carll E. K. (2003). “News Portrayal of Violence and Women: Implications for Public Policy”. Am. Behav Scientist 46/12 (2003) 1601-1610.
Carlyle K. E., Slater M. D. & Chakroff J. L. (2008). “Newspaper Coverage of Intimate Partner Violence: Skewing Representations of Risk”. J Commun 58/1 (2008) 168-186.
Çetin İ. (2012). “Bir Bataklık Olarak ‘Namusun Temizlenmesi’ Mefhumu”. Uluslararası Katılımlı Kadına ve Çocuğa Karşı Şiddet Sempozyumu Bildiri Kitabı 1 (2012) 5-11
Coomaraswamy A. & Sarathkumar S. (2005) “Önsöz Kadına Yönelik Şiddet ve “Namus Suçları”. Namus Suçlar Paradigmalar ve Kadına Yönelik Şiddet. İstanbul 2005.
Doğan R. (2016). “Namus”, “Töre” ve Eril Şiddet Yargıtay Kararları, Toplumsal Cinsiyet Kuramları. Ankara 2016.
Dursun Ç. (2008). Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet ve Haber Medyası: Alternatif Bir Habercilik. Ankara 2008.
Foucault M. (1993). Cinselliğin Tarihi. İstanbul 1993.
Grewal İ (2013). “Outsourcing Patriarchy”. International Feminist Journal of Politics 15/1 (2013) 1-19
Hadidi M., Kulwicki M. A. & Jahshan H. (2001). “A Review of 16 Cases of Honour Killings in Jordan in 1995”. International journal of legal medicine 114/6 (2001) 357-359.
Hall S. (1973). “The Determinations of News Photographs”. The Manufacture of News: Social Problems, Deviance and the Mass Media, Communication and Society”. Beverly Hills: Sage Publications 176/1 (1973) 226-247.
Hossain S. & Welchman L. (Eds.). (2005). Honour: Crimes, Paradigms and Violence Against Women. 2005.
İnsan Hakları Başkanlığı 2007 Töre ve Namus Cinayetleri Raporu (2008).
Kalav A. (2012). “Namus ve Toplumsal Cinsiyet”. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi/MediterraneanJournal of Humanities II/2 (2012) 151-163.
Kardam F. (2003). “Namus Gerekçesiyle Öldürülme ya da Kendi Canına Kıyma: Kadın Cinselliği Üzerinde Baskıların Benzer Koşullarda Farklı Sonuçları”. Toplumsal Cinsiyet, Sağlık ve Kadın, Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (2003) 249-264.
Mojab S. (2006). “Namusun” Tikelliği ve “Öldürmenin” Evrenselliği: Erken Uyarı Sinyallerinden Feminist Pedagojiye”. Namus Adına Şiddet-Kuramsal ve Siyasal Yaklaşımlar 7 (2006) 17-42.
Odeh L. A. (1996). Crimes of Honour and the Construction of Gender in Arab Societies. Feminism and Islam: Legal and Literary Perspectives, Reading, Berkshire, England: Ithaca Press and Centre for Islamic and Middle Eastern Law. London 1996.
Peristiany J. G. (1966). “Honour and Shame, the Values of Mediterranean Society”. London (1966)
Sev’er A. & Yurdakul G. (2001). “Culture of Honor, Culture of Change: A Feminist Analysis of Honor Killings in Rural Turkey”. Violence Against Women 7/9 (2001) 964-998.
Shier A. & Shor E. (2016). “Shades of Foreign Evil, Honor Killings and Family Murders in the Canadian Press”. Violence Against Women 22/10 (2016) 1163-1188.
Sirman N. (2006). “Akrabalık, Siyaset ve Sevgi: Sömürge Sonrası Koşullarda NamusTürkiye Örneği”. Namus Adına Şiddet-Kuramsal ve Siyasal Yaklaşımlar 7 (2006) 43-45.
Soothill K. & Walby S. (1991). Sex Crime in the News. Abingdon 1991.
van Dijk A. (2003). “Critical Discourse Analysis”. The Handbook of Discourse Analysis (2007) 352-372.
Yirmibeşoğlu V. (2007) Toprağa Düşen Sevdalar: Töre ve Namus Gerekçesiyle İşlenen Cinayetler, İstanbul 2007.
Zvinkliene A. (2010). “Honour Killings in Modern Societies: A Sociological Perspective”. Islam and Civilisational Renewal 1/3 (2010) 532.