AB'ye Uyum Sürecinde Türkiye İçin Nükleer Enerji
Türkiyenin nükleer enerji sektörüne dair çabaları 1950li yıllara dayanmaktadır. 1955te ABD ileimzalanan barışçıl nükleer enerji işbirliği anlaşmasının ardından 1961 yılında kurulan ilk araştırmareaktörü 1977 yılında teknik ve parasal nedenlerden dolayı kapatılmak zorunda kalınmıştır. Daha sonra1980 yılında, bir Fransız şirketi Ankarada eğitim amacıyla 5 megavatlık üretim yapabilen bir reaktördaha kurmuştur. Bu reaktör de 1993 yılında kapatılmıştır. Elektrik üretimine dönük reaktörlerin kurulmasına dair çabalar ise Türkiyenin içinden geçtiği darbe dönemlerinden ötürü başarısızlıkla sonuçlanmıştır.En son çaba ise Turgut Özal döneminde ortaya konulmuş ama 1986 yılında meydana gelen Çernobilkazasından sonra, kazadan etkilenen toplumun nükleer karşıtı tavır sergilemesi sonucu gerçekleştirilememiştir (Bacık, & Samur, 2010, 101). 2007 yılında Türkiyede nükleer enerji sektörünü düzenlemekamacıyla 5710 sayılı Nükleer Güç Santrallerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışına İlişkinKanun kabul edilerek nükleer santral kurulmasına dair yeni bir adım daha atılmıştır. Kuşkusuz, nükleersantral kurulması ülke ekonomisi için tartışmasız bir gereklilik olsa da olası yıkıcı etkisi dolayısıylahakkında hararetli tartışmaların döndüğü bir konudur. Bu çalışmada, Türkiyenin nükleere dayalı elektriküretimi açısından resmin neresinde durduğu ortaya konulup, Avrupa Birliğine üyelik süreci ele alındığında nükleer çalışmaların ABnin nükleer politikası ve AB müktesebatıyla ne derecede uyumlu olduğutartışılacaktır.
Nuclear Energy f or Turkey in the Process of Adjustment to EU
Turkey s first efforts in the nuclear energy sector date back to 1950 s. The very first nuclearresearch reactor founded in 1961, right after the peaceful nuclear energy cooperation agreement withUSA in 1955, had to be shut down because of fiscal and technical issues in 1977. Then, in 1980, a Frenchcompany founded another reactor, which used to produce 5 MW s of electricity, in Ankara in order tocontribute technical education. This reactor had to be shut down in 1993. The real efforts at producingelectricity from nuclear plants failed due to the period of coup d etat in Turkey. The last effort emergedthrough the help of former Prime Minister Turgut Özal but the Chernobyl disaster in 1986 causedopposition to nuclear power among the citizens so that these efforts could not be realized (Bacık, &Samur, 2010, 101). In 2007, Turkey took a new step in order to regulate the energy sector and to found anuclear plant through enacting Act 5710-Act on Foundation and Management of Nuclear Power Plantsand Disposal of Energy. No doubt, the foundation of a nuclear plant is crucial to the economy; however,likely damages cause fierce debates. In this paper, the position of Turkey in the sector of nuclear basedenergy production and as a candidate member of the EU, the compatibility of Turkey with the EuropeanLaw and the European Nuclear Policy is discussed.
___
- Bacık, G., & Salur, S. (2010). Turkeys Nuclear Agenda: Domestic and Regional Implications. Uluslararası İlişkiler, 6/24, 99-116.
- Bilgin, M. (2009). Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı Türkiyenin Durumu ve Gelecek Alternatifleri. Uluslararası İlişkiler, 5/20, 57-88.
- Commission Decision of 5.9.2013 on The Conclusion of A Memorandum of Understanding for a Partnership Between the European Atomic Energy Community and the International Atomic Energy Agency on Nuclear Safety Cooperation, Brussels, 2013.
- Council Directive Amending Directive 2009/71/EURATOM Establishing a Community Framework for the Nuclear Safety of Nuclear İnstallations Draft Presented Under Article 31 Euratom Treaty for The Opinion of The European Economic and Social Committee, Brussels, 2013.
- European Union, Consolidated Treaties Charter of Fundamental Rights, March 2010.
- Eral, M., Aslan, M. A. A, & Akyıl, S. (1997). Nükleer Enerji ve Çevre, Ege Üniversitesi. Nükleer Bilimler Enstitüsü Dergisi, İzmir, 24, 25-27.
- Garribba, M., Chirtes, A., & Nauduzaite, M., (2009). The Directive Establishing a Community Framework for the Nuclear Safety of Nuclear Installations: The EU Approach to Nuclear Safety. Nuclear Law Bulletin, 84, 23-35.
- Gerçeker, N. (2013). Küresel Felaket: Nükleer Terörizm, Uluslararası Hukuk Çerçevesine İlişkin Bir Değerlendirme. Savunma Bilimleri Dergisi, 12/1, 91-121.
- Grundey, D. (2008). Sustainable Energy Projects in Lithuania for Promoting Regional Development. Transf ormations in Business and Economics, Vol.7 no 2, 129-163.
- İşeri, E., & Özen, C. (2012). Türkiyede Sürdürülebilir Enerji Politikaları Kapsamında Nükleer Enerjinin Konumu. İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, sayı 47,161-180.
- Karanfil, F. (2009), Enerji-Büyüme-Çevre: Türkiye Üçgenin Neresinde?. Uluslararası İlişkiler, 5/20, 1-26.
- Köksal, B., & Civan, A. (2010). Nükleer Enerji Sahibi Olma Kararını Etkileyen Faktörler ve Türkiye için Tahminler. Uluslararası İlişkiler, 6/24, 117-140.
- Muradov, E. (2012). Almanyanın Nükleer Enerji Politikasını Etkileyen Faktörler. Öneri Dergisi, 10/38, 105-111.
- Nükleer Santraller ve Ülkemizde Kurulacak Nükleer Santrale İlişkin Bilgiler, TC. Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Nükleer Enerji Proje Uygulama Dairesi Başkanlığı, Yayın No:1
- Agee Stat, (2013) Renevable energy sources 2012. Data f rom the Federal Ministry f or the Environment, Nature Conservation and Nuclear Saf ety (BMU) on trends in renewable energy in Germany in 2012.
- Deutsche Windguard (1st Half of 2013) Status of Wind Energy Development in Germany Report.
- Elektronik Kaynaklar
- Akkuyu Nükleer Santralinin İlk Görüntüleri, (2013, Temmuz) Kaynak: http://www.hurriyet.com.tr/ gundem/21048474.asp
- Avrupa Birliği Bakanlığı Resmi internet sitesi, Fasıl 15, http://www.abgs.gov.tr/index.php?p=80&l=1 BBC World News Web Site, Lithuania Shuts Its Only Nuclear Power Station, http://news.bbc.co. uk/2/hi/8435628.stm
- 5710 Nükleer Güç Santrallarının Kurulması ve İşletilmesi İle Enerji Satışına İlişkin Kanun, 2007, Kaynak: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/11/20071121-1.htm
- General Directorate of Forestry (2012) Turkey Greenhouse Gas Inventory 1990 to 2010, Annual Report for Submission Under the Framework Convention on Climate Change, Kaynak:http://web.ogm. gov.tr/diger/iklim/Dokumanlar/RAPORLAR/2012%20TURKEY%20NIR%20Part%20I%20(wo%20 LULUCF).pdf
- General Directorate of Forestry (2010) Turkey Greenhouse Gas Inventory 1990 to 2008, Annual Report for Submission Under the Framework Convention on Climate Change, Kaynak:http://web.ogm. gov.tr/diger/iklim/Dokumanlar/RAPORLAR/(001)%20TURKEY%20NIR%20(part%20I%20wo%20 LULUCF).pdf
- Türkiye 2012de yeniden 17. Büyük Ekonomi oldu. (2013, Nisan). Kaynak:http://www.dunya. com/turkiye-2012de-yeniden-17-buyuk-ekonomi-oldu-189138h.htm.
- World Nuclear Association (May, 2013), Nuclear Share Figures 2002-2012, Kaynak:http://www.world- nuclear.org/info/Facts-and-Figures/Nuclear-generation-by-country/
- World Nuclear Association (May, 2013), Nuclear Share Figures 2002-2012, Kaynak:http://www.world- nuclear.org/info/Facts-and-Figures/Nuclear-generation-by-country/