BERNA KARAKOÇ, ESEN TURAN ÖZPOLAT, Kevser KARA

Türkiye'de Öğretmen Yetiştirme Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi (1987-2017)

Bu araştırmanın amacı Türkiye’de öğretmen yetiştirme konusunda geçmişten günümüze kadar yapılmış olan lisansüstü tezleri çeşitli yönleriyle incelemektir. Bu amaç doğrultusunda YÖK (Yüksek Öğretim Kurulu) ulusal tez merkezi ve TÜBESS (Türkiye Belge Sağlama Sistemi) üzerinden bu konuda yapılmış olan lisansüstü tezlere ulaşılmaya çalışılmıştır. 1987-2017 yılları arasında öğretmen yetiştirme (öğretmen eğitimi) konusunda yapılmış olan tezler; düzeyleri, gerçekleştikleri yıl, üniversite ve enstitüler, danışmanlarının unvanları, yazarların cinsiyet dağılımları, örneklemi oluşturan gruplar, araştırma desenleri ve veri toplama araçları bakımından incelenmiştir. Veriler elde edilirken “öğretmen yetiştirme” ve “öğretmen eğitimi” terimleri anahtar kelimeler olarak aranmıştır. Bu şekilde ulaşılan tez sayısı 64 yüksek lisans ve 47 doktora tezi olmak üzere toplam 111 adettir. Çalışmada nitel araştırma deseni kapsamında doküman incelemesi yönteminden yararlanılmıştır. Veri analizi kapsamında içerik analizine yer verilmiştir. En fazla tezin yapıldığı yılların sırasıyla 2012, 2008, 2007, 2013 ve 2015 olduğu, tezlerin daha çok devlet üniversitelerinde, sosyal bilimler ve sonra eğitim bilimleri enstitülerinde gerçekleştiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Tez danışmanları çoğunlukla profesör unvanında olup, tez yazarlarının cinsiyet dağılımlarının neredeyse eşit olduğu ve ayrıca tezlerde en fazla tarama deseninden, veri toplama aracı olarak da anketlerden yararlanıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Analyzing of the Thesis Regarding to Teacher Training in Turkey (1987-2017)

The aim of this research is to examine the post graduate thesis about the various aspects of teacher training in Turkey that have been made from past to the present . For this purpose; it has been tried to reach to the post graduate theses that have been made in this issue through the YOK (Higher Education Council) national thesis centre and TUBESS (Turkey Document Delivery System). The theses on teacher training (teacher education) between 1987-2017 were analyzed in terms of thesis levels, thesis year, universities and institutes, titles of advisors, gender of authors, sampling groups, research designs and data collection tools. The number of theses reached in this way is 111 in total. 64 of the 111 thesis are master’s thesis and 47 of them are dissertations. In the study, the method of document review was used within the scope of qualitative research design. When analyzing data, content analysis is used. Most of the theses were written in the years of 2012, 2008, 2007, 2013 and 2015, and the theses were mostly achieved in the state universities, the social sciences institute and then the educational science institute. Thesis advisors are mostly in the title of professors, gender distributions of thesis authors are almost equal, it was also found that in most of the thesis survey design, and questionnarie are used.

PDF

___

Ahi, B. & Kıldan, A. O. (2013). Türkiye'de okul öncesi eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi (2002-2011). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(27), 23-46.
Altıntaş, G., & Yeşiltepe, M. (2016). Karşılaştırmalı öğretmen yetiştirme. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi (BAED), INOVED Özel Sayı, ISSN 1308 – 8971, 201ϲ, 225-250.
Ataseven, A. G. N. & Oğuz, A. (2015). Türkiye’de öğrenme stilleri konusunda yapılan tezlerin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 192-205.
Ayaz, M. F., Behçet, O. & Söylemez, M. (2015). Türkiye’de öğretmen eğitimi ile ilgili yapılmış lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 14(2).
Aybek B., & Karataş T., (2016). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının pedagojik formasyona yönelik görüşlerinin incelenmesi. 4.Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, 27-30 Ekim, Antalya.
Aynal Kilimci, S. (2011). Türkiye’de öğretmen yetiştirme. Pegem Akademi, Ankara.
Bıkmaz, F. H., Aksoy, E., Tatar, Ö., & Altınyüzük, C. A. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerine ait içerik çözümlemesi (1974-2009). Eğitim ve Bilim, 38(168).
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative research journal, 9(2), 27-40.
Çelikten, M. Şanal, M., & Yeni, Y. (2005), Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
Çoşkun, İ., Dündar, Ş., & Parlak, C. (2014). Türkiye’de özel eğitim alanında yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (2008-2013). Ege Eğitim Dergisi, 15(2), 375-396.
Dağlı A., & Han, B., “Türkiye’de öğretmen yetiştirmeye yönelik bir model önerisi” 4.Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, 27-30 Ekim 2016, Antalya.
Darling-Hammond, L. (2000). How teacher education matters. Journal of Teacher Education, 51(3), 166-173.
Demirel, Ö. (1999). Planlamadan değerlendirmeye öğretme sanatı, Pegem A. Yayıncılık, Ankara.
Demirel, Ö., Ayvaz, Z., & Köksal, N. (2008). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan tezlerin konularının ve yöntemlerinin incelenmesi. II. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, 26-28 Eylül, Eskişehir.
Erden, M. (1999). Öğretmenlik mesleğine giriş, Alkım Yayınları, Ankara.
Ergun, M., & Çilingir, F. (2013). İlköğretim bölümünde yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi örneği. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, 85.
Ergün, M. (1987). Türkiye'de öğretmen yetiştirme çalışmalarının gelişmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 10-18.
Eskicumalı, A. (2002). Eğitim, öğretim ve öğretmenlik mesleği. Ed: Yüksel Özden, Öğretmenlik mesleğine giriş (1-31) içinde. PegemA Yayınları, Ankara.
Fazlıoğulları, O. & Kurul, N. (2012). Türkiye’deki eğitim bilimleri doktora tezlerinin özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 43-75.
Genç, S. Z. (2005). Sınıf öğretmeni yetiştirme meselemiz. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 86-99.
Gürbüztürk, O. (2010). Öğretmen adaylarının nasıl bir öğretmen olmak istediklerine ilişkin görüşleri. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:11, 45-64.
Harris, D. N. & Sass, T. R. (2011). Teacher tarining, teacher quality and student achievement. Journal of Public Economics. 95, 798-812.
Karadağ, R. (2014). Okuma ilgisi, tutumları ve alışkanlığı konusunda yapılmış çalışmaların lisansüstü tezlere dayalı analizi: YÖK ve ProQuest veri tabanları örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (Ocak/I), 1-17.
Kartal, M. (t.y.). Türkiye’de Öğretmen Eğitiminin Yeniden Yapılandırılması: Etkin öğretmen Yetiştirme
Modeli. http://kisi.deu.edu.tr//mehmet.kartal/turkiyede-ogretmen-egitiminin-yeniden-yapilandirilmasi-etkin-ogretmen-yetistirme-modeli.pdf (Erişim: 21.08.2017)
Kaytez, N., & Durualp, E. (2014). Türkiye’de Okul Öncesinde Oyun İle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(2).
MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlilikleri. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
Erişim: 28/03/2018 http:// kamudanhaber.net/images/upload/OYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYLYKLERY. pdf
MEB-TTKB (2014). Öğretmenlik alanları, atama ve ders okutma esasları. Erişim:21.08.2017, http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_01/16173253_9_cizelgeveesaslar.pdf
Meriç, G. & Tezcan, R. (2005). Fen bilgisi öğretmeni yetiştirme programlarının örnek ülkeler kapsamında değerlendirilmesi (Türkiye, Japonya, Amerika ve İngiltere örnekleri). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 62-82.
Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
Oral, B. (2003). Öğretmenin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimi. ESOSDER-Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5.
Özer, B. (1990). 1990’lı yılların başında Türkiye’de öğretmen yetiştirme: Sorunlar ve çözüm önerileri.
Öztürk, C. (1996). Atatürk devri öğretmen yetiştirme politikası (Vol. 77). Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara
Saban, A. (2009). Çoklu zekâ kuramı ile ilgili Türkçe çalışmaların içerik analizi. Education, 17(4), 299-315.
Saban, A., Eid Koçbeker, N., Saban, A., Alan, S., Doğru, S., Ege, İ. & Tunç, P. (2009). Eğitim bilimleri alanında nitel araştırma metodolojisi ile gerçekleştirilen çalışmaların değerlendirilmesi. IV. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, 19-21 Ekim 2009, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Şahin, D., Calp, Ş., Bulut, P. & Kuşdemir, Y. (2013). Sınıf öğretmenliği eğitimi bilim dalında yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli kriterlere göre incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 5(3), 187-205.
Şendağ, S., & Gedik, N. (2015). Yükseköğretim dönüşümünün eşiğinde Türkiye’de öğretmen yetiştirme sorunları: Bir model önerisi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1).
Şişman, M. (2007). Eğitim bilimine giriş. (3.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Tatlı, S. & Adıgüzel, O. C. (2012). Türkiye’deki lisansüstü karşılaştırmalı eğitim tezlerinin çok boyutlu bir incelemesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 143-150.
Yıldırım, A.& Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı), Ankara, Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, İ. & Vural, Ö. F. (2014). Türkiye’de öğretmen yetiştirme ve pedagojik formasyon sorunu. Journal of Teacher Education and Educators, 3(1), 73-90.
Yılman, M. (1987). Türkiye'de ortaöğretime öğretmen yetiştirme sisteminin pedagojik temelleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
YÖK (2007). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. Erişim: 12.05.2017, http://www.yok.gov.tr/documents/10279/30217/E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0M+FAK%C3%9C