Mehmet Fikret BALTA, İzzet YAMAN, Hüseyin KIRKAYA, Orhan KARAKAYA

Farklı bakım koşullarında yetiştirilen Çakıldak fındık çeşidinin verim ve meyve özelliklerinin değişimi

Bu araştırma, bakımlı (teknik ve kültürel uygulamaların eksiksiz olarak yapıldığı) ve bakımsız (herhangi bir uygulamanın yapılmadığı) fındık bahçelerinde yetiştirilen Çakıldak çeşidinin verim ve meyve özelliklerini belirlemek amacıyla 2018 ve 2019 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada incelenen verim ve meyve özellikleri bakımından bakımlı ve bakımsız bahçeler arasında önemli farklılıklar belirlenmiştir (p<0.05). Bakım koşullarına bağlı olarak, çotanaktaki meyve sayısı 2.39 (bakımsız) ile 2.95 (bakımlı), ocak verimi 721 g (bakımsız) ile 1751 g (bakımlı) ve gövde verimi 49.3 g (bakımsız) ile 432 g (bakımlı) arasında belirlenmiştir. Bunun yanında, kabuklu meyve ağırlığı 1.82 g (bakımsız) ile 2.27 g (bakımlı), iç meyve ağırlığı 0.96 g (bakımsız) ile 1.30 g (bakımlı), iç oranı %52.75 (bakımsız) ile %57.30 (bakımlı), kabuk kalınlığı 0.78 mm (bakımsız) ile 0.95 mm (bakımlı), sağlam iç oranı %78.0 (bakımsız) ile %91.9 (bakımlı) ve kusurlu iç oranı %7.2 (bakımlı) ile %18.3 (bakımsız) arasında tespit edilmiştir. Sonuç olarak, elde edilen bulgular fındık yetiştiriciliğinde teknik ve kültürel uygulamaların yeterli ve düzenli yapılması durumunda verim dalgalanmasının azaltılabileceğini ve çotanaktaki meyve sayısı, kabuklu meyve ağırlığı ve sağlam iç oranı gibi verimi etkileyen unsurların arttırılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

verim, çotanaktaki meyve sayısı, iç oranı, sağlam iç oranı, kusurlu iç oranı

PDF

___

Akçin, Y. (2018). Damla sulama yönteminde farklı sulama uygulamalarının ‘Tombul’ fındık çeşidinde depolama kalitesine etkileri (Master's thesis, Fen Bilimleri Enstitüsü).
Ayfer, M., Uzun, A. & Baş, F. (1986). Türk fındık çeşitleri. Karadeniz Bölgesi Fındık ve Mamulleri İhracatçılar Birliği Yayınları, 95s.
Bak, T. (2010). Fındıkta (Corylus avellana L.) farklı dal sayılarının kalite faktörleri üzerine etkileri (Master's thesis, Fen Bilimleri Enstitüsü).
Balık, H. İ. (2018). Fındıkta kseni ve metakseni üzerine araştırmalar (Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
Balta, M. F., Yarılgaç, T., Balta, F., Kul, E., & Karakaya, O. (2018). Effect of elevation and number of nuts per cluster on nut traits in 'Çakıldak' hazelnut. Acta Horticulture, 1226, 161-166.
Beyhan, N., & Demir, T. (2001). Performance of the local and standard hazelnut cultivars grown in Samsun province, Turkey. Acta Horticulture, 556, 227-234.
Beyhan, N., Demir, T., & Turan, A. (2007). İlkbahar dönemi iklim koşullarının fındığın verim ve gelişmesi üzerine etkileri. Türkiye V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri, 1, 04-07.
Beyhan, N., Serdar, Ü., & Demir, T. (1999). Fındıkta gençleştirme budama uygulamasının verim, meyve kalitesi ve sürgün gelişimine etkisi üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(2), 78-92
Bignami, C., & Natali, S. (1997). Influence of irrigation on the growth and production of young hazelnuts. Acta Horticulture, 445, 247-262.
Bignami, C., Cristofori, V., Ghini, P., & Rugini, E. (2009). Effects of irrigation on growth and yield components of hazelnut (Corylus avellana L.) in central Italy. Acta Horticulture, 845, 309-314.
Bilgen, Y., Duyar, Ö., Balık, H. İ. Kayalak-Balık, S., Bostan, S. Z., & Koç-Güler, S. (2018). Clonal selection of 'Çakıldak' hazelnut cultivar in Ulubey, Kabadüz and Gölköy (Ordu, Turkey) districts. I. International Agricultural Science Congress, 9-12.
Bilgen, Y., Duyar, Ö., Balık, H. İ., Kayalak Balık, S., Bostan, S. Z., & Koç Güler, S. (2017). Preliminary results of clonal selection of 'Çakıldak' hazelnut cultivar in Ordu province of Turkey. Acta Horticulturae, 1226, 94.
Bostan, S. Z. (2006). Fındık tarımında iklimin yeri ve önemi. 3. Milli Fındık Şurası, 10-14.
Bostan, S. Z. (2009). The Interrelationships among hazelnut production and yield with some important climatic data in Giresun province (Northern Turkey). Acta Horticulturae, 825, 413-420.
Bostan, S. Z. (2019). Fındıkta kabuklu ve iç meyve kusurları. Akademik Ziraat Dergisi, 8(Özel Sayı), 157-166.
Bostan, S. Z., & Günay, K. (2009). Variation of ımportant quality characteristics in hazelnut at different years and correlations between husk number and nut and kernel traits. Acta Horticulturae, 845, 641-646.
Bostan, S. Z., & İslam, A. (1999). Some nut characteristics and variatin of these characteristics within hazelnut cultivar Palaz. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23(4), 367-370.
Bozkurt, E. (2010). Çakıldak fındık çeşidinde rakım, yıl ve bahçelere göre verimin değişimi üzerine araştırmalar (Master's thesis, Fen Bilimleri Enstitüsü).
Çalışkan, K. (2018). Çakmak barajı havzasında (Çarşamba) organik olarak yetiştirilen Palaz ve Tombul fındık çeşitlerinde ocaktaki gövde sayısına bağlı olarak verim ve meyve özelliklerinin değişimi (Master's thesis, Fen Bilimleri Enstitüsü).
Çalışkan, K., Balta, F., Yılmaz, M., & Karakaya, O. (2019). Organik olarak yetiştirilen palaz fındık çeşidinde ocaktaki gövde sayısına bağlı olarak verim ve meyve özelliklerindeki değişim. Akademik Ziraat Dergisi, 8(Özel Sayı), 49-60.
Demir, T., & Beyhan, N. (2000). Samsun ilinde yetiştirilen fındıkların seleksiyonu üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24, 173-183.
FAO, (2021). Food and Agriculture Organization of the United Nations. www.fao.org/faostat/en/ #data/QC. (Erişim tarihi: 17.01.2021).
Fattahi, R., Mohammadzedeh, M., & Khadivi-Khub, A. (2014). Influence of different pollen sources on nut and kernel characteristics of hazelnut. Scientia Horticulturae, 173, 15-19.
Germain, E. (1994). The reproduction of hazelnut (Corylus avellana L.) a review. Acta Horticulture, 351, 195-210.
Güler, E., & Balta, F. (2020). Determination of yield and quality characteristics of hazelnut populations of Taskesti district (Mudurnu-Bolu). Uluslararasi Tarim ve Yaban Hayati Bilimleri Dergisi, 6(2), 115-128.
İslam, A., & Ozgüven, A. I. (2001). Clonal selection in the Turkish hazelnut cultivars grown in Ordu province. Acta Horticulture, 556, 203-208.
İslam, A. (2003). Clonal selection in ‘Uzunmusa’hazelnut. Plant Breeding, 122(4), 368-371.
İslam, A. (2018). Hazelnut culture in Turkey. Akademik Ziraat Dergisi, 7(2), 259-266.
İslam, A., & Çayan, M. (2019). Ordu ili Gürgentepe ilçesinde yetiştirilen Çakıldak fındık çeşidinde klon seleksiyonu. Akademik Ziraat Dergisi, 8(Özel Sayı), 1-8.
Külahçilar, A., Tonkaz, T., & Bostan, S. Z. (2017, August). Effect of irrigation regimes by mini sprinkler on yield and pomological traits in 'Tombul' hazelnut. Acta Horticulture, 1226, 301-308.
Mehlenbacher, S.A., Miller, N. M., Thompson, M. M., Lagerstedt, H, B., & Smith, D. C. (1991). ‘Willamette’ hazelnut. Horstscience, 26 (10), 1341-1342.
Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., & İsfendiyaroğlu, M. (2014). Ilıman İklim Meyve Türleri, Sert Kabuklu Meyveler Cilt III. Ege Üniversitesi Yayınları, 262s.
Özkutlu, F., Korkmaz, K., Akgün, M., Ete, Ö., & Ete, Ö. (2016). Magnezyum gübrelemesinin fındığın (Corylus avellana L.) verim ve bitki besin elementi içeriklerine etkisi. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(2), 48-58.
Serdar, U., Horuz, A., & Demir, T. (2005). The effects of B-Zn fertilization on yield, cluster drop and nut traits in hazelnut. Journal of Biological Sciences, 5, 786-789.
Şahin, M. (2010). Borlu gübrelemenin fındık bitkisinin verim ve yaprakların bazı bitki besin maddesi içerikleri üzerine etkisi (Master's thesis, Fen Bilimleri Enstitüsü).
Thompson, M. M., HB, L., & SA, M. (1996). Hazelnuts. Fruits Breeding (Edited by Jules Janick and James N. Moore). Volume III Chapter 3, p: 125; 184.
TUİK, (2021). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr. (Erişim tarihi: 17.01.2021).