Arzu SEZER, Yusuf BİLGEN, Ömür DUYAR, Çiğdem KÖSE, Ebru GÜMÜŞ, Tuğba ER

Erysiphe corylacearum’un neden olduğu külleme hastalığına karşı Giresun ili fındık üretim alanlarında kimyasal mücadele olanaklarının belirlenmesi

Öz Fındık (Corylus avellana L.), üretim ve ihracatında dünya lideri olan Türkiye’nin en önemli tarımsal ürünlerinden biri olup, özellikle Karadeniz Bölgesi’ndeki çok sayıda ailenin ana geçim kaynağıdır. Zaman zaman görülen olumsuz hava koşulları yanında, bazı fındık hastalık ve zararlıları nedeniyle oluşan kayıplar geniş bir üretici kitlesini ve ülke ekonomisini çok olumsuz yönde etkilemektedir. Fındıkta son yıllarda Erysiphe corylacearum U. Braun & S. Takam.’un neden olduğu külleme hastalığı önemli verim ve kalite kayıplarına neden olmuş ve hastalığa karşı kültürel önlemlere ilaveten kimyasal mücadele gerekliliği de ortaya çıkmıştır. Bu çalışma Giresun fındık üretim alanlarında E. corylacearum’un neden olduğu külleme hastalığına karşı uygun bir ilaçlı mücadele programı oluşturmak amacıyla yürütülmüştür. 2015 yılında iki program (Program B ve Program C), 2016 yılında üç program (Program A, Program B ve Program C) dahilinde, arazi koşullarında bazı bitki koruma ürünlerinin (Fluopyram 200 g/l + Tebuconazole 200 g/l, Triadimenol %50, Azoxystrobin 200 g/l + Difenoconazole 125 g/l, Myclobutanil 245 g/l, Thiophanate methyl %70 ve Kükürt (Sulphur) SC 800 g/l etkili maddeli) hastalığa karşı etkinlikleri belirlenmiştir. 2015 yılında yaprak değerlendirmelerine göre Kükürt uygulamaları hem Program B hem de Program C’de aynı istatistik grupta yer alarak en yüksek etkinliğe sahip olmuştur (sırasıyla %96.47 ve %93.59 değerleri ile). 2016 yılında da Kükürt uygulamaları tüm programlarda hem yaprak (sırasıyla %94.16, % 94.30 ve % 85.96 etkinlik değerleri ile) hem de çotanak (sırasıyla %96.58, %92.43 ve %89.43 değerleri ile) değerlendirmelerine göre etkinliği en yüksek olan uygulama olarak belirlenmiştir. Azoxystrobin 200 g/l + Difenoconazole, Triadimenol ve Fluopyram 200 g/l + Tebuconazole etkili maddeli fungisitlerin etkinlikleri yıllar ve programlara göre farklılık göstermekle birlikte genel olarak hastalık kontrolünde etkili oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Fındık, külleme, Erysiphe corylacearum

PDF

___

Abasova, L. V., Aghayeva, D.N., Takamatsu, S., 2018. Notes on powdery mildews of the genus Erysiphe from Azerbaijan. Current Research in Environmental & Applied Mycology, 8 (1): 30-53.
Abbott W.S., 1925. A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology,18: 265-267.
Anonymous, 2011. Fındık Entegre Mücadele Teknik Talimatı. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Ankara, 135 s.
Anonymous, 2015. Bitki Hastalıkları Standart İlaç Deneme Metotları (Meyve-Bağ Hastalıkları). http://www.tarim.gov.tr (Erişim tarihi: 10.03.2015).
Anonymous, 2019. The Erysiphales Collection at the Botanische Staatssammlung München. http://www.botanischestaatssammlung.de/Databa seClients/BSMeryscoll/DiversityCollection_BSMery scoll_Find.cfm (Erişim tarihi: 13.12.2019).
Arzanlou, M., Torbati, M., Golmohammadi, H., 2018. Powdery mildew on hazelnut (Corylus avellana) caused by Erysiphe corylacearum in Iran’’. Forest Pathology, 48 (5): 1-4.
Bremer, H., 1948. Türkiye Fitopatolojisi. Cilt II Özel Bölüm, Kısım:1. Güney Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.O. Ankara, 237 s.
Erdoğan, V., 2018. Fındık: Yetiştiricilik, Sorunlar, Öneriler ve Yenilikler. Türktob Dergisi, Sayı: 27: 4-10.
Erper, I., Turkkan, M., Karaca G.H., Kilic G. 2012. New hosts for Phyllactinia guttata in the Black Sea Region of Turkey. Scandinavian Journal of Forest Research, 27 (5): 432-437.
FAO, 2019. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC (Erişim tarihi: 25.07.2019).
Halilbeyoğlu, N., 1980. Fındık Hastalıkları (Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Ankara.
Heluta V.P., Makarenko N.V., Al-Maali G.A., 2019. First records of Erysiphe corylacearum (Erysiphales, Ascomycota) on Corylus avellana in Ukraine. Ukrainian Botanical Journal, 76 (3): 252-259.
Meparishvili, G., Gur, L., Frenkel, O., Gorgiladze, L., Meparishvili, S., Muradashvili, M., Koiava, L., Dumbadze, R., Reuveni, M., Jabnidze R., 2019. First Report of Powdery Mildew Caused by Erysiphe corylacearum on Hazelnuts in Georgia. Plant Disease, 103 (11): 2952.
Sezer, A., 2017. “Külleme Hastalığının Fındık Alanlarındaki Coğrafi Dağılımı’’, Fındıkta Külleme Çalıştayı (25 Ekim 2016, Trabzon), 26-37.
Sezer, A., Dolar, F.S., Lucas, S.J., Köse, Ç., Gümüş, E., 2017. First report of the recently introduced, destructive powdery mildew Erysiphe corylacearum on hazelnut in Turkey. Phytoparasitica, 45 (4): 577- 581.
Sezer, A., 2018. Evaluation of effectiveness of some environmentally fiendly products on hazelnut powdery mildew caused by Erysiphe corylacearum, Internatıonal Ecology 2018 Symposıum (19-23 June 2018, Kastamonu, Turkey) Abstract Book, 1110.
Tanrıvermiş, H., Gönenç, S., Terzioğlu, S.B., 2006. Türkiye’de Fındık Üretiminin Sosyo-Ekonomik Yapısı Tamamlayıcı Gelir Kaynaklarını Geliştirilebilme Olanakları ve Etkilerinin Değerlendirilmesi, 3. Milli Fındık Şurası (10-14 Ekim 2004, Giresun), 125-144.
Townsend, G.K., Heuberger, J.W., 1943. Methods for estimating losses caused by diseases in fungicide experiments, Plant Disease Reporter, 27: 340-343.
Türkkan, M., Erper, İ., Eser, Ü., and Baltacı, A., 2018. “Evaluation of Inhibitory Effect of Some Bicarbonate Salts and Fungicides Against Hazelnut Powdery Mildew”, Gesunde Pflanzen, 70 (1): 39-44.
Yürüt, H.A., Erkal, Ü., Gürer, M., 1994. Hazelnut diseases in Bolu, Düzce and Bartın. 9th Congress of the Mediterranean Phytopathological Union (18-24 September 1994, Kuşadası, Aydın), Turkish Phytopathological Society Publications No: 7: 417- 419..