Hatice ÖZDEMİR, Ramazan KAYABAŞI, Mehmet Akif ERKAN, İbrahim CÜNDÜBEYOĞLU

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ TEKNİK VE İSTİHDAM EDİLEBİLİRLİK BECERİLERİ: İŞ İLANLARI ÜZERİNE BİR ANALİZ

İş Güvenliği Uzmanlarının Teknik ve İstihdam Edilebilirlik Becerileri: İş İlanları Üzerine Bir Analiz Hatice ÖZDEMİR, Ramazan Kayabaşı, Mehmet Akif ERKAN, İbrahim CÜNDÜBEYOĞLU Öz İş sağlığı ve güvenliğinin giderek artan önemi, iş güvenliği uzmanlık mesleğinin gelişimini etkilerken, mesleğe bakış açısını da şekillendirmektedir. Bu çalışmada işverenlerin talep ettiği teknik ve istihdam edilebilirlik becerilerini belirlemek amacıyla iş güvenliği uzmanı için verilen iş ilanları analiz edilmiştir. Çalışmada, kariyer.net ve yenibiris.com siteleri üzerinden ulaşılan 166 iş ilanı içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Verilen ilan başlığında %68,1 ile “iş güvenliği uzmanı” en çok aranan pozisyon olmuştur. İlanlarda; %33,6’sında lisans mezunu, %23,5’inde C sınıfı sertifika ve %41,0’inde 1-3 yıl tecrübe talep edilmiştir. “İş sağlığı ve güvenliği mevzuatlarına hâkim olmak”, “saha uygulamalarını kontrol etmek ve denetim faaliyetlerini yürütmek” ve “kayıt, raporlama ve dokümantasyon faaliyetlerine hâkim olmak” öne çıkan teknik beceridir. “Bilgisayar kullanma becerisi”, “takım çalışması”, “sözlü ve yazılı olarak kendini ifade edebilme” ve “problem çözme” becerileri en fazla talep edilen istihdam edilebilirlik becerileridir. İş güvenliği uzmanlarının teknik ve istihdam edilebilirlik becerilerinin tecrübeyle ilişkisi ayrıca araştırılmıştır. Tecrübesiz uzmanların işe alımında istihdam edilebilirlik becerileri, tecrübeli uzmanların işe kabul edilmelerinde teknik beceriler anahtar konumdadır. Araştırmamız iş güvenliği alanında kariyer hedefi olanlara, akademisyenlere, işverenlere ve öğrencilere teknik ve istihdam edilebilirlik becerileri konusunda yol gösterecektir. Jel Kodları: J24, J28, E24 1Öğretim Görevlisi, Kayseri Üniversitesi, ORCID:0000-0003-4449-2433, haticeozdemir@kayseri.edu.tr 2 Öğretim Görevlisi, Kayseri Üniversitesi, ORCID: 0000-0001-6195-7445, rkayabasi@kayseri.edu.tr 3 Öğretim Görevlisi, Kayseri Üniversitesi, ORCID: 0000-0001-9083-6159, akiferkan@kayseri.edu.tr 4 İş Güvenliği Uzmanı, Kayseri Üniversitesi, ORCID: 0000-0002-5199-6720, icundubeyoglu@kayseri.edu.tr

Anahtar Kelimeler:

İş güvenliği uzmanı, iş ilanları, istihdam edilebilirlik becerileri, insan kaynakları web siteleri, job advertisement, human resources websites, Occupational safety professional, Job advertisement, Employability skills, Human resources websites

Technical and Employability Skills of Occupational Safety Professional: A Study on Job Advertisements

Technical and Employability Skills of Occupational Safety Professional: A Study on Job Advertisements Hatice ÖZDEMİR, Ramazan Kayabaşı, Mehmet Akif ERKAN, İbrahim CÜNDÜBEYOĞLU Abstract While the increasing importance of occupational health and safety affects the development of the occupational safety profession, it also shapes the perspective of the profession. In this study, job postings for occupational safety specialists were analyzed in order to determine the technical and employability skills demanded by employers. In the study, 166 job postings accessed through Kariyer.net and yenibiris.com were analyzed using the content analysis method. “Occupational safety specialist” was the most sought-after position in the advertisement title with 68.1%. In the advertisements; Bachelor's degree in 33.6%, C class certificate in 23.5% and 1-3 years of experience in 41.0% were requested. "Having a command of occupational health and safety legislation", "controlling field practices and conducting audit activities" and "mastering registration, reporting and documentation activities" are the technical skills that stand out. "Computer ability to use", "teamwork", “verbal and written self-expression” and “problem solving” skills are the most demanded employability skills. The relationship between the technical and employability skills of occupational safety experts and experience was also investigated. Employability skills are key in hiring inexperienced experts and technical skills are key in recruiting experienced professionals. Our research may guide career aspirants, academics, employers and students in the field of occupational safety on technical and employability skills. Jel Codes: J24, J28, E24

Keywords:

Occupational safety professional, Job advertisement, Employability skills, Human resources websites,

PDF

___

Aksoy, Ş. & Mamatoğlu, N. (2020). Predictability of challenges on professional self-efficacy belief of occupational safety specialists. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 509-528.
Alagaraja, M. ve Herd, A. M. (2022). Understanding multi-level learning in organizations: A comparison of lean and the learning organization. Performance Improvement Quarterly PIQ, 34(4), 521-546.
Arthur B. M. (1994). The boundaryless career: A new perspective for organizational inquiry. Journal of Organizational Behavior, 15(4), 295-306.
Aybas, M. (2019). İstihdam edilebilirlik ve istihdam edilebilirliğin kariyer başarısına etkisi. İçinde E. Kaygın ve Y. Zengin (Ed.), Kariyer Temel Kavramlar, Yönetimi, Güncel Konular (ss. 289-303). Eğitim Yayınevi.
Aytaç, S., Engin, T. & İmanlı, E. (2020). İş güvenliği uzmanlarının işe ilişkin duygusal iyi oluş hali, mutluluk ve yaşam tatmini ilişkisi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(60), 746-758.
Bennett, B. & Ananthram, S. (2021). Development, validation and deployment of the employ ability scale. Studies in Higher Education, 47(7), 1311-1325.
Berg, B. L. & Lune, H. (2019). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Çev. A. Arı). Eğitim Yayınevi.
Bilir, N. & Yıldız, A. N. (2014). İş Sağlığı ve Güvenliği. Hacettepe Üniversitesi.
Bisbey, T. M., Kilcullen, M. P., Thomas, E. J., Ottosen, M. J., Tsao, K. & Salas, E. (2021). Safety culture: An integration of existing models and framework for understanding its development. Human Factors, 63(1), 88–110.
Cerev, G. & Yenihan, B. (2021). İş güvenliği uzmanı adaylarının mesleklerine ilişkin tutumları üzerine bir araştırma. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 41-64.
Clarke, M. (2008). Understanding and managing employability in changing career contexts, Journal of European Industrial Training, 32(4), 258-284.
Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çev. M. Bütün & S. B. Demir). Siyasal Kitapevi.
Çalışkan, P. & Çetin, C. (2020). Müfredat dışı eğitim faaliyeti ile istihdam edilebilirlik. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(5), 1351-1360.
ÇSGB (2011). Çalışma Yaşamında Sağlık Gözetimi Rehberi. 29 Kasım 2022, https://www.csgb.gov.tr/medias/4591/rehber03.pdf.
Çıkmak, S., Biçen, Y. & Aras, F. (2018). İş güvenliği uzmanlarını etkileyen faktörlerin risk analizi ve değerlendirme süreçleri üzerindeki bağıl etkilerinin değerlendirilmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 11(4), 22-33.
Çivici, T. & Çalım, G. (2019). İş güvenliği uzmanlarının tehlike algıları üzerinde etkili olan faktörler: İnşaat sektöründe bir uygulama. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(1), 21-29.
Efe, Ö. F. (2019). Hibrid çok kriterli karar verme yöntemi temelinde iş güvenliği uzmanı seçimi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 639-649.
Erabaddage, G., Shukri, M. ve Khatibi, A. (2015). Review of literature on graduate employability. Journal of Studies in Education, 5(3), 75-88.
Gilmartin , H. M., Hess, E., Mueller , C., Connelly , B., Plomondon , M. E., Waldo, S. W. & Battaglia, C. (2022). Learning environments, reliability enhancing work practices, employee engagement, and safety climate in VA cardiac catheterization laboratories. Health Services Research HSR, 57(2), 385-391.
Gonsalves, G., Menzies, A., Erford, B. T., Zhou, Y., Crockett, S. A. & Byrd, R. (2022). Career development quarterly: Author and article characteristics from 2000 to 2019. The Career Development Quarterly, 70(2), 153-161. Hayes, J., Maslen, S., Holdsworth, S. & Sandri, O. (2021). Defining the capable engineer: Non-technical skills that support safe decisions in uncertain, dynamic situations. Safety Science, 141, 1-12.
Hommel, B. E., Ruppel, R. & Zacher, H. (2022). Assessment of cognitive flexibility in personnel selection: Validity and acceptance of a gamified version of the wisconsin card sorting test. International Journal of Selection and Assessment, 30(1), 126-144.
Jeonghyun, K. & Putthachat, A. (2016). Research using job advertisements: A methodological assessment. Library & Information Science Research, 38(4), 327-335.
Kent University Careers and Employability Servise (2021). What do employers want? 22 Haziran 2022, https://www.kent.ac.uk/ces/student/skills.html
Kılkış, İ. & Alper, Y. (2015). 6331 Sayılı kanun’da iş güvenliği uzmanlığı: nitelikleri, görevlendirilmeleri ve yetkilendirilmeleri. SGD Sosyal Güvenlik Dergisi, 5(1), 32-67.
Kovacs, I. & Zarandne, K. V. (2022). Digital marketing employability skills in job advertisements – must-have soft skills for entry level workers: A content analysis. Economics & Sociology, 15(1), 178-192.
Köse, G. & Çakır, S. Y. (2018). İşveren marka kimliğinin işe alım ilanlarına yansıması: Yaratıcı çalışmalar üzerine bir inceleme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 29, 165-184.
Krippendorff, K. (2018). Content analysis: an introduction to its methodology. (Fourth edition). Sage Publications.
Lipovac, I. & Babac, M. B. (2021). Content analysis of job advertisements for identifying employability skills. Interdisciplinary Description of Complex Systems, 19(4), 511-525.
Madsen, C. U., Hasle, P. & Limborg, H. J. (2019). Professionals without a profession: Occupational safety and health professionals in Denmark. Safety Science, 113, 356-361.
Marando, A. (2012). Balancing project management hard skills and soft skills. Brandeis University. Erişim adresi: https://www.guanaitong.com/uploadfile/2018/0904/201809041536039118.pdf
Ng, P. M., Chan, J. K., Wut, T. M., Lo, M. F. & Szeto, I. (2021). What makes better career opportunities for young graduates? Examining acquired employability skills in higher education institutions. Education + Training, 63(6), 852-871.
Nilsson, L. N. & Vanje, A. (2018). Occupational safety and health professionals’ skills – A call for system understanding? Experiences from a co-operative inquiry within the manufacturing sector. Applied Ergonomics, 70, 279-287.
Olcay, Z. F., Sakallı, A. E. & Temur, S. (2021). İş güvenliği uzmanlarında işe bağlılığın ve iş stresinin İSG performansına etkisi: Yapısal eşitlik modelleme çalışması. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 11(1), 141-156.
Oswald-Egg, M. E. & Renold, U. (2021). No experience, no employment: The effect of vocational education and training work experience on labour market outcomes after higher education. Economics of Education Review, 80, 1-33.
Özcan, S. & Ulaş, Ç. (2021, Aralık). İş güvenliği uzmanı olma yolunda iş sağlığı ve güvenliği lisans bölümlerinin durumu. TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 13(52), 358-363.
Palaz, S. (2019). Sosyal Bilimlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları. Nobel Akademik Yayıncılık.
Pavlin, S. & Svetlicic, M. (2012). Yükseköğretim, istihdam edilebilirlik ve rekabet. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(43), 386-397.
Polat, F. B. & Özdemir, Y. (2021). Yeni kariyer yaklaşımlarına güncel bir bakış: Kaleydoskop kariyer modeli. İş ve İnsan Dergisi, 8(1), 107-121
Pool, L. D. & Sewell, P. (2007). The key to employability: Developing a practical model of graduate employability. Education + Training, 49(4), 277-289.
Provan, D. J., Dekker, S. W. & Rae, A. J. (2017). Bureaucracy, influence and beliefs: A literature review of the factors shaping the role of a safety professional. Safety Science, 98, 98-112.
Provan, D. J., Rae, A. J. ve Dekker, S. (2019). An ethnography of the safety professional’s dilemma: Safety work or the safety of work? Safety Science, 117, 276-289.
Pryor, P. (2016). Accredited OHS professional education: A step change for OHS capability. Safety Science, 81, 5-12.
Rakowska, A. & De Juana-Espinosa, S. (2021). Ready for the future? Employability skills and competencies in the twenty-first century: The view of international experts. Human Systems Management, 40(5), 669 – 684.
REFA (2005). İş Sistemi ve Süreç Düzenleme. MESS Yayıncılık.
Rothwell, A. & John A. (2007). Self-perceived employability: development and validation of a scale. Personnel Review, 36(1), 23-41.
Römgens, I., Scoupeb, R. & Beausaertb, S. (2020). Unraveling the concept of employability, bringing together research on employability in higher education and the workplace. Studies in Higher Education, 45(12), 2588-2603.
Ruiu, P. & Cimmuto, A. D. (2018). Occupational safety and health training according to EU-OSH legislation. Senses and Sciences a Journal of Education, 5(2), 505-516.
SCANS (1991). What work requires ofschools: A Scans report for America 2000. 24 Haziran 2022, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED332054.pdf adresinden alındı.
Sivrikaya, O. (2016). Türkiye'de Yükseköğretim Kurumlarında İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitiminde Güncel Durum. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi (2), 151-162.
Small, L., Shacklock, K. & Marchant, T. (2018). Employability: a contemporary review for higher education stakeholders. Journal of Vocational Education & Training, 70(1), 148-166.
Songur, L. & Songur, G. (2018). Kop bölgesinde çok tehlikeli iş sınıfında faaliyet gösteren işletmelerin iş güvenliği uzmanı ihtiyacına ilişkin durum analizi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(4), 219-235.
Suleman, F., Suleman, A. & Cunha, F. (2020). Employability skills of graduates: Insights from job advertisements. HEAd' 20 6th International Conference on Higher Education Advances, (ss. 247-254). Valencia.
Sümer, H. H. (2018). İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku. Seçkin Yayıncılık.
Tantan, E., Mutaf, M. & Tepe, S. (2021). Psikososyal risklere karşı farkındalığın belirlenmesi ve psikososyal risklerin iş kazalarına etkisi hakkında iş güvenliği uzmanlarının tutumlarının incelenmesi. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi , 3(3), 114-128.
Taşkıran, G. (2016). Güvencesiz iş güvenliği uzmanları, piyasalaşan iş güvenliği: Bir alan araştırması. Çalışma ve Toplum, 51(4), 1747-1768.
Ternikov, A. (2022). Soft and hard skills identification: insights from IT job advertisements in the CIS region. PeerJ Computer Science, 8, 1-24.
Toker, A. (2022). Sosyal bilimlerde nitel veri analizi için bir kılavuz. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51[Özel sayı], 319-345.
Tuna, H. (2021). İş güvenliği uzmanlarının yaşadıkları sorunlar ile sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi , 11(2), 365-378
UKCES (2022). Understanding current and future skills needs. 30 Mayıs 2022, https://www.gov.uk/government/publications/understanding-current-and-future-skills-needs
Van der Heijden, B. I., de Lange, A. H., Demerouti, E. & Van der Heijde, C. M. (2009). Age effects on the employability–career success relationship. Journal of Vocational Behavior, 74(2), 156-164
Van Wassenhove, W., Foussard, C., Dekker, S. W. ve Provan, D. J. (2022a). A qualitative survey of factors shaping the role of a safety professional. Safety Science, 154, 1-15.
Van Wassenhove, W., Foussard, C. & Remis, C. D. (2022b). A case study on the Industrial Risk Management (IRM) post-master academic education program of MINES Paris PSL University. Safety Science, 151, 1-12.
Wibrow, B. (2011). Employabılıty Skılls. Adelaide: Ncver. Erişim adresi: https://www.ncver.edu.au/
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, A. N. & Sandal, A. (2020). İş Sağlığı ve güvenliği insan gücü ve eğitimleri. İçinde T. Karakaya, A. Sandal, A. N. Yıldız (Ed.), İş Sağlığı ve Güvenliği Meslek Hastalıkları (ss. 139-167). Hacettepe Üniversitesi Yayınları. https://library.hacettepe.edu.tr/hubooks/index.php?fn=read&key=g4b2d5
Yorke, M. & Harvey, L. (2005). Graduate attributes and their development. New Directions for Institutional Research 2005(128), 41-58.
Yorke, M. & Knight, P. T. (2006). Embedding employability into the curriculum. The Higher Education Academy. 14 Haziran 2022, https://www.advance-he.ac.uk/knowledge-hub/embedding-employability-curriculum