HİSSE SENEDİ FİYATLARI İLE DÖVİZ KURU VE KONUT FİYAT ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ

Bu çalışmada, hisse senedi fiyatları, döviz kuru ve konut fiyatları arasındaki nedensellik ilişkisi Türkiye özelinde ampirik olarak analiz edilmiştir. 2013:M3 – 2022:M1 dönemine ait aylık veriler kullanılarak, BIST100 endeksi, BIST İnşaat endeksi, USD/TL kuru ve Konut Fiyat endeksi arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılmıştır. Seçilen değişkenler arasındaki ilişki Granger Nedensellik testi ile analiz edilmiştir. Bulgulara göre, BIST100 endeksi ile konut fiyat endeksi arasında, BIST İnşaat endeksi ile konut fiyat endeksi ve dolar kuru ile konut fiyat endeksi arasında çift yönlü nedenselliğin varlığı tespit edilmiştir. Dolar kuru ile BIST100 endeksi arasında, dolar kuru ile İnşaat endeksi arasında, BIST100 endeksi ile İnşaat endeksi arasında nedensellik ilişkisine rastlanmamıştır. Konut fiyatlarını etkilemek isteyen politika yapıcıların dolar kuru ve hisse senedi fiyatlarını da göz önünde bulundurması gerektiği ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Hisse Senedi, Döviz, İnşaat Endeksi, Konut Fiyat Endeksi

CAUSALITY RELATIONSHIP BETWEEN STOCK PRICES, EXCHANGE RATE AND HOUSE PRICE INDEX

In this study, the causal relationship between stock prices, exchange rates and house prices has been empirically analyzed in Turkey. The causality relationship was investigated with 107 monthly data covering the period 2013:M3 – 2022:M1 using BIST100 index, BIST Construction index, USD/TL rate and Housing Price index. The relationship between the selected variables was analyzed by Granger Causality analysis. According to the findings, bidirectional causality was found between BIST100 index and housing price index, between BIST Construction index and housing price index, and between dollar exchange rate and housing price index. No causal relationship was found between the dollar rate and the BIST100 index, between the dollar rate and the Construction index, and between the BIST100 index and the Construction index. It can be stated that policy makers who want to affect housing prices should also consider the dollar rate and stock prices.

Keywords:

Stock, Currency, Construction Index, Housing Price Index,

PDF

___

Akkaş, M. E. & Sayılgan, G. (2015). Konut fiyatları ve konut kredisi faizi: Toda-Yamamoto nedensellik testi. 19. Finans Sempozyumu. (ss. 367-378). Çorum.
Badurlar, İ. (2008). Türkiye’de konut fiyatları ile makro ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 223-238.
Bahmani-Oskooee, M. & Wu, P. T. (2018). Housing prices and real effective exchange rates in 18 OECD countries: A bootstrap multivariate panel Granger causality. Economic Analysis and Policy, 60, 119-126.
BIST100 Endeksi. (2022). 2 Nisan 2022, https://tr.investing.com/indices/ise-100.
Bianconi, M. & Yoshino, J. A. (2013). House price indexes and cyclical behavior. International Journal of Housing Markets and Analysis, 6 (1), 26-44.
Coşkun, Y. & Ümit, Ö. A. (2016). Türkiye’de hisse senedi ile döviz, mevduat, altın, konut piyasaları arasındaki eşbütünleşme ilişkilerinin analizi. Business and Economics Research Journal, 7 (1), 47–69.
Çetin, A. C. (2021). Türkiye’de konut fiyatlarına etki eden faktörlerin analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (1), 1-30.
Çetin, G. & Doğaner, A. (2017). İnşaat sektörü güven endeksi ve konut fiyat endeksi arasındaki ilişki: Türkiye için ampirik analiz. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 155-165.
Çilingir, C. (2021). Hisse senedi endeksi ile tüketici güven endeksi arasındaki ilişkinin Granger nedensellik testi ile incelenmesi. Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü Dergisi, 3 (1), 131-138.
Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49 (4). 1057-1072.
Erbaykal, E. & Okuyan, H. A. (2007). Hisse senedi fiyatları ile döviz kuru ilişkisi: Gelişmekte olan ülkeler üzerine ampirik bir uygulama. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 1 (1), 77-89.
Eryüzlü, H. & Ekici, S. (2020). Konut fiyat endeksi ve reel döviz kuru ilişkisi: Türkiye örneği. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 5 (12), 97-105.
Gebeşoğlu, P. F. (2019). Housing price index dynamics in Turkey, special issue on applied economics and finance. Journal of Yaşar University, 14, 100-107.
Granger, C. W. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37 (3), 424-438.
Gündüz, L. & Hatemi-J, A. (2002). On the causal relationship between stock prices and exchange rates evidence from MENA region. FMA European Conference, (pp. 1-22). Copenhagen.
Hepşen, A. & Kalfa, N. (2009). Housing market activity and macroeconomic variables: An analysis of Turkish dwelling market under new martgage system. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 38 (1), 38-46.
Karaağaç, G. A. & Altınırmak, S. (2018). Türkiye konut fiyat endeksi ve düzey bazlı konut fiyat endeksleri ile seçili değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 39, 222-240.
Karadaş, H. A. & Salihoğlu, E. (2020). Makroekonomik değişkenlerin konut fiyatlarına etkisi: Türkiye örneği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16 (1), 63-80.
Mackinnon, J. G., (1996). Numerical distribution functions for unit root and cointegration tests. Journal of Applied Econometrics, 11, 601-618.
Münyas, T. (2020). Reel sektör güven endeksi ile hedonik konut fiyat endeksi arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (5), 1383-1394.
Öner, H. (2018). Tüketici ve üretici fiyat endeksleri arasındaki ilişkinin Granger nedensellik testi yoluyla incelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (1), 318-327.
Özcan, G. & Başaran Tormuş, N. (2018). Konut fiyat endeksi ve döviz kuru ilişkisi: Türkiye üzerine ampirik bir çalışma. 5. Uluslararası Politik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Kongresi. (ss. 505-514). Niğde.
Philips, P. & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regressions, Biometrica, 75 (2), 345-346.
Sizer, L. (2020). Döviz kuru ve dışa açıklığın enflasyon üzerindeki etkisi: Doğrusal olmayan regresyon analizi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (19), 146-158.
Somel, C. (2014). Makro iktisata giriş. Yordam Kitapevi.
Şahin, İ. Ş. & Karacan, K. B. (2019). BIST’te işlem gören inşaat işletmelerinin çok kriterli karar verme yöntemleri ile finansal performans ölçümü. International Journal of Multidisciplinary Studies and Innovative Technologies, 3 (2), 162-172.
TCMB (2022). Konut fiyat endeksi. 10 Nisan 2022, www.tcmb.gov.tr.
Yalçın, E. C., Tıraşoğlu, M. & Çevik, E. (2017). Bölgesel bazlı konut fiyat endeksi ile ekonomik güven endeksi arasındaki ilişkinin ekonometrik analizi: Türkiye örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 12 (2), 123-137.