ENDÜSTRİ 4.0 VE EVRİMCİ İKTİSAT

Bu çalışmada evrimci iktisat yaklaşımı kapsamında, teknolojik gelişme konusu ve içinde bulunduğumuz Endüstri 4.0: Akıllı Üretim-Dijital Ekonomi (E4.0) dönemi analiz edilmektedir. Analizde, değişim halinde bir olgu olan E4.0’ın kapitalizmin bütünsel işleyişi içinde nerede durduğunu göstermek amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda çalışma iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda evrimci iktisadın teknoloji olgusuna dair yaklaşımı neo-klasik ve Marksist iktisatla karşılaştırmalı olarak mercek altına alınmaktadır. İkinci olarak ise Sanayi Devrimi’nden bugüne üretim organizasyonunda görülen teknolojik değişimlerin ortaya çıkardığı dört endüstri dönemi arasındaki her bir geçişin devrim olarak mı yoksa evrimsel bir süreç olarak mı ele alınmasının daha doğru olacağı tartışılmaktadır. Elde edilen sonuçlara göre E4.0 olgusu hem sadece teknik bir olgu olarak ele alındığında hem de büyüme ve sermaye birikimi ile olan ilişkisi üzerinden değerlendirildiğinde tıpkı kendinden önceki endüstri dönemleri gibi bir evrimsel süreç içinde ilerlediği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Endüstri 4.0, Evrimci İktisat, Teknolojik Değişim

INDUSTRY 4.0 AND EVOLUTIONARY ECONOMICS

In this study, the subject of technological development and the current Industry 4.0: Smart Production-Digital Economy (I4.0) period are analyzed within the scope of evolutionary economics approach. The purpose of the analysis is to show where I4.0, as a phenomenon in change, stands in the overall functioning of capitalism. In this direction, the study consists of two parts. In the first part, the approach of evolutionary economics to the phenomenon of technology is discussed in comparison with neo-classical and Marxist economics. Secondly, it is discussed whether it would be more appropriate to consider each transition between the four industrial periods from the Industrial Revolution to the present, as a revolution or an evolutionary process. According to the results obtained, when E4.0 is considered both as a technical phenomenon and in terms of its relationship with growth and capital accumulation, it has been revealed that it progresses in an evolutionary process, just like the previous industrial periods.

Keywords:

Industry 4.0, Evolutionary Economics, Technological Change,

PDF

___

Aksoy, S. (2017). Değişen teknolojiler ve endüstri 4.0: Endüstri 4.0’ı anlamaya dair bir giriş. E-Katkı Dergisi, 4, 34-44.
Aksoy, S. (2022). Endüstri 4.0’ın doğrudan yabancı sermaye yatırımları üzerindeki etkileri: Ampirik çalışma ve Türkiye ekonomisi için çıkarımlar. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Andreon, A. & Anzolin, G. (2019). A revolution in the making? Challenges and opportunities of digital production technologies for developing countries. UNIDO Department of Policy, Research and Statistics Working Paper (No:07/2019).
Banger, G. (2016). Endüstri 4.0 ve akıllı işletme. Dorlion Yayınları.
Bhagavan, M. R. (1990). The technological transformation of third world. Zed Books Ltd.
Carlsson, B. & Stankiewicz, R. (1991). On the nature, function and composition of tecnological systems. Journal of Evolutionary Economics, 1 (2), 93-118.
Dosi, G. (1988). The Nature of the innovation process. In G. Dosi, C. Freeman, R. Nelson, G. Silverberg and L. Soete (Eds.), Technical change and economic theory, (pp. 221-238). Pinter.
Dosi, G. & Nelson, R. R. (1994). An introduction to evolutionary theories in economics. Journal of Evolutionary Economics, 4, 153-172.
Edquist, C. (2005). System of innovation: Technologies, institutions and organizations. Routledge.
Eren, E. (2015). İktisat-Fizik ilişkisine tarihsel bakış. Ekonomi-Tek, 4 (2), 25-60.
Fagerberg, J. (2003). Schumpeter and the revival of evolutionary economics. Journal of Evolutionary Economics, 13 (2), 125-159.
Foster, J. & Metcalfe, S. (2009). Evolution and economic complexity: An overview. Economics of Innovation and New Technology, 18 (7), 607-610.
Frase, P. (2020). Dört gelecek: Kapitalizmden sonra hayat. (Çev. A. E. Pilger). Koç Üniversitesi Yayınları.
Freeman, C. & Perez, C. (1988). Structural crises of adjustment, business cycles and investment behaviour. In G. Dosi, C. Freeman, R. Nelson, G. Silverberg and L. Soete (Eds.), Technical Change and Economic Theory, (pp. 38-66). Pinter.
Freeman C. & Soete, L. (2003). Yenilik iktisadı. (Çev. E. Türkcan). TÜBİTAK Yayınları.
Freeman C. & Louça, F. (2013). Zaman akıp giderken: Sanayi devrimlerinden bilgi devrimlerine. (Çev. O. S. Binatlı). İthaki Yayınları.
Freeman, C. (1990). Yeni teknoloji ve yetişme sorunu. (Çev. A. Göker). Mühendis ve Makine Dergisi, 31 (368), 5-11.
Fülbert, G. (2014). Kapitalizmin Kısa Tarihi. (Çev. S. Usta). Yordam Yayınları
Gökten, K. (2006). İktisatta evrim düşüncesi ve evrimci iktisadın teknolojiye yaklaşımı. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 6 (11), 24-44.
Gürel, Y. Ü. (2016). Evrimci iktisat ve teknoloji. İçinde İ. S. Akçomak, E. Erdil, M. Tiryaki ve M. T. Pamukçuoğlu (Ed.), Bilim, teknoloji ve yenilik: Kavramlar, kuramlar ve politika, (ss.237-257). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Hanusch, H. & Pyka, A. (2007). Principles of Neo-Schumpeterian economics. Cambridge Journal of Economics, 31 (2), 275-289.
Harvey, D. (2011). Sermayenin mekanları. (Çev. B. Kıcır, D. Koç, K. Tanrıyar ve S. Yüksel). Sel Yayıncılık.
Hodgson, G. (1994). Precursors of modern evolutionary economics: Marx, Marshall, Veblen, and Schumpeter. In R. England (Ed.), Evolutionary Concepts in Contemporary Economics, (pp.9-35). University of Michigan Press.
İçke, M. A. (2014). Schumpeter ve yeniliklerin finansmanı. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 17-38.
Kızılkaya, E. (2010). Yaratıcı girişimci: Schumpeter’in iktisadi değişim modeli. Derin yayınları.
Marx, K. (2011). Kapital I. (Çev. M. Selik ve N. Satlıgan). Yordam Kitap.
Nelson, R. R. & Winter, S. G. (1982). An evolutionary theory of economic change. The Belknap Press of Harvard University Press.
OECD & EUROSTAT. (2006). Oslo kılavuzu: Yenilik verilerinin toplanması ve yorumlanması için ilkeler. (3. Baskı). TÜBİTAK Yayınları.
OECD & EUROSTAT. (2018). Oslo manual 2018: Guidelines for collecting, reporting and using data on innovation. (4. Edition). OECD Publishing.
Öktem, Ü. (2010). Olgu, kuram, Darwin öncesi evrim kuramları ve Darwin’in evrim kuramı. Ankara Üniversitesi DTCF Antropoloji Dergisi, 23, 21-39.
Peukert, H. (2002). Schumpeter’s “Lost” seventh chapter: A critical overview. Industry and Innovation, 9, (1/2), 79-89.
Šarotar Žižek, S., Nedelko, Z., Mulej, M. & Veingerl Čič. Z. (2020). Key performance indicators and industry 4.0: A socially responsible perspective. Naše gospodarstvo/Our Economy, 66 (3), 22-35.
Schumpeter, J. A. (1966). Kapitalizm, sosyalizm ve demokrasi. Varlık Yayınları.
Smith, A. (2006). Milletlerin zenginliği. (Çev. H. Derin). İş Bankası Kültür Yayınları.
Soyak, A. (1995). Teknolojik gelişme: Neoklasik ve evrimci kuramlar açısından bir değerlendirme. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 6 (15), 93-107.
Soyak, A. (2011). Teknoekonomi. Der Yayınları.
Taymaz, E. (1993). Sanayi ve teknoloji politikaları: Amaçlar ve araçlar. ODTÜ Gelişme Dergisi, 20 (4), 549-580.
Taymaz, E. (2001). Ulusal yenilik sistemi: Türkiye imalat sanayiinde teknolojik değişim ve yenilik süreçleri. TÜBİTAK Yayınları.
Taymaz, E. (2016). Yenilik kavramı ve yenilik politikaları. 29 Kasım 2018, http://users.metu.edu.tr/etaymaz/yenilik-kavrami.html.
Tuncel, C. O. (2008). Heterodoks bir mikro iktisat teorisine doğru: Evrimci iktisadın teknolojik gelişme yaklaşımı ve firmanın doğası. Ekonomik Yaklaşım, 19 (69), 1-32.
Ünlü, F. & Atı̇k, H. (2019). Türkiye’deki işletmelerin endüstri 4.0’a geçiş performansı: Avrupa Birliği ülkeleri ile karşılaştırmalı ampirik analiz. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 17 (2), 431-463.