Türk Basınına Göre II. Dünya Savaşı Sırasında İstanbul’un İaşesi ve Sosyal Yardımlar

II. Dünya Savaşı sırasında savaşa katılan devletlerin ekonomik durumu hayati bir önem arz etmekteydi. Zira güçlü ekonomilerin yönetebildiği XX. yüzyıl savaşları, beraberinde büyük sorunlar da getirmekteydi. I. Dünya Savaşı’nda olduğu gibi II. Dünya Savaşı’nda da en güçlü ekonomiler bile sarsılmıştı. Bu sebepten ortaya çıkan iaşe meselesi, halledilmesi gereken ilk sorunlardandı. Hükümet sorunu çözmek için çiftçinin elindeki hububat ve baklagillere bedelini ödeyerek el koyma kararı almış ve savaşın ilerleyen süreçlerinde uygulamayı bir hayli genişleterek el konulan mahsul miktarlarını arttırmıştı. Ancak ödenen ücretlerin piyasa fiyatının altında olması, çiftçiyi memnun etmemiş ve daha çok kazanmak hırsıyla çiftçi, ürünlerini karaborsadan satışa başlamıştı.Bu şekilde yapılan satışlar, ihtiyaç maddelerinin fiyatlarını arttırırken özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde ciddi iaşe sıkıntıları yarattı. Hükümet, fiyat artışlarını önlemek için çeşitli tedbirlere başvurmuş olsa da başarılı olamamış ve 1942-1943 yıllarında karaborsa, ihtikâr gibi kavramlar ülkenin gündemini oldukça meşgul etmişti. Dönemin gazeteleri incelendiğinde, hemen her gün bahsi geçen konularla ilgili haberlerin manşet sayfalarında yer aldığı görülmektedir. Bu çalışma, özellikle II. Dünya Savaşı ile birlikte başlayan iaşe sorununa karşı alınan tedbirler, kurulan teşkilâtlar ve bu teşkilâtların İstanbul halkına yaptığı yardımları incelemektedir.

According To The Turkish Press Social Aids And The Subsistence Of Istanbul During The World War II.

During the World War II. the economic situation of the governments was crucially important. The XX. century wars were controlled by the strong economy even led to big problems. The most powerful economies were even schocked in World War II as in World War I. The issue of subsistence that emerged was on of the first problems to be solved. To this end, the government took the decision to seize the grain and legumes at the farmer’s expense and increased the amount of crops seized by expanding this practice considerably during the course of the war. However, the fact that the fees paid were below the market price, farmers were not satisfied and farmers started to sell their products in black market with ambition to make money.The sales made in his way incresed the price of the necessities and created serious problems especially in big cities such as İstanbul. Although the goverment had applied various measures to prevent price increase, it could not be successed and in the years 1942-1943 the concepts of the black market, the profiteering etc. occupied the agenda of the country. When the daily newspapers are examined, it appears that the daily news about these topics seen on the headlines almost every day.This study, examines particularly measures taken against the issue of the subsistence problem that started with the World War II, the established organizations and the aids of these organizations to the people of İstanbul. 

___

  • TEKELİ, İ. - İLKİN, S., (2014). İktisadî Politikalarıyla Ve Uygulamalarıyla İkinci Dünya Savaşı Türkiyesi, C 2, İletişim Yayınları, İstanbul. TOKER, M., (1990). Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları 1944-1973, Bilgi Yayınevi, Ankara. US, A., (17 İkinci Teşrin/Kasım 1942). “Pahalılıkla Pahalılığa Karşı Mücadele”, Vakit. WEİSBAND, E., (2002). İkinci Dünya Savaşı ve Türkiye, Çev. Mehmet Ali Kayabağ-Örgen Uğurlu, Örgün Yayınevi, İstanbul. İnternet Kaynakları www.tdk.gov.tr., Erişim: 13 Haziran 2018.