Umut KARADOĞAN

Meşrutiyet Döneminde Hukuksal ve Toplumsal Alanda Kadın Algısı “Nisa Hapishaneleri Örneği”

Osmanlı Devleti’nin sosyolojik ve teolojik açılardan kadına bakışı, Arap manifestosuyla örülüyken, her alanda değişimi kendine düstur edinmiş, topluma ve siyasal yaşama gelişimi adapte etmeye çabalayan üst yönetim aklının uygulamakta olduğu politikaların yanı sıra kültürel alanlarda da kendisini ortaya koyma çabasına girdiği dönem olan Tanzimat’ın, elbette kadına bakış açısı da farklı olacaktı. Batı’da özgürleşmeye başlayan ve toplum içerisinde daha görünür duruma gelen Avrupalı kadın, Osmanlı aydınlarının da ilgi odağı haline gelmiş ve her anlamda çağdaşlaşmayı arzulayan bir düşünce yapısını, dönemin yönetimine de aksettirmenin çabasına girmişlerdir. Bu sayede daha ılımlı bir pozitivizm ile II. Meşrutiyetten sonra kadının toplumsal algısı, her alanda değiştirilmeye gayret edilmiş ve kadınlar daha fark edilir toplum bireyi olarak, gündelik yaşamın keşmekeşinde kendilerine bir yer açmışlardır. Zaman zaman bu durumun hazmedilemeyişi sebebiyle de başlarını kanunla, devletle, toplumla ilgili sıkıntıya sokmuşlardır. Yapılan bu çalışma, Osmanlı kadınının süreç içerisinde kazanımlarını nasıl elde ettiğini yine Osmanlı resmi arşiv belgelerine dayanılarak açıklanmaya çalışacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Kadın, Toplum, Hukuk, Nisa Hapishaneleri

Women's Perceptıon ın a Legal and Socıal Scope ın the Concept of the Country

While the sociological and theological point of view of the women in the Ottoman State is woven with the Arab manifesto, the perspective of women should be different in Tanzimat Era, which is the period in which the mind of the upper management that strives to adapt the change in every field and the development of society and political life, as well as the cultural fields. The European woman, who started to become free in the West and became more visible in the society, became the focus of attention of the Ottoman intellectuals who tried to reflect a thought structure which desires to modernize in every sense to the administration of the period. In this way, with a more moderate positivism after the second constitutional monarchy, the social perception of women has been tried to be changed in every field, and women, as a more visible society member, have opened up a place in the discovery of everyday life. From time to time, the women has put themselves in trouble with law, state and society because the society can not accept the new statue of women. This study will try to explain how the Ottoman woman obtained her rights in the process based on the Ottoman official archive documents.

Keywords:

Women, Prison of Women, Public, Law,

PDF

___

DAŞCIOĞLU, K., (2006). "Osmanlı Belgeleri Işında Denizli Sancağı Hapishaneleri", C.1, Uluslararası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildiriler, Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Yayınları, Denizli, s.440-445.
GÜRSOY, E. (2014). “Osmanlı Devleti’nin Son Dönemlerinde Eskişehir Hapishanesi (1890-1920)”, Tarih Okulu Dergisi, Sayı: XX, s.227-229.
TEKİN S., (2010). “Osmanlı’da Kadın ve Kadın Hapishaneleri”, AÜ, DTCF Dergisi, C:29, S:47, Ankara, s.95-96.
TUNCER, H., (1989). “Türk Kadınının Geçirdiği Evrimin Tarihçesi ve Bugünkü Durumu” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, cilt: VI, sayı:16, Ankara, s.163-172.
TOPRAK, Z., (1989). “İttihat-Terakki ve Teali-i Vatan Osmanlı Hanımlar Cemiyeti”, Toplum ve Bilim, Sayı:43-44, İstanbul, s.183-190.
YILDIZ Özgür, (2015). “Osmanlı Hapishaneleri Üzerine Bir Değerlendirme: Karesi Hapishanesi Örneği”, Akademik Bakış, Cilt:9, S.17, Ankara, s.91-111.
YILDIRIM, N., (1996). ”1893 İstanbul Kolera Salgını İstatistikleri”, Tarih ve Toplum Dergisi, S: 150, İstanbul, s.51-54.