Kanunî Devri’nde Bir Serhad Şehri Olarak Bayburt

Bayburt, Kanunî dönemi ve öncesinde önemli tarihî olayların cereyan ettiği stratejik bir coğrafyada yer alır. Bayburt, I. Selim döneminde fethedilmiş ve bu dönemde önemli bir askerî ve idarî merkez haline gelmiştir. Bayburt, Kanunî Sultan Süleyman’ın doğu seferlerine asker ve iâşe tedarik etmekle birlikte, lojistik destek merkezi vazîfesi görmüştür. Ayrıca Bayburt, Osmanlı İmparatorluğu’nun doğu politikalarını yürütmesinde mihver konumdaki yerlerden olup Bayburt emirleri ve askerleri Şii yayılmacılığına ve saldırına karşı teyakkuzda olmuşlardır. Bayburt sancak beyi İdris Bey, 1533-1534 yıllarında Irakeyn Seferi’ne askerleriyle katılmıştı. Daha sonra ise Bayburt Kalesi’nde ikâmet eden Erzurum Beylerbeyi Mehmed Bey, Erzurum ve havalisine Gürcistan’dan gelecek olası saldırıları önlemek için Gürcistan’a sefer düzenlemiştir.  Bayburt’un merkez üssü olduğu bu seferle birlikte Gürcüler mağlup edilmiş, yeni topraklar ve ganimetler elde edilmiştir. Bu makalede; Irakeyn ve Gürcistan Sefer’inde Bayburt’un coğrafî, askerî ve stratejik öneminin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu çalışma yapılırken Osmanlı kroniklerinden, Osmanlı Arşivleri’ndeki belgelerden ve araştırma-inceleme eserlerdeki bilgilerden yararlanıldı. 
Anahtar Kelimeler:

Şah Tahmasb, Kanunî, Bayburt

A Boundary City in the Kanunî Period: Bayburt

Bayburt is located in a strategic geograpy where important historical events took place before and during the Kanunî period. Bayburt was conquered during the reign of Sultan Selim I and became a military and administrative center. Bayburt served as a logistical support center in addition to supplying soldiers and rescuits during the eastern campaigns of Kanunî Sultan Süleyman. Idris Bey, the district governor of Bayburt, who joined the Irakeyn campaign with his soldiers in 1533-1534. Afterwards, the governor of Erzurum Mehmed Bey, resided in the Bayburt Castle organized a campaign to Georgia in order to prevent possible attacks from the Georgians in Erzurum and its environs. This time, where Bayburt was the epicenter, the Georgians were defeated and new lands and loots were obtained. In this article; it is aimed to reveal to geographical, military and strategic importance of Bayburt at Irakeyn and Georgia Campaign. This study benefited from Ottoman chronicles, documents in Ottoman Archives and from information in research-examination studies.
Keywords:

Kanunî, Shah Tahmasb,

___

  • NEZİHİ, A., “IV. Murad’ın Revan Seferi Menzilnâmesi”, Tarih Dergisi, sy. 34, (1984):183-246. PEÇEVİ, İ., Peçevi Tarihi I, haz. Bekir S. Baykal, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1981. POLAT, S., IV. Murat’ın Revan Seferi Organizasyonu ve Stratejisi, Ankara: Genelkurmay Yayınevi, 2015. POLO, M., Dünyanın Hikaye Edilişi, çev. Işık Ergüden ve Z. Zühre İlkgelen, İstanbul: Ötüken Yayınları, 2019.