Klasik Elit Teorisyenlerinde Makyavelist İzler

Bu çalışmanın amacı Siyaset sosyolojisi disiplini içerisinde ele alınan elit teorileri ve seçkinci yaklaşımların klasik temsilcileri olan Pareto, Mosca ve Michels’in yaklaşımlarına İtalyan düşünür Machiavelli’nin etkisini incelemektir. Siyasal açıdan yönetim biçimlerini şekillendiren, çoğunluk-azınlık ilişkileri, güçlü ve etkili olanın yönetimde sahip olduğu pay, iktidarın toplumsal kabulünü sağlayan nedenler ve bu nedenlerin meşrulaştırılması elit teorilerinin kapsamına girmektedir. Elit teorisyenlerinin üzerinde durduğu bazı kavramlar Machiavelli’nin öğretilerinde ileri sürdüğü temel kavramlarla ilişkilidir. Bu kavramlar ve kullanıldığı bağlamlar güçlü olmaya, kurnaz olmaya ve sahip olunan statünün korunmasına vb. ilişkindir. Makyavelist tutum ve yöntemlerin elit teorilerinin oluşumundaki etkilerinin incelenmesinin, klasik elit yaklaşımlarının farklı bir perspektiften irdelenmesine imkân vereceği düşünülmektedir. Sosyolojik bir kavram olarak irdelenen “eşitsizlik” ve buna bağlı olarak temellenen “tabakalaşma” kavramının siyasal alandaki izdüşümünün elit teorilerinin yardımıyla incelenmesi hem sosyoloji hem de siyasal bilimler açısından önemlidir. Zira seçkin-elit yaklaşımların arka planındaki Makyavelist felsefe siyasal tabakalaşmanın sistematiğini ana hatlarını aydınlatmaktadır. Bu çalışmada birincil ve ikincil kaynakların incelendiği ve düşünürlerin görüşlerinin karşılaştırmalı olarak sunulduğu bir yöntem benimsenmiştir. Dolayısıyla öncelikle Machiavelli’nin eserlerinde ileri sürdüğü görüşlerinden hareket edilerek teorik arka plana dair bilgi verilmiştir. Ardından yukarıda isimleri geçen düşünürlerin elit teorilerine yaptıkları katkıları karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Elit Teorisi, Pareto, Mosca, Machiavelli, Siyaset Sosyolojisi

Machiavellian Traces in Classical Elite Theorists

The aim of this study is to examine the influence of the Italian thinker Machiavelli on the approaches of Pareto, Mosca and Michels, which are the classical representatives of elite theories and elitist approaches discussed in the discipline of political sociology. Majority-minority relations that shape the political forms of government, the share of the powerful and influential in the government, the reasons that ensure the social acceptance of power, and the legitimation of these reasons fall within the scope of elite theories.Some concepts emphasized by elite theorists are related to the basic concepts that Machiavelli put forward in his teachings. These concepts and the contexts in which they are used depend on being powerful, cunning and protecting one's status, etc. is related.It is thought that examining the effects of Machiavellian attitudes and methods on the formation of elite theories will allow the classical elite approaches to be examined from a different perspective. It is important for both sociology and political sciences to examine the projection of the concept of "inequality", which is examined as a sociological concept, and the concept of "stratification" based on it, in the political field, with the help of elite theories. Because the Machiavellian philosophy in the background of elite-elite approaches illuminates the main lines of the systematic of political stratification. In this study, a method in which primary and secondary sources are examined and the views of thinkers are presented comparatively has been adopted. Therefore, first of all, information about the theoretical background was given, based on the views put forward by Machiavelli in his works. Then, the contributions of the above-mentioned thinkers to elite theories are discussed comparatively.

Keywords:

Elite Theory, Pareto, Mosca, Machiavelli, Political Sociology,

PDF

___

Abramson, Jeffrey. Minerva’nın Baykuşu. çev. İbrahim Yıldız. Ankara: Dipnot Yayınları, 2017.
Ağaoğulları, Mehmet Ali - Köker, Levent. Tanrı Devletinden Kral-Devlete. Ankara: İmge Kitabevi, 2004.
Aron, Raymond. Sosyolojik Düşüncenin Evreleri. çev. Korkmaz Alemdar. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1994.
Arslan, Mutlu. “Elit Teorisinin Doğuşu ve Kitle Korkusu”. Eğitim Bilim Toplum Dergisi 13/50 (2015), 76-95.
Baldini, Enzo. “Machiavelli, Makyavelizm ve Siyasi Modernite Sorunu”. çev. Durdu Kundakçı. Machiavelli, Makyavelizm ve Modernite. ed. Cemal Bâli Akal. 11-25. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2012.
Bottomore, Thomas Burton. Seçkinler ve Toplum. çev. Erol Mutlu. Ankara: Gündoğan Yayınları, 1997.
Bourdieu, Pierre. Devlet Üzerine Collège De France Dersleri (1989-1992). çev. Aslı Sümer. İstanbul: İletişim Yayınları, 2016.
Burnham, James. The Machiavellians Defenders of Freedom. New York: The John Day Company, Inc., 1943.
Çeğin, Güney. “Elit Teorisi ve Siyaset”. Siyaset Sosyolojisi. ed. Nuray Karaca. 168-192. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, 2018.
Ebenstein, William. Siyasi Felsefenin Büyük Düşünürleri. çev. İsmet Özel. İstanbul: Şûle Yayınları, 2003.
Kapani, Münci. Politika Bilimine Giriş. Ankara: Serbest Kitaplar, 2019.
Karaca, Nuray. Siyaset Sosyolojisi Okumaları. Erzurum: Fenomen Yayıncılık, 2018.
Machiavelli, Niccolò. Titus Livius’un İlk On Kitabı Üzerine Söylevler. çev. Alev Tolga. İstanbul: Say Yayınları, 2009.
Machiavelli, Niccolò. Prens. çev. Hasan İlhan İstanbul: Sayfa Yayınları, 2010.
Michels, Robert. Political Parties – A Sociological Study of the Oligarchical Tendencies of Modern Democracy. çev. Eden ve Cedar Paul. Glencoe: The Free Press, 1958.
Mills, Charles Wright. İktidar Seçkinleri. çev. Ünsal Oskay. İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 2019.
Mosca, Gaetano. The Ruling Class, New York: McGraw-Hill Book Company, 1939.
Önderman, Murat. Siyasal Elitizm Kuramı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1991.
Özmakas, Utku. Prens: Machiavelli’nin Muazzam Muamması. İstanbul: İletişim Yayıncılık, 2019.
Pareto, Vilfredo. The Mind And Society, 4 Cilt, New York: Harcourt, Brace and Company, 1935.
Pareto, Vilfredo. Seçkinlerin Yükselişi ve Düşüşü. çev. Merve Zeynep Doğan. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2005.
Runciman, W. Garry. Toplumsal Bilim ve Siyaset Kuramı. çev. Erol Mutlu. Ankara: Teori Yayınları, 1986.
Sartori, Giovanni. Demokrasi Teorisine Geri Dönüş. çev. Tunçer Karamustafaoğlu, Mehmet Turhan. İstanbul: Sentez Yayıncılık, 2017.
Slattery, Martin. (2014) Sosyolojide Temel Fikirler. çev. Özlem Balkız, Gülhan Demiriz, Hacer Harlak, Cevdet Özdemir, Şebnem Özkan, Ümit Tatlıcan. İstanbul: Sentez Yayıncılık, 2014.
Tunçel, Ahu. Bir Siyaset Felsefesi Cumhuriyetçi Özgürlük. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010.
Vergin, Nur. Siyasetin Sosyolojisi. İstanbul: Doğan Kitap, 2019.
Zelyüt, Solmaz. “Makyavelyen Virtú”. Machiavelli, Makyavelizm ve Modernite. ed. Cemal Bâli Akal. 51-62. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2012.