Dünyada ve Türkiye’de Süt ve Süt Ürünleri Üretimi, Tüketimi ve Ticaretindeki Gelişmeler

Süt ve süt ürünleri, insan beslenmesinde önemli yeri olan vazgeçilmez ürünlerdir. Bu çalışmada Dünyada ve Türkiye’de süt ve süt ürünlerinin üretim, tüketim ve dış ticaret verileri 1990 yılından itibaren karşılaştırılması ve sektörün 20 yıldaki değişiminin incelenmesi amaçlanmıştır. Dünyada ve Türkiye’de süt ve süt ürünlerinin üretimi, tüketimi ve dış ticaret bilgilerinin karşılaştırılması Türkiye’de süt sektörünün Dünyadaki konumunu görmek açısından önem taşımaktadır. Türkiye’de süt ve süt ürünlerinin daha çok tüketimine yönelik çalışmalar yapılmıştır. Süt ve ürünleri ile ilgili üretim, tüketim ve dış ticaret bilgilerinin bulunduğu kaynaklarda ise çoğu zaman bilgiler birbirleriyle uyuşmamaktadır. Çalışmanın temel aldığı nokta sektöre ait en önemli verileri en düzenli şekilde vererek paydaşların rahatça yararlanabilmesini sağlamaktır. Çalışmada FAO Food and Agriculture Organization verilerinden yararlanılmıştır. Elde edilen veriler indeks, basit ortalama ile tablolara dönüştürülmüş ve yorumlanmıştır. Türkiye sahip olduğu %2.41’lik sağılan hayvan varlığına rağmen üretim ithalat ve ihracat içerisinde dünyada yeterince söz sahibi olamamaktadır. Genel olarak ihracat rakamları yoğurt dışında çok düşüktür. İthalatta ise tüm ürünlerde oldukça düşük düzeylerdedir ki bu Türkiye’nin süt ve süt ürünlerinde kendi ihtiyacını karşıladığını göstermektedir. Önümüzdeki yıllarda yapılacak çalışmalarla düşük tüketimin artmasıyla beraber sektörün büyümesinin devam edeceği bir gerçektir
Anahtar Kelimeler:

Süt, Peynir, Tereyağı, Yoğurt

Recent Developments in Production, Consumption and Marketing of Milk and Dairy Products in the World and Turkey

Milk and milk products are irrevocable products which are really important in human nutrition. In this study it is aimed to compare milk and dairy production, consumption and foreign trade data since 1990 and evaluation of sector changes in 20 years. Comparing milk and dairy production, consumption and foreign trade information of world and Turkey, is important to understand the position of Turkish milk sector in the world. In Turkey many studies has been done about milk and dairy products which are mostly oriented towards their consumption. Many times, production, consumption and foreign trade information of milk and dairy products in many sources may be conflicting. The basis of this study is to provide stakeholders to benefit easily from the most important data by giving in most regular way. In this study the FAO Food and Agricultural Organization data were used. Gathered data was transformed into simple tables and indexes, averages and percentage were calculated and interpreted. Turkey, despite of its milk animal of 2.41%, cannot be an important player in milk and dairy production, export and import in the world. Generally, export numbers are very low with the exception of yogurt. The import of milk and dairy products is quite low, which indicates that Turkey is self-sufficient in milk and dairy consumption. In future years the sector seems to keep growing

___

  • Ünal, R.N., Besler, T., 2008. Beslenmede sütün önemi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. 40 sayfa. Ankara.
  • Şahin, K., Yurdakul, O., 1996. Mandıralarda yapısal ve ekonomik sorunların işletme yapılarına etkileri. Türkiye 2. Tarım Ekonomisi Kongresi, 4-6 Eylül 1996, Sayfa: 359-364.
  • Şahin, K., Andiç, S., Koç, Ş., 2001. Van ili kentsel alanda ailelerin otlu peynir ve süt ürünleri alım ve tüketim davranışları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 11(2): 67-73.
  • Özel, G., 2008. Tüketicilerin süt tercihinde etkili olan faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13(3): 227-240.
  • Anonim, 2012. Ulusal Süt Konseyi, Sünyada ve Türkiyede http://www.ulusalsutkonseyi.org.tr/ana/default.asp Erişim tarihi: 20.01.2013. sektör istatistikleri
  • Cevger, Y., Aral, Y., Demir, P., Sarıözkan, P., 2008. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi intern öğrencilerinde hayvansal ürünlerin tüketim durumu ve tüketici tercihleri. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 55: 189-194.
  • Şimşek, O., Çetin, C., Bilgin, B., 2005. İstanbul ilinde içme sütü tüketim alışkanlıkları ve bu alışkanlıkları etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 2(1): 23- 35.
  • Andiç, S., Şahin, K., Koç, Ş.,2002. Süt tüketim yapısı: Van ili kentsel alan örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 12(2): 33-38.
  • Demircan, V., Örmeci, M.Ç., Kızılyar, G., 2011. Isparta ilinde ailelerin ambalajlı ve açık süt tüketim alışkanlıklarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 6(2): 39-47.
  • Çetin, C., 2002. İstanbul İlinde İçme Sütü Tüketim Alışkanlıkları ve Bu Alışkanlıkları Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Tekirdağ.
  • Selçuk, Ş., Tarakçı, Z., Şahin, K., Coşkun, H., 2003. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Lisans öğrencilerinin süt ürünleri tüketim alışkanlıkları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 13(1): 23-31.
  • Uzunöz, G., Gülşen, M., 2007. Üniversite öğrencilerinin süt ve süt ürünleri tüketim alışkanlıklarının Araştırmalar, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü. s. 15-21.
  • Demirci, M., Şimşek, O., 1997. Süt İşleme Teknolojisi. www.Uğurer.com, Tarım Kitapları.
  • Savran, F., Aktürk, D., Dellal, İ., Tatlıdil, F., Dellal, G., Pehlivan, E. 2011. Türkiye’de seçilmiş bazı illerde keçi sütü ve ürünleri tüketimine etkili faktörler. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg. 17(2): 251- 256.
  • Boran, Ş., 2010. Süt ve süt ürünleri sektörüne genel bakış. İzmir Ticaret Odası Ar&Ge Bülteni, Haziran Sayısı, Sektörel, 4 sayfa.