Şikâyet Kurumu, Takibi Şikâyete Bağlı Suçlar

Şikâyet, kovuşturma için şikâyet şartı aranan eylemlerde mağdurun, suçtan zarar görenin ya da yetkili temsilcilerinin; fiili ve faili öğrendiği tarihinden itibaren altı ay içerisinde, kanunda belirtilen yetkili makamlara yazılı veya tutanağa geçirilmek üzere sözlü olarak yaptığı, failin yahut fiilin cezalandırılması amacı taşıyan başvurusudur. Ekseriyetle şikâyet edilen fiilin kendisidir ve buna bağlı olarak failin adı verilmeden de şikâyet mümkündür. Bu çalışmanın amacı, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda şikâyet kurumunun yerinin, öneminin, niteliklerinin ve usulünün belirlenmesidir. Çalışmada öncelikle şikâyet kurumunun hukuki niteliğinin tartışılmış; kurumun ceza yargılaması açısından gerekli olup olmadığı, mevcudiyetinin amaca hizmet edip etmediği konularında fikir birliği bulunmadığı ve takibi şikâyete bağlı bir suçun icrası halinde hak sahibinin şikâyeti bulunmaksızın bu suça ilişkin soruşturma ve kovuşturma yapılamayacağı ortaya konulmuştur. Ceza hukuku bakımından şikâyet kurumu hem Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) hem de Ceza Muhakemesi Kanunu'nda (CMK) yer almıştır. Şikâyet kurumu genel hatlarıyla TCK’nın73. Maddesinde; “soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar” başlığı altında usulü ise Ceza Muhakemeleri Kanunu'nda (CMK) düzenlenmiştir. Bu çalışmada şikâyet hakkına sahip olan kişi veya kişilerin kim olduklarına, şikâyet süresine ve usulüne dair bazı hususlar ile şikâyetten vazgeçme ve sonuçları gibi pek çok noktaya ilişkin tespitler ortaya konulmuştur.

Complaint Institution, Tracking Complaint Crimes

The complaint is made orally, in order to be written or recorded in writing to the competent authorities specified in the law, for the purpose of investigating and prosecuting the crime within 6 months from the date of the actual and the perpetrator's learning, or the authorized representatives of the victim or offender who have been harmed by the victim or the crime due to the action attached to the complaint, is a statement of will for the purpose of punishing the offender. The aim of this study is to determine the place, importance and method of the complaint institution in the Turkish Penal Code numbered 5237. In the study, the legal nature of the complaint institution was discussed; It has been established that there is no consensus on whether the institution is necessary for criminal proceedings, whether the existence serves its purpose, and it is not possible to conduct an investigation and prosecution for this crime without the complaint of the right holder in the execution of an offense related to the complaint. In terms of criminal law, the complaint institution has been included both in the Turkish Penal Code (TCK) and in the Code of Criminal Procedure (CMK). In general terms of the complaint institution, Article 73 of TCK; the procedure iştir investigation and prosecution of offenses linked to the complaint ul is regulated in the Code of Criminal Procedure (CMK). In this study, some points about the person or persons who have the right to complain, some issues related to the duration of the complaint and the procedure and the findings related to the withdrawal and the consequences of the complaint have been identified.

PDF

___

Albayrak, M. (2008). Şikâyete tabi suçların özellikleri ve bu suçlara bağlanan hukuki sonuçlar, Tbb Dergisi, 77, Ss. 281-306.
Can, S. (2016). Ceza hukukunda şikâyet. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
Centel N., Zafer, H. ve Çakmut Ö. (2014). Türk ceza hukukuna giriş, (8. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
Demirbaş, T. (2018). Ceza hukuku genel hükümler, (13. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
Demirbaş, T. ve Erdem, M. R. (2018). Ceza hukuku pratik çalışmalar, (9.Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
Demirtaş, E. (2008). Ceza muhakemesi hukukunda muhakeme şartı olarak şikâyet. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Dinçmen K. (1984). Adli psikiyatri. İstanbul: Birlik Yayınları. Dönmezer, S. ve Erman, S. (2016). Nazari ve tatbiki ceza hukuku Cilt I, (14. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
Erem, F., Danışman, A. ve Artuk, E. (2019). Ceza hukuku genel hükümler, (13. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
Erem, F. (2018). Borçlar hukuku genel hükümler, (23. Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.
Güngör, D. (2009). 5237 ve 5271 sayılı kanunlar ışığında şikâyet kurumu. Ankara: Yetkin Yayınları. Hakeri, H. (2017). Ceza hukuku genel hükümler, (21. Baskı). Ankara: Adalet Yayınevi.
İçel, K. (2018). Ceza hukuku genel hükümler, (5. Baskı). Ankara: Beta Yayınları.
Kısık, S. (1992). Bir kovuşturma şartı olarak şikâyet. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Koca, M. ve Üzülmez, İ. (2018). Türk ceza hukuku genel hükümler, (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
Kunter, N. (2009). Muhakeme hukuku dalı olarak ceza muhakemeleri hukuku, (17. Baskı). İstanbul: Kazancı Matbaacılık.
Kunter, N., Yenisey, F. ve Nuhoğlu A. (2010). Ceza muhakemesi hukuku, (18. Baskı). İstanbul: Seçkin Yayınları,
Özbek, V. Ö., Kanbur, M. N., Doğan, K., Bacaksız, P. ve Tepe, İ., (2015). Ceza muhakemesi hukuku, (6.Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
Özgenç, İ. (2014). Türk ceza hukuku genel hükümler, (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
Öztürk, B., Tezcan, D., Erdem, M. R., Gezer Ö. S., Kırıt Saygılar, Y. F., Özaydın, Ö., Akcan Alan E., Erden Tütüncü, E. (2015). Nazari ve uygulamalı ceza muhakemesi hukuku (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
Şahin, C. (2014). Küçüklerin şikâyet ve şikâyetten vazgeçme hakkı, Taad, 16; 291-318.
Şahin, C. (2007). Ceza Muhakemesi Hukuku I. Ankara: Seçkin Yayınları.
Toroslu, N. ve Feyzioğlu, M. (2013). Ceza muhakemesi hukuku, (12. Baskı), Ankara: Savaş Yayınevi. Türk Dil Kurumu (TDK), (2008). Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr. adresinden 07.11.2018 Tarihinde erişim sağlanmıştır.
Uğur, H. (2007). Ceza muhakemesinde kovuşturma mecburiyeti ilkesinden maslahata uygunluk ilkesine, Tbb Dergisi, 73, 258-267
Yaşar, O., Gökcan, H. T. ve Artuç, M. (2014). Yorumlu-uygulamalı Türk ceza kanunu 2.cilt, (2. Baskı). Ankara: Adalet Yayınevi.
Yenisey, F. ve Nuhoğlu, A. (2013). Yazılı başvuru şartının hukuki niteliği, Kazancı Hukuk Araştırmaları Dergisi, 101; 97-108.
Yenisey, F. ve Nuhoğlu, A. (2014). Ceza muhakemesi hukuku. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
Yenisey, F. (2013). Ceza muhakemesi süjelerinin iradelerinin ceza muhakemesinin yürüyüşüne etkisi sorunu, Prof. Dr. Nur Centel'e Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 19(2);453-469.
Yılmaz, Z. (2010). Ceza hukukumuzda şikâyet. Ankara: Adalet Yayınevi.