Hastanede Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının Stres Ve İşkoliklik Düzeylerinin Demografik Değişkenler Ve Mesleki Statüleri Açısından İlişkisi

GİRİŞ: Sağlık çalışanlarının iş tanımlarının belirsizliği nedeniyle ortaya çıkan aşırı iş yükü, çoğu kez uzun süre çalışmalarını gerektirmektedir. Tüm bunların sonucunda uzayan mesai saatleri ile çalışanlar kendilerine ve ailelerine yeterli zaman ayıramamakta ve sonuç olarak işkoliklik ve stres davranışları ortaya çıkabilmektedir. Sağlık kurumlarında verilen hizmetin gereği olarak dinamik yapısı, acil ve ertelenemez oluşu, yapılan hatanın genellikle geriye dönüşünün olmaması, hizmet sunma ve işin gerçekleştirilmesinin birbirine bağlı olması gibi nedenlerden dolayı, sağlık çalışanları daha fazla işkoliklik ve stresle yüz yüze kalabilmektedirler.AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, sağlık çalışanları arasında işkoliklik ve stres arasındaki ilişkileri; aynı zamanda işkoliklik ve stres düzeyinin cinsiyete, medeni duruma, yaş gruplarına ve yönetici pozisyonunu gibi değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır.YÖNTEM: Çalışmanın evrenini, İstanbul Sağlık Bilimleri Üniversitesi Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde görev yapan 150 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak demografik bilgilere yönelik olarak hazırlanan anket sorularının yanısıra, Akın ve diğerleri (2013) tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan İşkoliklik Ölçeği ve DASÖ’nün (Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği) kullanılmıştır. Anket, sağlık çalışanlarına 1-30 Nisan 2016 tarihleri arasında uygulanmıştır. SONUÇ: Yapılan korelasyon analizinde, sağlık çalışanlarının işkoliklik ve stres düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır (p<0,05 rho=,332). İşkoliklik açısından kadın ve erkek sağlık çalışanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Diğer taraftan, kadın ile erkek sağlık çalışanları arasında, stres düzeyleri açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmüştür (p<0,05). Buna göre, kadınlar erkeklere göre daha stresli oldukları ortaya çıkmıştır. Bilindiği gibi, sağlık çalışanlarının büyük çoğunluğu kadınlardan oluşmaktadır. Sağlık hizmetlerinin kesintisiz olması, vardiyalı ve tatil/bayram günlerinde çalışma özellikle kadın çalışanlar üzerinde önemli bir stres oluşturduğu ile açıklanabilir. Öte yandan, kadınların annelik rolleri, ev sorumluluklarının da çalışma hayatı içinde erkeklere göre daha fazla stres kaynağı olabilmektedir. Yaş grupları arasında, stres düzeyleri bakımından istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar bulunmamıştır (p>0,05). Hastanedeki yönetici olan ile yöneticilik görevi olmayan sağlık çalışanları arasında işkoliklik açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0,05). Buna göre, hastanede yönetici pozisyonunda olmayan çalışanların, yönetici pozisyonu olan sağlık çalışanlara göre daha fazla işkolik olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İşkoliklik, Stres, Sağlık Çalışanları

THE RELATIONSHIP OF STRESS AND WORKAHOLISM TO DEMOGRAPHIC VARIABLES AND OCCUPATIONAL STATUS IN HOSPITAL HEALTH WORKERS

Introduction: There is a lack of clarity in the job descriptions of health workers and the resulting excessive workload and uncertainty about tasks can lead to stress. The stress of living in this situation is ignored, neglected and if significant measures are not taken in time it can cause negative situations, especially workaholism. Workaholism can be a positive or negative phenomenon. Some have argued that workaholism is associated with a high level of stress; changes in behaviour, broken relationships with colleagues, tardiness, prolonged complaints, and decreasing of performance are indications of excessive work-related stress The aim of this study was to examine the relationship between workaholism of health workers and work-related stress, and the associated stress significantly differed for the demographic variables.Method: This study was carried out on 150 health workers at Şisli Hamidiye Etfal Research and Training Public Hospital at University of Health Sciences, İstanbul-Turkey. The research data were collected between 01 and 30 April 2016 by means of a survey prepared by the researchers, and validated tests of stress (DASS) and Workaholism. T tests were used to assess stress and workaholism differences related to gender, age, marital status and occupational status.Results: It was concluded from the analyis that there was a meaningful relationship between the levels of workaholism and stress. There is a positive relationship between the level of stress and workaholism. Statistically significant differences were found between male and female groups in terms of stress levels (p <0.05). Workaholism was found to differ by occupational status. Discussion: Consideration should be given to the working conditions of hospital health care workers, providing the most suitable working conditions and support to help them cope with their workaholism and stress.

Keywords:

Workaholism, Stress, Health Workers,

PDF

___

Akdağ, F & Yuksel M. (2010). İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından İşkoliklik ve Algılanan Stres İlişkisinde Kontrol Odağının Rolü”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (1), 47-55. Available from March 2016: http://www.sobiad.org/ejournals/dergi_ybd/arsiv_2010.html Akduman, C., Akduman, G., Simsek Yüksekbilgili, N. & Yüksekbilgili, Z. (2015). ASM'lerde Görev Yapan Çalışanlar Üzerinde Karşılaştırmalı Bir İşkoliklik Araştırması. AHEKON 2015, 6. Uluslararası Katılımlı Aile Hekimliği Kongresi (04-08 Kasım), AHEKON, Antalya. Akın, A., & Cetin, B. (2007). The Depression, Anxiety and Stress Scale (DASS): The Study of Validity and Reliability, Educational Science: Theory and Practice, 7, 241-268. Akın, A., Hamedoglu, M.A., Saricam, H., Akın, U., Kılıc, M., Ozendir, D., & Bayrakcı, E. (2013). The validity and reliability of the Turkish version of thWorkaholism Scale. 2 nd International Symposium on Chaos, Complexity and Leadership 17-19 December 2013, Ankara-Turkey. Andreassen, C.S., Hetland, J., & Pallesen, S. (2014). Psychometric assessment of workaholism measures. Journal of Managerial Psychology, 29 (1), 7-24. [viewed 23 March 2016]. Available from: http://www.emeraldinsight.com/doi/full/10.1108/JMP-05-2013-0143 Balcı, A. (1993). Job Stress Scale of the University Teaching Staff, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi (Journal of the Faculty of Educational Sciences), Ankara University, 26 (1), 315-334. Bardakci S, & Baloglu, M. (2012). Workaholism Trends of School Administrators Who Work in Primary and Secondary Education Institutions, Eğitim ve Bilim Dergisi [Journal of Education and Science), 37(164), 46. Bayraktaroglu, S., Yılmaz S.E, & Çetinel E. (2015). An Evaluation on the Workaholism Behavior in the Context of Human Resources Management, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (15), 117. Çelikkol, A. (2001). Mental Health in Contemporary Business Life, Istanbul: Alfa Publishing Distribution, Ceylan, A., & Ulutürk, H.H. (2006). Relationship between Role Uncertainty, Role Conflict, Job Satisfaction and Performance, Journal of Dogus University, 7 (1), 48- 58. Çınar, S. (2010). Determination of Stressors Perceived by Nursing Students and Methods Used Thereby. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı (Maltepe University Journal of Nursing Science and Art, Special Issue of Symposium), 252-255. Clark, M.A., Michel, J.S., Zhdanova, L., Pui, S.Y., & Baltes, B.B. (2016). All Work and No Play? A Meta-Analytic Examination of the Correlates and Outcomes of Workaholism. Journal of Management, 42, (7),1836-1873. Erkmen, N., & Çetin, Ç. (2008). Relations of Physical Education Teachers' Styles of Coping with Stress with Some Variables. Selcuk University Social Sciences Institute Journal, 9, 231-242. [viewed 18 March 2016]. Available from: http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/issue/view/20/showToc Harpaz, I., & Snir, R. (2015). Heavy work investment: Its nature, sources, outcomes, and future directions. New York: Routledge. Ince, M., Gül, H., Oktay, E., & Candan, H. (2015). An application in the health sector on the effects of workaholic behaviors on the quality of life of work. The Journal of Academic Social Science, 3, (13), 40-59. Naktiyok, A., & Karabey, C.N. (2005). Workaholism and Burnout Syndrome. Ataturk University İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi (Journal of Economics and Administrative Sciences), 19 (2), 179-198. Porter, G. (2001). Workaholic tendencies and the high potential for stress among co-workers. International Journal of Stress Management, 8,147-164. Oates, W.E. (1968). On Being A Workaholic, Pastoral Psychology,; cited by Ayşen Temel, Workaholism in Organizations and Workaholic Employees, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8, (2),104-127. Shimazu, A., Schaufeli, W.B., Kamiyama, K., & Kawakami, N. (2015). Workaholism vs. work engagement: The two different predictors of future well-being and performance. International Journal of Behavioral Medicine, 22, 18-23. Simsek, M.S. (2005). Yönetim ve Organizasyon, Günay. Konya: Ofset Yayıncılık. Sunter, A.T., Canbaz, S., Dabak, S., Oz, H & Peksen, Y. (2006). Pratisyen Hekimlerde Tükenmişlik, İşe Bağlı Gerginlik ve İş Doyumu Düzeyleri. Genel Tıp Dergisi, 16 (1), 9-14. Tansu, M. (2009). An Analysis of the Relationship Between Organizational Stress Sources and Job Satisfaction and an Application in the Health Sector, Yıldız Technical University, Institute of Social Sciences, Istanbul, (Unpublished Master's Thesis). Tengilimoglu, D., Isık, O., & Akbolat, M. (2015). Sağlık Kuruluşları Yönetimi, Ankara: Nobel Akademi. van Wijhe, C. (2012). Understanding Workaholism About the role of affect and cognitions, Publishing: Ipskamp Drukkers BV, Enschede. The Netherlands [viewed 17 July, 2017] Available from, http://www.wilmarschaufeli.nl/publications/Schaufeli/PhD/PhD%20Corine%20van%20Wijhe%202012.pdf