Ortaokul Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematiksel Düşünmeye İlişkin Sahip Oldukları Metaforların Belirlenmesi
Öz Bu araştırmada, ortaokul matematik öğretmeni adaylarının “matematiksel düşünme” kavramına yönelik algılarının metaforlar yardımıyla belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan olgu bilim yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, öğretmen adaylarının “Matematiksel düşünme … gibidir/benzer. Çünkü …” cümlelerini doldurmalarıyla elde edilmiştir. Veriler, içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Öğretmen adaylarının “çünkü” ile başlayan ifadeleri kodlanmıştır. Ardından birbiriyle ilişkili kodlar bir araya getirilerek sekiz kategori geliştirilmiştir. Daha sonra, bazı kodlar olduğu gibi alınarak, bazıları da birleştirilerek 54 özellik oluşturulmuştur. Araştırmanın sonunda, öğretmen adaylarının matematiksel düşünme kavramına yönelik 156 farklı metafor ürettikleri belirlenmiştir. Ayrıca, matematiksel düşünmeyle ilgili ortaya çıkan metafor, kategori ve özelliklerin genel olarak olumlu anlam taşıdığı açığa çıkmıştır. Bunun yanı sıra, 1-4. sınıflardaki matematik öğretmeni adaylarının algılarının dört farklı kategori üzerinde yoğunlaştığı ortaya çıkmıştır. Son olarak, matematiksel düşünmeyi kadınların süreç, erkeklerin ise sonuç odaklı bir kavram olarak gördükleri sonucuna varılmıştır. Araştırma kapsamında ortaya çıkan metaforlar, kategoriler ve özellikler araştırmacılara matematiksel düşünme ile ilgili çalışma yaparken yol gösterebilir.
Ortaokul Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematiksel Düşünmeye İlişkin Sahip Oldukları Metaforların Belirlenmesi
___
- Alkan, H., ve Bukova-Güzel, E. (2005). Development of mathematical thinking in the student teachers.
Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty, 25(3), 221-236.
- Alkan, H., ve Taşdan, B. T. (2011). Mathematical thinking through the eyes of prospective
mathematics teachers at different grade levels. Inonu University Journal of the Faculty of
Education, 12(2), 107-137.
- Arslan, S., ve Yıldız, C. (2010). Reflections from the experiences of 11 th graders during the stages of
mathematical thinking. Education and Science, 35(156), 17-31.
- Aydın, U., ve Ubuz, B. (2014). Predicting undergraduate students’ mathematical thinking about
derivative concept: A multilevel analysis of personal and institutional factors. Learning and
Individual Differences, 32, 80-92.
- Baltacı, S. (2016). Examination of gifted students’ probability problem solving process in terms of
mathematical thinking. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 4(4), 18-35.
- Bozlk, M. (2002). The college student as learner: Insight gained through metaphor analysis. College
Student Journal, 36(1), 142-151.
- Bulut, M. (2009). İşbirliğine dayalı yapılandırmacı öğrenme ortamlarında kullanılan bilgisayar cebir
sistemlerinin matematiksel düşünme, öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. Yayımlanmamış
Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Çekmez, E., Yıldız, C., ve Bütüner, S. Ö. (2012). Phenomenographic research method. Necatibey Faculty
of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 6(2), 77-102.
- Celuch, K., ve Slama, M. (1999). Teaching critical thinking skills for the 21st century: An advertising
principles case study. Journal of Education for Business, 74(3), 134-139.
- Çiftçi, Z. (2015). Ortaöğretim matematik öğretmeni adaylarının matematiksel akıl yürütme becerilerinin
incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
Erzurum.
- Çulha-Özbaş, B., ve Aktekin, S. (2013). Investigating prospective history teachers’ beliefs on history
teachers through metaphor analysis. Journal of Theory and Practice in Education, 9(3), 211-228.
- Deringöl, Y., ve Gülten, D. Ç. (2016). Pre-service teachers’ views on “using mathematics in science
education”: A metaphor analysis study. Journal of Research in Education and Teaching, 5(1), 43-
50.
- Erickson, L. B., ve Pinnegar, S. (2017). Consequences of personal teaching metaphors for teacher
identity and practice. Teachers and Teaching, 23(1), 106-122.
- Ersoy, E. (2012). Probleme dayalı öğrenme sürecinde üst düzey bilişsel düşünme becerileri ve duyuşsal
kazanımlardaki değişim. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim
Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Ferri, R. B. (2003, February). Mathematical thinking styles-An empirical study. Proceedings of the Third
Conference of the European Society for Research in Mathematics Education, Bellaire, Italy.
- Forceville, C. (2002). The identification of target and source in pictorial metaphors. Journal of
Pragmatics, 34, 1-14.
- Gözen, Ş. (2001). Matematik ve öğretimi (18. Baskı). İstanbul: Evrim Yayınevi.
- Henderson, P. B., Hitchner, L., Fritz, S. J., Marion, B., Scharff, C., Hamer, J., ve Riedesel, C. (2003).
Materials
development
in
support
of
mathematical
thinking.
Association
for Computing Machinery Special Interest Group on Computer Science Education Bulletin, 35(2), 185-
190.
- Hughes, E. K. (2006). Lesson planning as a vehicle for developing pre-service secondary teachers’ capacity to
focus on students’ mathematical thinking. Unpublished Doctoral Dissertation, University of
Pittsburgh, Pittsburgh.
- Lakoff, G., ve Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago and London: The University of
Chicago Press.
- Liu, P. H. (2003). Do teachers need to incorporate the history of mathematics in their teaching? The
Mathematics Teacher, 96(6), 416-421.
- Mason, J., Burton, L., ve Stacey, K. (2010). Thinking mathematically (2 nd Ed.). Harlow England: Pearson
Education Limited.
- Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2 nd Ed.).
Thousand Oaks, California: SAGE Publications.
- Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Ortaokul matematik dersi (5-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara:
Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
ve 8. sınıflar). Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- Mumcu, H. Y., ve Aktürk, T. (2017). An analysis of the reasoning skills of pre-service teachers in the
context of mathematical thinking. European Journal of Education Studies, 3(5), 225-254.
- National Council of Teachers of Mathematics [NCTM]. (2000). Principles and standards for school
mathematics. Reston, VA: NCTM.
- Nunokawa, K. (2005). Mathematical problem solving and learning mathematics: What we expect
students to obtain. Journal of Mathematical Behavior, 24, 325-340.
- Ott, M., ve Pozzi, F. (2012). Digital games as creativity enablers for children. Behaviour
& Information Technology, 31(10), 1011-1019.
- Rızvanoğlu, K. (2007). Grafik kullanıcı arayüzlerinde metaforların kültürlerarası kavranışı (Fransa ve
Türkiye’de bir e-öğrenim sitesi üzerinden karşılaştırmalı bir çalışma). Yayımlanmamış Doktora Tezi,
Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Saban, A. (2008). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip
oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
- Sanchez, A., Jose, M. B., ve Victor, M. (2000). Design of virtual reality systems for education: A
cognitive approach. Education and Information Technologies, 5(4), 345-362.
- Schinck, A., Neale, H., Pugalee, D., ve Cifarelli, V. (2008). Using metaphors to unpack student beliefs
about mathematics. School Science and Mathematics, 108(7), 326-333.
- Şengül, S., Katrancı, Y., ve Gerez-Cantimer, G. (2014). Metaphor perceptions of secondary school
students about “mathematics teacher”. The Journal of Academic Social Science Studies, 25(1), 89-
111.
- Sevgen, B. (2002, Eylül). Matematiksel düşünce yapısı ve gelişimi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik
Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
- Stacey, K. (2006). What is mathematical thinking and why is it important? In Progress report of the
APEC project: Collaborative studies on innovations for teaching and learning mathematics in different
cultures (II)-Lesson study focusing on mathematical thinking, Tokyo: CRICED, University of
Tsukuba.
- Tall, D. (2006, December). Encouraging mathematical thinking that has both power and simplicity.
Paper presented at the APEC-Tsukuba International Conference, JICA Institute for
International Cooperation, December 2-7, Ichigaya, Tokyo.
- Tataroğlu-Taşdan, B. (2014). Matematik öğretmenlerinin pedagojik alan bilgilerini matematiksel düşünmeyi
destekleme bağlamında geliştirmeyi amaçlayan bir öğretim tasarımı. Yayımlanmamış Doktora Tezi,
Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Tataroğlu-Taşdan, B., Çelik, A., ve Erduran, A. (2013). Examining the opinions of pre-service
mathematics teachers on mathematical thinking and developing students’ mathematical
thinking. Kastamonu Education Journal, 21(4), 1487-1504.
- Teong, S. K. (2002). The effect of metacognitive training on mathematical word problem solving.
Journal of Computer Assisted Learning, 19, 46-55.
- Tortop, H. S. (2013). Preservice teachers’ metaphors about university teacher and metaphor as an
evaluation tool. Journal of Higher Education and Science, 3(2), 153-160.
- Türk Dil Kurumu [TDK]. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Vui, T. (2007). Enhancing classroom communication to develop students’ mathematical thinking. APEC–
Tsukuba International Conference III, “Innovation of Classroom Teaching and Learning
through Lesson Study”–Focusing on Mathematical Communication–December 8-15, Tokyo
Kanazawa and Kyoto, Japan.
- Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı).
Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, C., ve Hacısalihoğlu-Karadeniz, M. (2018). Evaluation of prospective mathematics teachers’
perceptions about the concept of intelligent games through metaphors. European Journal of
Science and Mathematics Education, 6(4), 137-160.
- Yıldız, C. (2016, July). Comparing the mathematical thinking experiences of students at faculty of education
and faculty of arts and sciences. International Conference on New Horizons in Education, Vienna
University of Technology, Austria.