Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Performans Değerlendirme Uygulamalarına İlişkin Görüş ve Önerileri

Öğretmenlerin performans değerlendirmesi 17.4.2015 tarih ve 29329 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 54. maddesine göre, okul müdürleri tarafından gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Ancak okul müdürleri tarafından yürütülen değerlendirme sürecinin niteliği ve karşılaşılan sorunlar kamuoyunda tartışılır hale gelmiştir. Bu çalışmanın amacı; okul müdürlerince yapılan performans değerlendirmenin öğretmenler tarafından nasıl algılandığını ortaya çıkarmak, süreçte yaşanan sorunları ve bu sürecin iyileştirilmesine yönelik önerileri öğretmen görüşleri doğrultusunda belirlemektir. Nitel araştırma deseninde tasarlanan bu araştırmada, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 16 öğretmenden oluşturulmuştur. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmış, güvenirlik hesaplaması Miles ve Huberman formülü ile yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlere göre performans değerlendirmenin amacına ulaşamadığı, yeni sisteme rağmen değerlendirme sürecine ilişkin sorunların okullarda varlığını devam ettirdiği görülmüştür. Performans değerlendirme sürecinde öğretmenlerin, değerlendirme süresinin sınırlılığı, somut kriterlere göre değerlendirilmeme, geri bildirim mekanizmasının zayıflığı, objektif ve adil olamama ve tek bir kişi tarafından değerlendirilme konularında rahatsızlık duydukları görülmüştür.

Opinions and Suggestions of the Teachers Working at Secondary Education Institutions on Performance Evaluation Applications

According to the Article 54 of the Regulation on Ministry of National Education Teacher Appointment and Relocation published in the Official Gazette on the date 17.04.2015 with the number 29329, the performance evaluation of the teachers has been started to be carried out by school principals. However, the nature of the evaluation process conducted by school principals and the problems encountered have led to public debate. The aim of this study is to find out how teachers perceive the performance evaluation conducted by school principals, to determine the problems experienced in the process and to determine the suggestions for the improvement of this process in line with the opinions of teachers. In this research, which is designed with the qualitative research model, a semi-structured interview form was used. The study group of the research consists of 16 teachers. Content analysis was used in the analysis of the data and the reliability was calculated with Miles and Huberman formula. As a result of the research, it was seen that the performance evaluation could not achieve its objective according to the teachers and despite the new system, the problems related to the performance evaluation process have continued to exist in the schools. In the performance evaluation process, teachers were found to be uncomfortable about the limit of evaluation period, not being evaluated according to concrete criteria, weakness of feedback mechanism, not being objective and fair, and being evaluated by a single person.

PDF

___

Yıldız, O., Dağdeviren, M., Çetinyokuş, T. (2008). İşgören performansının değerlendirilmesi için bir karar destek sistemi ve uygulaması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1), 239-148.
Woods, R. H. (1997). Human resources management. Educational Institute, American Hotel and Motel Association. Second Edition
Uyargil, C. (2015). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
Uğurlu, C. T. (2014). Current problems in terms of supervision process of school principles’ views. Hacettepe University Journal of Education, 29(3), 184-196.
Uçar, R. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin sınıflarındaki denetim uygulamalarına ilişkin görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 82-96.
Taymaz, H. (2010). Teftiş: Kavramlar, ilkeler, yöntemler. Ankara: Pegem A Akademi.
Tan, Ö. ve Çetin, C. (2011). Performans değerlendirme sistemine ilişkin örgütsel adalet algısının sistemden duyulan memnuniyet üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi. 9(35), 1-13.
Resmi Gazete. (2015). Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği. 24.07.2016 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2015/04/20150417-4.htm adresinden alınmıştır.
Özdemir, M. (2014). Eğitim örgütlerinde insan kaynakları yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Miles, M. B., & Huberman, M. A. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. London: Sage.
Memişoğlu, S. (2001). Çağdaş eğitim denetimi ilkeleri açısından ilköğretim okullarında öğretmen denetimi uygulamalarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. A.İ.B.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Memduhoğlu, H. B. (2012). Öğretmen, yönetici, denetmen ve öğretim üyelerinin görüşlerine göre Türkiye’de eğitim denetimi sorunsalı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12(1), 135-156.
Macit, M. (2003). İlköğretim denetmenlerinin denetimler sırasında denetim ilkelerine uyma düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Landy F.J., & Farr, J.L. (1983). The measurement of work performance: Methods, theory and applications. New York: Academic Press.
Kuş, E. (2007). Nicel-nitel araştırma teknikleri: Sosyal bilimlerde araştırma teknikleri nicel mi? Nitel mi?. Ankara: Anı yayıncılık.
Koçak, R. (2006). Öğretmen performans değerlendirme envanteri (ÖPDE): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(3), 779-808.
Kıngır, S. ve Taşkıran, E. (2006). Performans değerlendirme çalışmalarına ilişkin işgören görüşlerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8(1), 195-2016.
Kayıkçı, K. ve Uygur, Ö. (2012). İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik: Bir durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(1), 65-94.
Kartal, S. (1997). İlköğretim ikinci kademe branş öğretmenlerinin teftiş-rehberlik etkinlikleri hakkındaki görüşleri (Ankara ili örneği).Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kapusuzoğlu, Ş. (2002). Denetçilerin değerlendirilmesi. A.İ.B.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 35-50.
İbicioğlu, H. (2011) İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Alter Yayıncılık.
Helvacı, M. A. (2002). Performans yönetimi sürecinde performans değerlendirmenin önemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1), 155-169.
Günbayı, İ. ve Yıldırım, S. (2012). Performans yönetimine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri (Antalya Örneği), NEU Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1-22.
Gökçe, F. (1994). Bağımsız ortaokullar ile ilköğretim okulları 2. kademesinde denetim amaçlarının gerçekleşmesi ve denetim ilkelerine uyulması konusunda denetçi ve öğretmen görüşleri (Ankara ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Fındıkçı, İ. (2009). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
Erdoğan, İ. (1991). İşletmelerde personel seçimi ve başarı değerleme. İstanbul: İ.Ü. İşletme Fakültesi Yayınları.
EARGED. (2001). Öğretmenlerin performans değerlendirme modeli ve sicil raporları. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Demirci, C. (2011). Okul öncesi yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan performans değerlendirme sistemleri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri üzerine ilişkisel bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Costello, S. J. (1994). Effective performance management. Newyork: Mc Graw-Hill.
Coimbra, M. (2013). Supervision and Evaluation: Teachers’ Perspevtive. International Journal of Humanities and Social Science, 3(5), 65-71.
Cemaloğlu, N. (2002). Öğretmen performansının arttırılmasında okul yöneticisinin rolü. Milli Eğitim Dergisi, 153-154.
Can, H., Akgün, A. ve Kavuncubaşı, Ş. (2001). Kamu ve özel kesimde insan kaynakları yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Byars, L. L. ve Rue, L. W. (2004). Human resource management. Newyork: Mc Graw Hill.
Bursalıoğlu, Z. (2005). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Bostancı, A. B., Yurdakul, A., ve Kahraman, Ü. (2016). Okul yönetiminin öğretmen denetiminde rol ve sorumlulukları. Eğitimde Denetim ve Değerlendirme (239-267) içinde M. Sağır ve S. Göksoy (Edt). Ankara: Pegem Akademi.
Bostancı, A. B., ve Kayaalp, D. (2011). İlköğretim okullarında öğretmen performansının geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 127-140.
Başar, H. (1993). Eğitim denetçisi: Rolleri, yeterlikleri, seçilmesi, yetiştirilmesi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Aydın, M. (2014). Eğitim yönetimi, Ankara: Gazi Kitabevi.
Aydın, İ. (2008). Öğretimde denetim, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Arslantaş, H. İ. (2007). İlköğretim müfettişlerinin mesleki yardım ve rehberlik rollerinin öğretmen algılarına göre değerlendirilmesi: Bir model önerisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Armstrong, M. (2014). Armstrong’s handbook of human resource management practice (13th ed.). UK: Ashford Colour Press
Argon, T., Eren, A. (2004). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Argon, T. ve Ekinci, S. (2016). Denetim etiği. Eğitimde denetim ve değerlendirme (239-267) içinde M. Sağır ve S. Göksoy (Edt). Ankara: Pegem Akademi.
Altun, S. A. ve Memişoğlu, S. P. (2008). Performans değerlendirmesine ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 53, 7-24.
Aküzüm, C. ve Özmen, E. (2013). Eğitim denetmenlerinin rollerini gerçekleştirme yeterlikleri: Bir meta-sentez çalışması. Ekev Akademi Dergisi, 17(56), 97-120.
Aküzüm, C. (2012). Türkiye'de ilköğretim okullarında eğitim denetimi: Bir meta-sentez çalışması. Yayımlanmamış doktora tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.