0-6 Yaş Arası Çocuğu Olan Annelerin Aile İşlevlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Erken çocukluk döneminde aile, özellikle de toplumumuzda çocuğa birincil bakımı veren anneler, çok önemli bir yere sahiptir. Çocuğun bakımı, gelişimi ve eğitimi ilk olarak aile içinde başlar ve çevresel faktörlerle birlikte yine aile içinde devam eder. Bu nedenle annelerin aile işlevleri, 0-6 yaş arasındaki çocuklarının gelişimlerini etkileyebilmektedir. Bu araştırmada, 0-6 yaş arası çocuğu olan annelerin aile işlevlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma örneklemini Bursa İli Nilüfer İlçesine bağlı Akçalar ve Işıktepe Aile Sağlığı Merkezlerine kayıtlı 0-6 yaş arası çocuğa sahip 201 anne oluşturmuştur. Araştırmada, “Aile Bilgi Formu" ve “Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) kullanılmıştır. Araştırma verileri, Ağustos 2016 ile Şubat 2017 tarihleri arasında Akçalar ve Işıktepe Aile Sağlığı Merkezleri ile işbirliği içerisinde ev ziyaretleri yapılarak ve Akçalar ve Işıktepe Aile Sağlığı Merkezlerine başvuran annelere ulaşılarak elde edilmiştir. Bulgular; annelerin aile işlevleri ile eğitim durumları, aylık ortalama gelirleri, sağlık güvence durumları ve eşlerinin çocukları ile ilgilenmelerine ilişkin algıları arasında anlamlı bir farklılık olduğunu göstermiştir.

An Analysis of Family Functions of Mothers who have Children aged 0 to 6 Years in Terms of Various Variables

In early childhood the family - especially those who give primary care to the child in our society - have a very important place. The care, development and education of the child first begin within the family and continue with the family together with environmental factors. For this reason, family functions of mothers can affect the development of children between 0-6 years of age. In this study, it was aimed to examine the family functions of mothers with children aged 0 to 6 years in terms of various variables. For this purpose, the screening model was used. The study sample consisted of 201 mothers with children aged 0 to 6 years enrolled in Bursa, Akçalar, and Işıktepe Family Health Centers. "Family Information Form" and "Family Assessment Scale" were used in the research. The research data was collected from August 2016 to February 2017 by visiting the Family Health Centers in cooperation with these centers and reaching out to mothers and their children aged 0 to 6 years who applied to the Family Health Centers. The findings show that mothers exhibit significant correlations between their family functioning and their educational status, average monthly income, health insurance status, and perceptions of their spouse's involvement with their children. There is also a moderate to strong positive correlations between the subscales of the Family Assessment Scale.

PDF

___

Wang, Q. ve Zhou, T. (2015). The impact of family functioning and mental health condition on the child’s behavioral problems. Social Behavior and Personality, 43 (7): 1135–1146, doi: https://doi.org/10.2224/sbp.2015.43.7.1135.
Yörükoğlu, A. (2016). Çocuk ruh sağlığı (37. Basım). İstanbul: Özgür Yayınları.
Yapıcı, Ş. (2010). Türk toplumunda aile ve eğitim ilişkisi. Turkish Studies, 5(4): 1544-1570, doi: 10.7827/TurkishStudies.1495.
Türkleş, S., Yılmaz, M., Özcan, A., Öncü, E. ve Karataş, B. (2013). Kadınlarda ruh sağlığını ve aile işlevlerini etkileyen etmenler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16 (3): 154-162.
Tekneci, M. ve Bragg, P. (2007). Derine dalmak. İstanbul: Birey Aile Çocuk Terapileri Enstitüsü Yayınları.
Sertelin, Ç. (2003). Ebeveyn tutumlarının sosyo-kültürel yapı ve aile fonksiyonları ile ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Sarıhan, C. Ö. (2007). Engelli çocuğa sahip olan ve olmayan annelerin aile işlevlerini algılamaları ile yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Özgüven, İ. E. (2001). Ailede iletişim ve yaşam. Ankara: PDREM Yayınları.
Olson, D., Russell, C. ve Sprenkle, D. (1980). Marital and family therapy: a decade review. Journal of Marriage and Family, 42 (4): 973-993, doi: 10.2307/351836.
Nirun, N. (1994). Sistematik sosyoloji yönünden aile ve kültür. Ankara: A.K.M. Yayınları.
Miller, I. W., Ryan, C. E., Keitner, G. I., Bishop, D. S. ve Epstein, N. B. (2000). The mcmaster approach to families: theory, assessment, treatment and research. Journal of Family Therapy, 22: 168-189.
Munichin, S. (1974). Families and family therapy. USA: Harvard University Press.
Letoumeau, N., Tramonte, L. ve Willms, D. (2013). Maternal depression, family functioning and children's longitudinal development. Journal of Pediatric Nursing, 28: 223–234, doi: 10.1016/j.pedn.2012.07.014.
Kut, S. (1994). 1994 Uluslararası Aile yılı özel ihtisas komisyon raporları. Ankara: Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Yayınları.
Kırbaş, Z. Ö. ve Özkan, H. (2013). Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi, 3 (3):171-180, doi:10.5222/buchd.2013.171.
Kazdin, E. A. (1995). Child, parent and family dysfunction as predictors of outcome in cognitive-behavioral treatment of antisocial children. Behav. Res. Ther., 33 (3), 271-281.
Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
İsmen, E. (2004). Duygusal Zeka ve aile işlevleri arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (7): 55-76.
İkiz, H. (2009). 0-6 yaş grubundaki çocukların benlik algıları ile aile işlevleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Işık, B. ve Güven, Y. (2007). Okul öncesi çocukların aile işlevlerinin incelenmesi: anne açısından aileye genel bakış. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7 (3): 1263-1300.
Israel, G. D. (1992). Determining sample size. 25.01.2017 tarihinde http://www.sut.ac.th/im/data/read6.pdf. adresinden erişilmiştir.
Hallaç, S ve Öz, F. (2014). Aile kavramına kuramsal bir bakış. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 6 (2): 142-153, doi: 10.5455/cap.20130625102321.
Güneş, N. (2016). Erken çocukluk döneminde sağlik alaninda uygulanan aile odakli program modellerinin incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Kongresi; 18 – 20 Mart 2016; İstanbul. İstanbul: (s.73-74). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanlığı Kültürel Etkinlikler Müdürlüğü.
Freistadt, J. ve Strohschein, L. (2013). Family structure differences in family functioning interactive effects of social capital and family structure. Journal of Family Issues, 34 (7): 952-974.
Epstein, N. B., Baldwin, L. M. ve Bishop, B. S. (1983). The McMaster family assessment device. Journal of Marital and Family Therapy, 9 (2): 171-180, doi: 10.1111/j.1752-0606.1983.tb01497.x.
Erkiner, D. (2012). Lise 1. sinif öğrencilerinin saldirganlik düzeyleri ile aile işlevleri arasindaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Dönmezer, İ. (2009). Ailede iletişim ve etkileşim (9. Basım). Ankara: Hegem Yayınları.
Demircioğlu, H. (2013). Altı yaşında çocuğu olan annelere uygulanan aile eğitimi programının aile işlevleri ve anne baba tutumları ile çocuğun gelişimi üzerindeki etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çamur-Duyan, G., Çelenk, Ö. ve Duyan, V. (2014). Talasemili üyesi olan ailelerin aile işlevlerinin kadın bakış açısından değerlendirilmesi: Hatay ili örneği. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 16 (1): 46-55.
Çakıcı, S. (2006). Alt ve üst sosyoekonomik düzeydeki ailelerin aile işlevlerinin, anne-çocuk ilişkilerinin ve aile işlevlerinin anne-çocuk ilişkilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Cüceloğlu, D. (1998). İçimizdeki çocuk (19. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Conger, R. D., Conger, K. J. ve Martin, M. J. (2010). Socioeconomic status, family processes, and individual development. J Marriage Fam., 72 (3): 685–704. doi:10.1111/j.1741-3737.2010.00725.x.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Alacahan, O. (2010). Aile birliğini oluşturan faktörler ve işlevleri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(1): 289-298.
Bulut, I. (1993). Ruh hastalığının aile işlevlerine etkisi. Ankara: Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Yayınları.
Bulut, I. (1990). Aile değerlendirme ölçeği (ADÖ) el kitabı. Ankara: Özgüzeliş Matbaa.
APA (2018). Children, youth, families and socioeconomic status. (internet kaynağı). Erişim tarihi: 05.03.2018. http://www.apa.org/pi/ses/resources/publications/children-families.aspx.
Acar, A. (2011). Kronik hastalıkların, hastaların aile işlevleri ve yaşam doyumları üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.