Okul Öncesi Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Kaynaştırmaya Yönelik Tutumları ve Yenilikçilik Düzeyleri

Öz Bu çalışmanın amacı, okulöncesi öğretmenleri ve öğretmen adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumları ile yenilikçilik düzeylerinin belirlenmesi ve kaynaştırmaya yönelik tutumları ile yenilikçilik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma evrenini 2015 ve 2016 eğitim-öğretim yılında Konya ili, merkez ilçelerine bağlı okulöncesi kurumlarında görev yapan öğretmenler ile yine aynı eğitim-öğretim yılında Necmettin Erbakan Üniversitesi eğitim fakültesi okulöncesi öğretmenliği bölümünde öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarından oluşan örneklem grubunu okulöncesi öğretmenliği programında 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören toplam 213 öğretmen adayı, öğretmenlerden oluşan örneklem grubunu ise Konya il merkezindeki Selçuklu, Karatay ve Meram ilçelerinde, bağımsız ve ilkokul bünyesinde bulunan devlet ve özel okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan toplam 68 öğretmen oluşturmaktadır. Tarama modeline dayalı olarak yapılan çalışmada veri toplama aracı olarak "Yaygınlaştırma Ölçeğine İlişkin Görüşler" ve "Bireysel Yenilikçilik Ölçeği" kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre Okulöncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının “kararsızım” düzeyinde yer aldığı ve bunun da istenilen düzeyde olmadığı, öğretmen adaylarının yenilikçilik düzeylerinin ise; öğretmenlerden daha yüksek olmakla birlikte iki grubun da öğretmenlik mesleği açısından düşük sevide olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin yenilikçilik düzeylerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının %20’sini açıklarken öğretmen adaylarının yenilikçilik düzeylerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarını yordamadığı sonuçlarına ulaşılmış ve bu sonuçlar doğrultusunda bazı öneriler getirilmiştir.

___

  • Adıgüzel, A. (2012). The relation between candidate teachers’ moral maturity levels and their individual innovativeness characteristics: A case study of Harran University Education Faculty, Educational Research and Reviews, 7(25), 543-547. Doi: 10.5897/ERR12.089
  • Adıgüzel, A., Kaya, A., Balay, R. and Göçen, A. (2014). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik özellikleri ile öğrenmeye ilişkin tutum düzeyleri, Milli Eğitim, 204, 135-150.
  • Alexander, C. ve Strain, P. S. (1978). A review of educators attitudes towards handicapped children and the concept of mainstreaming. Psychology in the Schools, 15, 390-396.
  • Altun, T. and Gülben, A. (2009). Okul öncesinde özel gereksinim duyan çocukların eğitimindeki uygulamalar ve karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 253 -272.
  • Aral, N. (2011). Okul öncesi eğitimde kaynaştırma. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
  • Aşıkoğlu-Aydemir, D. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin yaratıcılık düzeyleri ile 60-72 aylık çocukların fen öğrenimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
  • Ataman, A. (2003). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Gündüz Yayıncılık.
  • Balaban M.,Yılmaz Ö. and Yıldızbaş F. (2009). Okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi, I.Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, (1-3 Mayıs), Çanakkale.
  • Batu, E. S. (2000). Kaynaştırma, destek hizmetler ve kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. Anadolu Üniversitesi, Özel Eğitim Dergisi, 2(4), 35 – 45.
  • Batu, S. and Kırcaali-İftar, G. (2006). Kaynaştırma. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Baykoç, N. (2017). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim, İçinde Baykoç, N. (Ed.) Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim, (ss.15-29), Ankara: Eğiten Kitap.
  • Bitkin, A. (2012). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik düzeyleri ile bilgi edinme becerileri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. and Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
  • Choi, J. N. (2004). Individual and contextual dynamics of innovation-use behavior in organizations. Human Performance, 17(4), 397-414.
  • Çeliköz, N. (2003), Bir meslek olarak öğretmenlik ve etiği, İçinde Özdemir, Ç. (Edt), Öğretmenlik mesleğine giriş, (ss.331-388), Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Çeliköz, N. (1998). Kavram öğrenme ve öğretme ilkeleri, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 69-76.
  • Çetingöz, D. (2002). Okul öncesi eğitimi öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcı düşünme becerilerinin gelişiminin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Çoban, Ç. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin yaratıcılık düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
  • Çuhadar, C., Bülbül, T. and Ilgaz, G. (2013). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik özellikleri ile teknopedogojik eğitim yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, İlköğretim Online, 12(3), 797-807.
  • Çulhaoğlu-İmrak, H. (2009). Okul öncesi dönemde kaynaştırma eğitimine ilişkin öğretmen ve ebeveyn tutumları ile kaynaştırma eğitimi uygulanan sınıflarda akran ilişkilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Dağlar, G. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin ve okul öncesi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
  • Demir-Başaran, S. and Keleş, S. (2015). Yenilikçi kimdir? Öğretmenlerin yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(4), 106-118.
  • Demirel, Y.and Seçkin, Z. (2008). Bilgi ve bilgi paylaşımının yenilikçilik üzerine etkileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 189‐202.
  • Diken, İ. (2006). Öğretmen adaylarının yeterliği ve zihin engelli öğrencilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 23, 72-81.
  • Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı [EARGED], (2010). İlköğretim okullarındaki kaynaştırma uygulamalarınin değerlendirilmesi http://www.meb.gov.tr/earged/earged/ilkkaynaseguygdeg.pdf.
  • Emam, M. M. and Mohamed, A. H. H. (2011). Preschool and primary school teachers’ attitudes towards inclusive education in egypt: the role of experience and self efficacy. Procedia-Social And Behavioral Sciences, 29, 976-985. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.11.331.
  • Gal, E., Schreur, N. and Engel-Yeger, B. (2010). Inclusion of children with disabilities: teachers’ attitudes and requirements for environmental accomodations. International Journal Of Special Education, 25(2), 89-99.
  • Gök, G. (2009). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
  • Gök, G. and Erbaş, D. (2011). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal Of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
  • Gözün, Ö. and Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 65-77.
  • Hirschman, E. C. (1980). Innovativeness, novelty seeking and consumer creativity. Journal Of Consumer Research, 7, 289-295.
  • Jaskyte, K., Taylor, H. and Smariga, R. (2009). Student and faculty perceptionsof innovative teaching. Creativity Research Journal, 21(1), 111-116. https://doi.org/10.1080/10400410802633673
  • Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
  • Kayaoğlu, H. (1999). Bilgilendirme programının normal sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma ortamındaki işitme engelli çocuklara yönelik tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Kayılı, G., Koçyiğit, S., Doğru, S.Y. and Çiftçi, S. (2010). Kaynaştırma eğitimi dersinin okul öncesi öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerine etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(20), 48 – 65.
  • Kefi, S., Çeliköz, N. and Erişen, Y. (2013). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin temel bilimsel süreç becerilerini kullanim düzeyleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 300-319.
  • Kenç, M. F. (2001). Anasınıfı ve ilköğretimin birinci sınıflarında görev yapmakta olan öğretmenlerin yaratıcı eğitim ve uygulamaları konusundaki görüşleri (Elazığ ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
  • Kılıç, H. and Ayvaz-Tuncel, Z. (2014). İlköğretim branş öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeyleri ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(7), 25-37.
  • Kılıçer, K. (2011). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik profilleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Kılıçer, K. and Odabaşı, H. F. (2010). Bireysel yenilikçilik ölçeği (BYÖ): Türkçe’ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 150‐164.
  • Kırcaali-İftar, G. (1996). Kaynaştırmaya ilişkin görüşler ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. VI. Özel Eğitim Günlerinde Sunulan Bildiri, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Kırcaali-İftar, G. (1998). Özel gereksinimli bireyler ve özel eğitim. İçinde Eripek, S. (Edt.) Özel Eğitim, (ss.3-13). Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayınları, No: 561.
  • Koçak, C., and Önen, A. S. (2012). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik özelliklerine göre yansıtıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 46-54.
  • Koçyiğit, S. (2015). Türkiye ana sınıflarında kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin öğretmenrehber öğretmen ve ebeveyn görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 391-415.
  • Köroğlu, A. Y. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının bilişim teknolojileri özyeterlik algıları, teknolojik araç-gereç kullanım tutumları ve bireysel yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Mandell, C. and Strain, P. (1978). An analysis of factors related to the attitudes of regular classroom teachers toward mainstreaming mildly handicapped children. Contemporary Educational Psychology, 3, 154-162.
  • Mesleki Eğitim ve Öğretim Sistemini Geliştirme Projesi [MEGEP], (2013). Çocuk gelişimi ve eğitimi, kaynaştırma eğitimi. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
  • Metin, N. (1992). Okul öncesi dönemde özürlü çocuklar için kaynaştırma programları. Özel Eğitim Dergisi,1(2), 34 -36.
  • Metin, Ş. (2013). Türkiye’de okul öncesinde kaynaştırmaya ilişkin yapılan çalışmaların incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 159-185.
  • Metin, N. (2018). Okul öncesi kaynaştırma sınıfında öğretmen. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(2), 428-439. Doi: 10.24130/eccd-jecs.196720182279
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2010). Okullarımızda neden niçin nasıl kaynaştırma, yönetici, öğretmen ve aile klavuzu. http://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/yayimlar/kaynastirma/ kaynastirma.pdf
  • Okyay, Ö. (2006). Sınıfında engelli çocuk bulunan ve bulunmayan okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırmaya yönelik görüşlerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Özbaba, N. (2000). Okul öncesi eğitimcilerin ve ailelerin özel eğitime muhtaç çocuklar ile normal çocukların kaynaştırılmasına karşı tutumları. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Öztürk, Z. Y. and Summak, M. S. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin bireysel yenilikçiliklerinin incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport,1, 844-853. Doi: 10.14486/IJSCS158
  • Özdemir, H. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
  • Pan, V. L. and Akay, C. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin girişimcilik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. NWSA-Education Sciences, 10(2), 125-138.
  • Price, M. R. (2009). Yenilikçi göz. (Çev: E. Bayraktar). İstanbul: Ledo Yayıncılık.
  • Rakap, S. (2017). Okul öncesi dönemde kaynaştırma eğitimi uygulamalarının desteklenmesinde doğal öğretim yaklaşımları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(3), 471-492. doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.319665
  • Ritchhart, R. (2004). Creative teaching in the shadow of the standards. Independent School, 63, 32–40.
  • Rogers, E. M. (1983). Diffusion of ınnovation. Third Edition. New York: The Free Publication.
  • Sargın N. and Sünbül, A. M. (2002). Okul öncesi dönemde kaynaştırma eğitimine ilişkin öğretmen tutumları: Konya İli örneği. XI. Eğitim Bilimleri Kongresi, (23-26 Ekim) Bildiri Kitabı, (ss.1-16). Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa, KKTC.
  • Sarı, H., Çeliköz, N. and Seçer, Z (2009). An analysis of pre-school teachers’ and student teachers’ attitudes to ınclusion and their self-efficacy. International Journal of Special Education, 24, 30-44.
  • Sart, H., Ala, H., Yazlık, Ö., Yılmaz, F. and Bozkurt, H. (2004). Türkiye kaynaştırma eğitiminde nerede? Eğitimciye Öneriler, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiriler Kitabı, (ss.216-217), İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
  • Seçer, Z., Çeliköz, N., Sarı, H., Çetin, Ş. and Büyüktaşkapu, S. (2010). Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine yönelik tutumları (Konya ili örneği). Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 393-406.
  • Sucuoğlu, B. (2004). Türkiye’de kaynaştırma uygulamaları: Yayınlar/araştırmalar (1980-2005). Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 15-23. Doi: 10.1501/Ozlegt_0000000083.
  • Taşdemir, H. and Özbesler, C. (2017). Kaynaştırma eğitimine devam eden çocukların karşılaştıkları sorunların okul ortamında sosyal hizmet uygulamaları perspektifinde değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(49), 498-507.
  • Toyran, G. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme düzeylerinin ve eleştirel düşünme eğitimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Üstün, A. and Yılan, G. (2003). Okul öncesi öğretmenlerinin, zihin engelli çocukların kaynaştırma yoluyla eğitimlerine ilişkin sahip oldukları tutumlar. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(13), 122- 128.
  • Varlıer, G. (2004). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Yalçın-İncik, E. and Yanpar-Yelken, T. (2011). İlköğretim öğretmen adaylarının yenilikçilik düzeyleri Mersin Üniversitesi örneği. I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, (05-08 Ekim), Eskişehir.
  • Yazıcıoğlu, T. (2018). Kaynaştırma uygulamalarının tarihsel süreci ve Türkiye’de uygulanan kaynaştırma modelleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8 (1), 92-110. Doi: 10.30783/nevsosbilen.420028
  • Yıkmış, A., Aktaş, B., Karabulut, A. H. and Terzioğlu, N. K. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin yeterliliklerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.18(3), 1841-1860.
  • Yılmaz, N. (2013). Okul öncesi öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik düzeyleri ve öğretim amaçlı bilgisayar kullanımına yönelik algılanan özelliklerin araştırılması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Yavuz, C. (2005). Okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi uygulamalarının değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Zağlı, Ü. (2010). Sakarya ilinde görev yapan okul öncesi öğretmenlerin zihinsel engelli çocukların kaynaştırma yoluyla eğitimlerine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 2147-1037
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Eğitim Paydaşlarının Görüşleri Doğrultusunda Türk Eğitim Sisteminin Sorunları

Mevlüt KARA

Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının STEM Eğitimine Yönelik Metaforik Algıları

Dilber ACAR, Tuğba ECEVİT, Yasemin BÜYÜKŞAHİN

Matematik Öğretmeni Adaylarının Cabri Yazılımıyla Çalışma Yaprakları Tasarlama Süreci ile Bunların Geometri Öğretiminde Kullanılması Üzerine Görüşleri

Derya Özlem YAZLIK

Okul Öncesi Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Kaynaştırmaya Yönelik Tutumları ve Yenilikçilik Düzeyleri

Mine ÇELİKÖZ, Esra Betül KÖLEMEN

Öğretmen Adaylarının Tasarladıkları Matematiksel Modelleme Problemleri ve Tasarlama Sürecine İlişkin Görüşleri

Emine ÖZGÜR ŞEN

Okuma Kültürü Oluşturmada Aile Yeterliliği Ölçeği Geliştirme ve Uygulama Çalışması

Seval ÇİĞDEMİR, Hayati AKYOL

Algılanan Üniversite Desteği ve Yapısı Ölçeğinin (AÜDYÖ) Türkçeye Uyarlanması ve İlk Yıl Üniversite Öğrencilerinin Algıladıkları Üniversite Desteği

Dilek AVCI, Türkan DOĞAN

Velilerin Öğretmenler Üzerindeki Baskılarının Öğrenci Başarısı Üzerine Etkisi

Ufuk GÜVEN, Behlül Bilal SEZER

Romantik Dönemde Frédéric Chopin’in Nocturne Eserlerinin Keman-Piyano Transkripsiyonları

Burak EKER, Tuğba ÇAĞLAK EKER

Matematik Öğretmeni Adaylarının Geometri Öğrenme Alanına Yönelik Ders Planı Geliştirmeye Dayalı Görüşleri: 4MAT Modeli ve Bütünsel Beyin Modeli

Feyza ALİUSTAOĞLU