Okul Müdürlerinin Eğitimsel Liderlik Standartlarını Karşılama Düzeyi: Ölçek Geliştirme ve Uygulama Çalışması

Bu araştırmanın amacı, Eğitimsel Liderlik Standartları Ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlik-güvenirlik çalışmasının gerçekleştirilmesidir. Araştırmanın bir başka amacı okul müdürlerinin eğitimsel liderlik standartlarını karşılama düzeylerini belirlemektir. Nicel araştırma deseninde ve tarama modelinde gerçekleştirilen araştırmanın ölçek geliştirme sürecindeki örneklem grubu, Ordu ili Altınordu ilçe merkezinde görevli 800 öğretmenden oluşmaktadır. Okul müdürlerinin eğitimsel liderlik standartlarını karşılama düzeylerini belirlemek amacıyla yapılan araştırmanın örneklem grubunu, küme örnekleme yöntemiyle belirlenen 600 öğretmen oluşturmaktadır. Eğitimsel Liderlik Standartları Ölçeği (ELSÖ) açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri sonucunda, beş alt faktör ve 53 maddeden oluşmaktadır. Tüm alt faktörler, toplam varyansın %63.35’ini karşılamaktadır. Bulgular okul müdürlerinin, eğitimsel liderlik standartlarını okul-aile işbirliği alt boyutunda yüksek düzeyde karşıladığını, öğrenci merkezli okul geliştirme, yönetsel uygulamalar, vizyon ve misyon, öğretmenlerin mesleğe bağlılığı alt boyutlarında ise yeterince karşılamadığını göstermektedir. Okul müdürleri, öğrenci merkezli okul geliştirmeye, paylaşılan vizyon geliştirmeye, okul toplumunun memnuniyetini ön planda tutan yönetsel uygulamalara ve öğretmenlerin mesleğe bağlılığını güçlendirmeye önem vermelidir.

School Principals' Meeting Level of Educational Leadership Standards: A Scale Development and Application Study

In this research, it was aimed to develop and perform validity and reliability study of the Educational Leadership Standards Scale. It was also aimed to determine the school principals’ meeting levels of educational leadership standards. This study is carried out in a quantitative research design and survey model. In the scale development process, the sample group was 800 teachers working in the schools in Altınordu district. After the validity and reliability studies, to determine the school principals’ meeting levels of educational leadership standards the sample group was 600 teachers and determined by using cluster sampling method. As a result of exploratory and confirmatory factor analysis, the Educational Leadership Standards Scale (ELSS) emerged as a scale consisting five sub-factors and 53 items. All sub factors accounted for 63.35% of the total variance. The findings show that the school principals meet educational leadership standards at a high level in school-family collaboration sub-dimension, but they unable to meet standards, adequately in some sub-dimensions such as student-centred school development, managerial practices, vision and mission, and teachers' professional commitment. Based on the findings, it can be asserted that school principals should give importance studentcentred school development. They should create a shared school vision. The principals should also avoid managerial practices that preserve the satisfaction of the school community and teachers' professional commitment.

PDF

___

Yörük, S., ve Akalın-Akdağ, G. (2010). İlköğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarının etkililiği ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 66-92.
Yalçınkaya-Akyüz, M. (2002). Çağdaş okulda etkili liderlik. Ege Eğitim Dergisi, 1(2), 109-119.
Turan, S., ve Şişman, M. (2000). Okul yöneticileri için standartlar: Yöneticilerin bilgi temelleri üzerine düşünceler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 68-87.
Tak, B., ve Çiftçioğlu, B. (2014). Mesleki bağlılık ile çalışanların örgütte kalma niyeti arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik görgül bir çalışma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(4), 155-178.
Tahaoğlu, F., ve Gedikoğlu, T. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,15(58), 274-298.
Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston, MA, : Allyn & Bacon/Pearson Education.
Şişman, M., Güleş, H. ve Dönmez, A. (2010). Demokratik bir okul kültürü için yeterlilikler çerçevesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 167-182.
Şişman, M. (2002). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Şahin, Z. (2011). Ortaöğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik rolleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya.
Şahin, İ. (2013). İlköğretim okul müdürlerinin okul geliştirme stratejileri ve uygulamalarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 229-250
Şahin, İ. (2006). İlköğretim müfredat laboratuvar okullarının okul geliştirme süreci açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
Supovitz, J. A., ve Poglinco, S. M. (2001). Instructional leadership in a standards-based reform. CPRE Research Reports.
Spillane, J. P., Halverson, R., ve Diamond, J. B. (2001). Investigating school leadership practice: A distributed perspective. Educational Researcher, 30(3), 23-28.
Spillane, J. P. (2003). Educational leadership. Educational Evaluation and Policy Analysis, 25(4), 343-346.
Smyth, J. (1997). Is supervision more than the surveillance of instruction? İçinde, Glanz, J., ve Neville, R. F. (Eds). Educational supervision: Perspectives, ıssues, and controversies. (pp. 286-95). Norwood, MA: Christopher-Gordon.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., ve Müller, H. (2003). Evaluating the fit of sturctural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8, 23-74.
Schlechty, P.C. (2001). Shaking up the school house: How to support and sustain educational innovation. San Francisco: Jossey-Bass.
Pallant, J. (2007). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS for Windows (3rd ed.). Berkshire: Open University Press.
Özden, Y. (2002). Eğitimde yeni değerler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Özdemir, E. (2003). Liderlik ve etik. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(2), 151-168.
OECD (2009). Leading to learn: School leadership and management styles. Retrieved, 16 Fabruary, 2017 from www.oecd.org/berlin/43541674.pdf
NAESP (2002). Leading learning communities: Standards for what principals should know and be able to do. (2nd ed.). Washington, DC: National Association of Elementary School Principals.
Murphy, J., ve Hallinger, P. (1992). The principalship in an era of transformation. Journal of Educational Administration, 30(3), 77-78.
Mead, S. (2011). Principals as crucial instructional leaders. Policy to Action Brief, 7, 1-14.
Leithwood, K., Louis, K. S., Anderson, S., ve Wahlstrom, K. (2004). How leadership influences student learning. New York: Wallace Foundation.
Leithwood, K. (2001). School leadership in the context of accountability policies. International Journal of Leadership in Education, 4(3), 217-235, DOI: 10.1080/13603120110057082
Leech, N. L., Barrett, K. C., ve Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation. (2nd ed.). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Lee, S. Y. (2007). Structural equation modeling. England: John Wiley & Sons Ltd.
Lashway, L. (2002). Developing instructional leaders. Retrieved, 17 January, 2017 from www.ericdigests.org/2003-2/leaders.html
Lashway, L. (1995). Can instructional leaders be facilitative leaders? Retrieved, 17 January, 2017 from www.ericdigests.org/1996-1/leaders.htm
Korkmaz, M. (2006b). Liderlik uygulamalarının içsel okul değişkenleri ile öğrenci çıktı değişkenlerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12(4), 503-539.
Korkmaz, M. (2006a). Okul yöneticilerinin kişilik özellikleri ile liderlik stilleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12(2), 199-226.
Kline, R. B. (2003). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
Kılınçarslan, S. (2013). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (İzmir İli Karabağlar İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Okan Üniversitesi, İstanbul.
Karataş, S., ve Güleş, H. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 74-89.
Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Akademi Yayınları.
Kabaklı-Çimen, L., ve Gezer, E. (2016). İlkokul müdürlerinin yönetim ve öğretmenleri etkileme becerilerinin öğretmenler tarafından değerlendirilmesi. Journal of Human Sciences, 13(3), 4520- 4544.
ISLLC (2014). Standards for school leaders. Washington, D.C: CCSSO. Retrieved, 17 January, 2017 from http://blogs.edweek.org/edweek/District_Dossier/Draft%202014%20ISLLC%20Standards%2009102014.pdf
ISLLC (2008). Educational leadership policy standards. Washington, D.C: CCSSO. Retrieved, 17 January, 2017 from https://www.danforth.uw.edu/uwdanforth/media/danforth/isllc-2008.pdf
ISLLC (1996). Standards for school leaders. Washington, D.C: CCSSO. Retrieved, 17 January, 2017 from https://principalstandards.gtlcenter.org/node/57
Hoy, W. K., ve Miskel, C: G. (2010). Eğitim yönetimi. Çev. Ed. S. Turan. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Hoe, S. L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modeling technique. Journal of Applied Quantitative Methods, 3(1), 76-83.
Hill, P. W. (2002). What principals need to know about teaching and learning? İçinde, Tucker, M. S., ve Codding, J. B. (Eds). The principal challenge: Leading and managing schools in an era of accountability. (pp. 43-75). San Francisco: Jossey-Bass.
Hill. P. W. (2001). What principals need to know about teaching and learning. IARTV Seminar Series, 101. Melbourne: Incorporated Association of Registered Teachers.
Hargreaves, A., Earl, L., Moore, S., ve Manning, M. (2001). Learning to change: Teaching beyond subjects and standards. San Francisco: Jossey-Bass.
Hallinger, P., ve Heck, R. (1996). Reassessing the principal’s role in school effectiveness: a review of empirical research 1980-1995. Educational Administration Quarterly, 32(1), 5-44.
Gürbüz, R., Erdem, E., ve Yıldırım, K. (2013). Başarılı okul müdürlerinin özellikleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(20), 167-179.
Gümüşeli, A. İ. (2001). Çağdaş okul müdürünün liderlik alanları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 7(28), 531-548.
Gupton, S. L. (2003). The instructional leadership toolbox: A handbook for improving practice. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Gökçe, E. (2007). İlköğretimde okul aile işbirliğinin geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), Özel Sayı, 204-209.
Fraenkel, J., Wallen, N., ve Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in education. Columbus, OH: McGraw-Hill.
Donmoyer, R., ve Wagstaff, L. (1990). Principals can be effective managers and instructional leaders. NASSP Bulletin, 74(525), 20-29.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Çelenk, S. (2003). Okul başarısının ön koşulu: Okul-aile dayanışması. İlköğretim Online, 2(2), 28-34.
Cramer, D. (2003). Advanced quantitative data analysis. Philadelphia: Open University Press.
Ceylan, M. ve Akar, B. (2010). Ortaöğretimde okul- aile işbirliği ile ilgili öğretmen ve veli görüşlerinin incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 43-64.
Ceylan, A., Keskin, H., ve Eren, Ş. (2005). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilere yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, 16(51), 32-42.
Cerit, Y. (2007). İlköğretim okulu müdürlerinin hizmet yönelimli liderlik rollerini gerçekleştirme düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(33), 88-98.
Can, H. (2002). Organizasyon ve yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demir, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Buluç, B. (2009b). Sınıf öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(1), 5-34.
Buluç, B. (2009a). İlköğretim okullarında bürokratik okul yapısı ile okul müdürlerinin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 34(152), 71-86.
Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: The Guilford Press.
Blase, J., ve Blase, J. (1998). Handbook of instructional leadership: How really good principals promote teaching and learning. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Bilge, B. (2013). Öğrenci başarısını arttırmada okul müdüründen beklenen liderlik özellikleri. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 1(2), 12-23.
Beycioğlu, K. ve Aslan, M. (2010). Okul gelişiminde temel dinamik olarak değişim ve yenileşme: Okul yöneticileri ve öğretmenlerin rolleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 153-173.
Balyer, A. (2012). Çağdaş okul müdürlerinin değişen rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 75-93.
Baker, D., ve LeTendre, G. (2005). National differences, global similarities: World culture and the future of schooling. Stanford: Stanford University Press.
Babil, F. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin vizyoner liderlik özelliklerine sahip olmaları ile öğretmenlerin örgütsel adanmaları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Avcı, A. (2015). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 161-189.
Alpar, D., Batdal, G. ve Avcı, Y. (2007). Öğrenci merkezli eğitimde eğitim teknolojileri uygulamaları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 19-31.
Akan, D. (2013). The relationship between school principals’ leadership styles and collective teacher efficacy. Educational Research and Reviews, 8(10), 596-601.
Ağaoğlu, E., Altınkurt, Y., Yılmaz, K., ve Karaköse, T. (2012). Okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Kütahya İli). Eğitim ve Bilim, 37(164), 159-174.