Fen Öğretiminde Kullanılan Problem Kurma Yaklaşımının Yaratıcı Düşünme Becerisine Etkisi

Günümüz öğretim programlarında üst düzey düşünme becerileri gelişmiş, seçici ve üretken bireyleryetiştirilmesine katkı sağlayacağına inanılan yaklaşımlar benimsenmektedir. Bunlardan bir tanesi de problemkurma yaklaşımıdır. İlkokul matematik öğretim programlarında önemle vurgu yapılan bu yaklaşımda öğrenciler,verilen problemler üzerinde değişiklikler yapabilmekte ya da kendileri yeni problemler oluşturabilmektedir.Matematik disiplininde üzerinde birçok çalışmanın yapıldığı bu yaklaşım, matematik gibi algoritmik (sayısal)problemler içeren fen öğretiminde yeterince kullanılmamaktadır. Bu eksikliğin dikkate alınmasıyla yürütülen buçalışmada Temel Matematik dersinde problem kurma ile ilgili bilgileri edinmiş olan sınıf öğretmeni adayları ileFen Öğretimi dersinde problem kurma çalışmaları yürütülmüş ve uygulamaların adayların yaratıcı düşünmebecerilerine etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Tek grup öntest-sontest modelinin kullanıldığı araştırmada adaylarlaçeşitli problem kurma durumları gerçekleştirilmiş ve bunlar sınıf ortamında değerlendirilmiştir. Uygulamalardanönce ve sonra uygulanan “Yaratıcı Düşünme Becerileri Ölçeği” Whetton ve Cameron (2002) tarafındangeliştirilmiş ve Aksoy (2004) tarafından olarak Türkçeye uyarlanmıştır. Bu çalışmada iç tutarlılık katsayısı(Cronbach Alfa) .72 olarak hesaplanan ölçekten alınan test puanlarının ortalamaları karşılaştırıldığında adaylarınyaratıcı düşünme becerilerinde anlamlı bir artış olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuca dayalı olarak problem kurmayaklaşımının fen öğretiminde kullanılması durumunda bireylerin yaratıcı düşünme becerilerinin gelişmesindeetkili olduğu ve bu yaklaşımın fen öğretiminde de dikkate alınması gerektiği ifade edilebilir.

Impact of Problem Posing Approach in Science Education on Creative Thinking Skills

In current educational programming, advanced thinking skills are developed and several concepts adopted to contribute to upbringing selective and productive individuals. One of these is an understanding of problem posing. Included even in the primary school math education programs, this is such an approach that students may modify the given problems or form new ones on their own. This concept has been much studied in Mathematics and however is unused in science education which similarly contains algorithmic problems. In the present study, we aim to determine the effects of the applications on creative thinking skills of class teacher candidates and perform problem posing activities in Science Teaching courses with these subjects having background information regarding problem posing in Basic Math classes. In the experiment using one group pretest posttest model, we created different problem posing scenarios with the candidates to evaluate in classroom setting. “Creative Thinking Skills Scale” developed by Whetton and Cameron (2002) and adapted to Turkish by Aksoy (2004) was applied before and after the trials. In this study we compared mean test scores from the sample whose internal consistency coefficient or Cronbach Alfa was computed as .72 and determined a significant increase in their creative thinking skills. Hence, we suggest that using problem posing concept will have impact on personal development of creative thinking skills and should be considered in science education.

PDF

___

Akay, H. (2006). Problem kurma yaklaşımı ile yapılan matematik öğretiminin öğrencilerin akademik başarısı, problem çözme becerisi ve yaratıcılığı üzerindeki etkisinin incelenmesi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Akben, N. (2018). Effects of the problem-posing approach on students’ problem solving skills and metacognitive awareness in science education. Research in Science Education, 1-23. DOI:10.1007/s11165-018-9726-7
Akben, N. (2019). Mol kavramının öğretiminde problem kurma yaklaşımına dayalı problem çözme uygulamaları. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 79-100. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2019.119
Aksoy, B. (2004). Coğrafya öğretiminde problem dayalı öğrenme yaklaşımı. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Arıkan, E. E. ve Ünal, H. (2013). Problem posing and problem solving ability of students with different socio economics levels. International Journal Social Science Research, 2 (2), 16-25.
Arslan,C., ve Altun,M.(2007). Learning to solve non-routine problems. Elementary Education Online, 6(1), 50– 61.
Australian Education Council (1991). A national statement on mathematics for Australian schools. 03.03.2019 tarihinde http://apo.org.au/taxonomy/term/1028 adresinden erişilmiştir.
Boujaoude, S., Salloum, S., ve Abd-El-Khalick, F. (2004). Relationships between selective cognitive variables and students’ ability to solve chemistry problems. International Journal of Science Education, 26, 63 –84.
Bruning, R.H., Schraw,G.J., Ronning, R.R. ve Glover, J. A. (1995). Cognitive psychology and instruction. 15.04.2019 tarihinde https://books.google.com.tr/books/about/Cognitive_psychology_and_instruction.html?id=SXHu AAAAMAAJveredir_esc=y adresinden erişilmiştir.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Cai, J., ve Cifarelli, V. (2005). Exploring mathematical exploration: How two college students formulated and solved their own mathematical problems. Focus on Learning Problems in Mathematics, 27(3), 43.
Cai, J., ve Hwang, S. (2002). Generalized and generative thinking in U.S. and Chine students' mathematical problem solving and problem posing. Journal of Mathematic Behavior, 2(1), 401-421.
Contreras, J. N. (2013). Fostering mathematical creativity through problem posing and modeling using dynamic geometry: Viviani’s problem in the classroom. Journal of Mathematics Education at Teachers College, 4(2), 66-72.
Cropley (2008). Creativity in education and learning, A guide for teachers and educators, British Library Cataloguing in publication data. 15.06.2019 tarihinde https://books.google.com.tr/books?hl=envelr=veid=1iEQOKNT6vsCveoi=fndvepg=PR1veots=n qfwcNdHzDvesig=davd7zMBdW58XsrzoN1PM2pb4v0veredir_esc=y#v=onepageveqvef=false adresinden erişilmiştir.
English,L. D. (1997). The development of fifth grade children’s problem posing abilities. Educational Studies in Mathematics, 34, 183 –217.
English, L. D. (1998). Children’s problem posing within formal and informal contexts. Journal for Research in Mathematics Education, 29(1), 83–106.
George, D., ve Mallery, M. (2010). IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference (14th ed.). New York: Routledge.
Gonzales, N. A. (1994). Problem posing: a neglected component in mathematics courses for prospective elementary and middle school teachers. School Science and Mathematics, 94(2), 78– 84.
Herron, J. D. (1996). The chemistry classroom: formulas for successful teaching. Washington: American Chemical Society,
Isbell, R. T. ve Raines S. C. (2003). Creativity and The Arts with Young Children. 30.04.2019 tarihinde https://books.google.com.tr/books?hl=envelr=veid=9Y0KAAAAQBAJveoi=fndvepg=PR5vedq=Creativi ty+and+The+Arts+with+Young+Children.+Canadaveots=RTHCFVVm5svesig=ZNIe-XpUMx311tEe7QP56XyDpwveredir_esc=y#v=onepageveq=Creativity%20and%20The%20Arts%20with%20 Young%20Children.%20Canadavef=false adresinden erişilmiştir.
Işık, C., ve Kar, T. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının problem kurma becerileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(23), 190-214.
İşleyen, T. ve Küçük, B. (2013). Öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 10(21), 199-208.
Jay, E. S. ve Perkins, D. N., (1997). Problem finding, the search for mechanism, İçinde M. A. Runco (Ed), The creativity research handbook (257- 293). Cresskil, NJ: Hampton.
Karasar, N. (2005) Bilimsel araştırma yöntemi (14. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
Kartal, E. (2017). Dördüncü sınıf öğrencilerinin sembolik, sayısal ve sözel biçimde verilmiş problemleri çözme ve kurma becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye.
Kılıç, Ç. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının farklı problem kurma durumlarında sergilemiş oldukları performansın belirlenmesi. Eğitim Bilimleri: Teori ve Uygulama, 13(2), 1195- 1211.
Lowrie, T. (2002). Young children posing problems: The influence of teacher intervention on the type of problems children pose. Mathematics Education Research Journal, 14(2), 8798.
Lin, H. S., Chiu, H. L., ve Chou, C. Y. (2004). Student understanding of the nature of science and their problem solving strategies. International Journal of Science Education, 26(1), 101–112.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], 2018. İlkokul fen bilimleri programı. 01.02.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937- FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGR AMI2018.pdf adresinden erişilmiştir.
Nakhleh, M. B., ve Mitchell, R. C. (1993). Concept learning versus problem solving: There is a difference. Journal of Chemical Education, 70(3), 190–192.
Nakiboğlu, C., ve Kalın,Ş. (2003). High school students’ difficulties about problem solving in chemistry courses I: according to experienced chemistry teachers. Kastamonu Education Journal, 11(2), 305–316.
National Council of Teachers of Mathematics [NCTM] (2000). The principles and standards for school mathematics. 12.03.2019 tarihinde http://www.nctm.org/Standards-and-Positions/Principlesand-Standards/. adresinden erişilmiştir.
Nickerson, R. S. (1999). Enhancing creativity. in sternberg, R.-J.: Handbook of Creativity. 05.05.2019 tarihinde https://books.google.com.tr/books?hl=envelr=veid=d1KTEQpQ6vsCveoi=fndvepg=PA392vedq =Nickerson,+R.+S.+(1999).+Enhancing+creativity.+%C4%B1n+sternbergveots=Ft1Z0mvpA_ves ig=DwaOv6nGpHJ1Zjul7zrZXllokmYveredir_esc=y#v=onepageveq=Nickerson%2C%20R.%20 S.%20(1999).%20Enhancing%20creativity.%20%C4%B1n%20sternbergvef=false. adresinden erişilmiştir.
Osborne, R. E. (2000). A model for student success: critical thinking and “at risk” students, The Journal of Scholarship of Teaching and Learning, 1(1), 41-47.
Özcan, O. A. (2000). Algıdan yoruma yaratıcı düşünce, İstanbul: Avcıol Yayımcılık.
Polya, G. (1957). How to solve it. A new aspect of mathematical method. Princeton, NJ: Princeton. 01.03.22019 tarihinde https://notendur.hi.is/hei2/teaching/Polya_HowToSolveIt.pdf. adresinden erişilmiştir.
Puncreobutr, V. (2016). Education 4.0: new challenge of learning. Journal of Humanities and Social Sciences. 2(2) 92-97.
Reif, F. (1995) Understanding and teaching important scientific thought processes. American Journal of Physics, 63, 17 –35.
Shaw, M. P., ve Runco M. A. (1994). Creativity of affect. New Jersey: Ablex Publishing Corporation.
Stoyanova, E., ve Ellerton, N. F. (1996). A framework for research into students’ problem posing. İçinde P. Clarkson (Ed.), Technology in Mathematics Education (518–525). Melbourne: Mathematics Education Research Group of Australasia.
Tertemiz, N. I., ve Sulak, S. E. (2013). Examination of problem posing skills of fifth grade students in primary education. Elementary Education Online, 12(3), 713‐729.
Turhan,B. (2011).Examination of effects of mathematics teaching with problem posing approach on sixth grade students’ problem solving success, problem posing abilities and views towards mathematics. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye.
Silver, E. A. (1994). On mathematical problem posing. For the Learning of Mathematics, 14(1), 19–28.
Silver, E. A. (1997). Fostering creativity through instruction rich in mathematical problem solving and problem posing. ZDM, 29(3), 75–80.
Singer, M., ve Voica, C. (2013). A problem-solving conceptual framework and its implications in designing problem-posing tasks. Educational Studies in Mathematics., 83(1), 9–26.
Singer, F. M., ve Moscovici, H. (2008). Teaching and learning cycles in a constructivist approach to instruction. Teaching and Teacher Education. 24(6). 1613-1634. DOI:10.1016/j.tate.2007.12.002.
Soylu, H. (2004). Fen öğretiminde yeni yaklaşımlar: Keşif yoluyla öğrenme, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
Van Harpen, X. Y. ve Sriraman, B. (2013). Creativity and mathematical problem posing: An analysis of high school students’ mathematical problem posing in China and the USA. Educational Studies in Mathematics, 82(2), 201-221. doi: 10.1007/s10649-012-9419-5.
Watkins, D., ve Hattie, J. (1985). A longitudinal study of the approaches to learning of Australian tertiary students. Human Learning, 4, 127–141.
Yaman, S. (2003). Fen bilgisi eğitiminde probleme dayalı öğrenmenin öğrenme ürünlerine etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye.
Yurdakal, İ. H. (2018). Yaratıcı okuma çalışmalarının ilkokul 4. sınıfta okuma ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmeye etkisi. Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye.