Bilişsel ve Duyuşsal/Üstbilişsel Temelli Hikâye Değerlendirme Stratejisi ve Dereceli Puanlama Anahtarı

Öz Araştırmada hikâye değerlendirmede kullanılacak işlevsel stratejinin geliştirilmesi üzerinde durulmuştur. Bu kapsamda araştırmanın amacı, strateji olarak bilişsel ve duyuşsal/üstbilişsel alanların hikâye değerlendirme sürecinde nasıl kullanılacağını belirlemektir. Bu amaca uygun olarak öğretmen adaylarına bilişsel ve duyuşsal/üstbilişsel öğrenme alanlarının teorik boyutu ve bu alanların birer strateji olarak nasıl kullanılacağı ile ilgili eğitim verilmiştir. Bu eğitimin ardından örnek öyküler, katılımcılar tarafından çözümlenmiştir. Öykülerin araştırma amacına ve verilen stratejiye uygun olarak nasıl değerlendirileceğini belirlemek için dereceli puanlama anahtarı geliştirilip kullanılmıştır. Katılımcıların hikâye değerlendirme sürecindeki gelişimlerini belirlemek amacıyla 27 öğretmen adayı ile altı haftalık katılımcı odaklı deneysel bir araştırma süreci tasarlanmıştır. Uygulama sürecinde katılımcılar örnek öyküleri geliştirilen dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirmişlerdir. Bu kapsamda katılımcılar önce birinci hikâyeyi strateji eğitimi sürecinde incelemişlerdir. Eğitimden sonra katılımcılar ikinci örnek hikâyeyi değerlendirmişlerdir. Katılımcıların eğitim sürecinde birinci hikâye ve eğitimin sonunda ikinci hikâye yaptığı değerlendirmeler karşılaştırılarak bilişsel ve duyuşsal/üstbilişsel öğrenme alanlarına göre kullanılan hikâye değerlendirme stratejilerinin işlevselliği incelenmiştir. Kullanılan strateji ve dereceli puanlama anahtarı ile ilgili yapılan değerlendirme sonuçlarına göre hikâye değerlendirme sürecinde her ikisinin de etkili ve işlevsel olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak bilişsel ve duyuşsal/üstbilişsel öğrenme alanlarına göre öykü değerlendirme stratejisi ve bu kapsamda geliştirilen dereceli puanlama anahtarının hikâye değerlendirme sürecinde kullanılabileceği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bilişsel, Duyuşsal/Üstbilişsel, Strateji, Dereceli puanlama anahtarı, Hikâye değerlendirme

Bilişsel ve Duyuşsal/Üstbilişsel Temelli Hikâye Değerlendirme Stratejisi ve Dereceli Puanlama Anahtarı

PDF

___

Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R, Raths, J., Wittrock, M. C. (2001). A taxonomy for learning, teaching, ve assessing: a revision of Bloom's taxonomy of educational objectives. U. S.: Addison Wesley Longman, Inc.
Boyle, J. R. (1996). The effects of a cognitive mapping strategy on the literal ve inferential comprehension of students with mild disabilities. Learning Disability Quarterly, 19, 86–98.
Breheny, M., ve Stephens, C. (2015). Approaches to narrative analysis: using personal, dialogical ve social stories to promote peace. Methodologies in peace psychology, peace psychology book series (Bretherton, S. F. Law (eds.). Switzerland: Springer International Publishing.
Creswell, J. W. (2012). Research design. Ankara: Eğiten Kitap.
Creswell, J. W., ve Plano Clark, V. L. (2015). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi (Selçuk Beşir Demir ve Yüksel Dede, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
Çetişli, İ. (2004). Metin tahlillerine giriş /2 hikâye-roman-tiyatro. Ankara: Akçağ.
Dimino, J., Gersten, R., Carnine, D., ve Blake, G. (1990). Story grammar: an approach for promoting at-risk secondary students' comprehension of literature. The Elementary School Journal, 91(1), 19-32.
Doğan, B. (2002). Strateji öğretiminin işbirlikli ve geleneksel sınıflarda okuduğunu anlama becerileri, güdü ve hatırda tutma üzerindeki etkileri. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Ellis, A. K., Denton, D. W., ve Bond, J. B. (2014). An analysis of research on metacognitive teaching strategies. “5th World Conference on Educational Sciences- WCES 2013”. Procedia - Social ve Behavioral Sciences, 116, 4015- 4024.
Flavell, J. H. (1979). Metacognition ve cognitive monitoring: A new area of cognitive developmental inquiry. American Psychologist, Volume 34, 906 - 911.
Kendeou, P. Van Den Broek, P., Helder, A, ve Karlsson, J. (2014). A cognitive view of reading comprehension: Implications for reading difficulties. Learning Disabilities Research & Practice, 29(1), 10-16.
Köksal, K. (1999). Okuma yazmanın öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Krathwohl, D. R., Bloom, B. S., ve Masia, B. B. (1964).Taxonomy of educational objectives, book II. Affective domain. New York, NY. David McKay Company, Inc.
Lai, E. R. (2011). Metacognition: A Literature Review (Research Report). Pearson,
Lawshe, C. H. (1975). “A quantitative approach to content validity.”. Personnel Psychology, 28, 563-575.
MacWhinney, B., Fromm, D., Holland, A., Forbes, M. ve Wright, H. (2010). 'Automated analysis of the Cinderella story'. Aphasiology, 24(6), 856 -868.
Miles, M.B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (Second Edition). Califonia: SAGE Publication, Inc.
Osgood, C. E., Suci, G. J., ve Tannenbau, P. H. (1959). The measurement of meaning. Language, 35(1), 58-77.
Özcan, S., Kukul, V., ve Karataş, S. (2016). Dijital Hikâyeler için Dereceli Değerlendirme Ölçeği. 10th International Computer ve Instructional Technologies Symposium, 117-127.
Sönmez, H. (2017). Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre tasarlanan Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı (Model Önerisi) Doctoral Thesis, Marmara University, İstanbul.
Sönmez, H. (2019a). The effectiveness of cognitive ve metacognitive / affective strategies in story writing process. International Journal of Languages’ Education ve Teaching, 7(3), 109-125.
Sönmez, H. (2019b). The strategies for designing activity related to listening/following skills ve assessment rubric. Educational Policy Analysis ve Strategic Research, 14(2), 124-154.
Sönmez, H. (2019c). Prospective teachers’ activity designing skills in accordance with cognitive constructivism strategies. Egitimde Nitel Arastirmalar Dergisi- Journal of Qualitative Research in Education, 7(4), 1681-1703. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.7c.4s.16m
Suyitno, I. (2017). Cognitive strategies use in reading comprehension ve its contributions to students' achievement. IAFOR Journal of Education, 5(3), 107-121.
Şenay, A. (2007). Kavram haritaları yöntemiyle metin öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi. Konya.
Welch, M. (1992). The please strategy: a metacognitive learning strategy for improving the paragraph writing of students with mild. Learning Disabilities Quartery, 15, 119-128.
Willson, V. L., ve Rupley, W. H. (1997). A structural equation model for reading comprehension based on background, phonemic, ve strategy knowledge. Scientific Studies of Reading, 1(1), 45- 63.
Yazıcı, K. (2006). Hikâye edici metinlerin çözümlenmesinde hikâyenin yüzü stratejisinin kullanımı. TÜBAR (XX), 229-.241.